του Γιώργου Παυλόπουλου*
Η κυβέρνηση μπροστά στην κατακραυγή από την πλήρη αποτυχία στην διαχείριση της πρόσφατης κακοκαιρίας , «επέβαλε» αποζημίωση 2.000 για κάθε αυτοκίνητο από τα 2.000 περίπου που αποκλείστηκαν στην Αττική Οδό. Η κίνηση αυτή ερμηνεύτηκε ορθά σαν ένα πρώτο βήμα για μετάθεση ευθυνών από την κυβέρνηση, εφόσον το αρχικό σενάριο επίκλησης της ατομικής ευθύνης συναντούσε γενική θυμηδία και οργή. Η κύρια κριτική που ασκήθηκε από πολλούς, αφορούσε το ύψος της αποζημίωσης και στην κακή διαχείριση. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν πάρα πολλά «σκοτεινά θέματα » που κρύβονται κάτω από το λευκό χιόνι που κάλυψε την Αττική οδό.
Κατ’ αρχή η ίδια η Αττική Οδός είναι μια προκλητική σύμβαση για να ωφεληθούν οι ιδιωτικές κατασκευαστικές εταιρίες, με λεφτά του Δημοσίου. Είναι ένα έργο αρχικού κόστους 1,3 δις που ουσιαστικά αναλήφθηκε κατά 80% από το Δημόσιο (καθόσον ακόμη και τα δάνεια που εδόθησαν είχαν κάλυψη του Δημοσίου), ενώ οι εταιρίες έβαλαν υποτίθεται το 20% και ανέλαβαν την εκμετάλλευση του για 20 χρόνια. Στην ουσία οι ιδιώτες δεν έβαλαν τίποτα γιατί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ φρόντισε να αναθέσει συμπληρωματικά έργα ύψους 1,5 δις στις ίδιες εταιρίες μέσω των οποίων κάλυψαν και με το παραπάνω την Ίδια Συμμετοχή τους. Με ετήσια έσοδα από την εκμετάλλευση της Αττικής Οδού ύψους 200-250 εκατ, μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε γιατί το ένα έργο που θα μπορούσε να κατασκευαστεί από το Δημόσιο, αποτέλεσε «χρυσωρυχείο» για ιδιώτες.
Το πρώτο θέμα που η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει είναι αν με την ενέργεια της να επιβάλλει πρόστιμο 2.000 ανά αποκλεισμένο αυτοκίνητο, δηλαδή περίπου 4 εκατομμύρια, προστατεύει τα συμφέροντα του Δημοσίου η τους μετόχους της Αττικής Οδού. Σημειώνουμε ότι σήμερα η Αττική Οδός ελέγχεται κατά 65% από την εταιρία ΕΛΛΑΚΤΩΡ και το υπόλοιπο από την εταιρία ΑΒΑΞ, και η σύμβαση παραχώρησης λήγει το 2024. Η σύμβαση παραχώρησης όμως συνοδεύεται και με υποχρεώσεις καλής λειτουργίας του έργου , τις οποίες αν δεν εφαρμόζει η εταιρία μπορεί να κηρυχθεί έκπτωτη. Ο πρωθυπουργός πρέπει να απαντήσει γιατί δεν στράφηκε νομικά κατά της εταιρίας όταν η εταιρία έχει ήδη στραφεί ενάντια στο κράτος διεκδικώντας 87 εκατ από απώλεια εσόδων λόγω covid. Είναι αφελής η υπάρχει κάποια «υπόγεια» συμφωνία;
Το θέμα δεν εξαντλείται μόνο στην λογιστική διαφορά των 87 εκατ που ζητάει η Αττική Οδός σε σχέση με τα 4 εκατ πρόστιμο. Οι μέτοχοι είναι σίγουρο ότι θα προτιμούσαν ένα πρόστιμο 4 εκατ, από το να μπλέξουν σε καταδικαστικές αποφάσεις για την καλή λειτουργία του έργου, εφόσον θα μπορούσε να αποτελέσει λόγο για τον αποκλεισμό τους στη προγραμματιζόμενη νέα παραχώρηση μετά το 2024. Αυτό δεν αφορά μόνο τις 2 τεχνικές εταιρίες αλλά και την γαλλική πολυεθνική EGIS που συμμετέχει στην εταιρία Αττική Διαδρομές με αντικείμενο την διαχείριση της Αττικής Οδού. Υποτίθεται ότι είναι μια εταιρία με μεγάλη πείρα στην διαχείριση αυτοκινητοδρόμων, λόγος εξάλλου που συμμετέχει μαζί με την ΤΕΡΝΑ και στην ΕΓΝΑΝΤΙΑ Οδό, (δρόμος που κόστισε σχεδόν 5 δις και παραχωρήθηκε πρόσφατα μόλις για 1,5 δις).
Δεύτερο θέμα πίσω από το πρόστιμο στην Αττική οδό αποτελεί η κάλυψη της ουσίας της πολιτικής της ΝΔ (και της πολιτικής των μνημονίων), που συνίσταται στην εκχώρηση στους ιδιώτες όλης της Δημόσιας περιουσίας, καθώς και την χρησιμοποίηση κρατικού χρήματος προς όφελος των ιδιωτών.. Στα παραπάνω πλαίσια η κυβέρνηση πρόσφατα ανακοίνωσε την έναρξη διαγωνισμού για την παραχώρηση της Αττικής Οδού για 25 έτη μετά το 2024. Αντί το κράτος να αναλάβει την εκμετάλλευση της Αττικής Οδού με εύκολα και εγγυημένα έσοδα 200-250 εκατ το χρόνο, δηλαδή άνω των 5 δις στην 25ετία, επιλέγει να εισπράξει περίπου 2,5 δις αν κρίνουμε από τα παπαγαλάκια της στα ΜΜΕ που έχουν αναλάβει να παρουσιάσουν το θέμα σαν τεράστια επιτυχία! Προκειμένου να προωθήσει την παραπάνω πολιτική η κυβέρνηση της ΝΔ ενέταξε με τον νόμο 4799/2021 την Αττική οδό στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ μέχρι τότε δεν ανήκε. Το σημαντικό είναι ότι ο νέος νόμος 4799/2021 αφορά όλες τις συμβάσεις που εντάσσονται στις αποκαλούμενες «Στρατηγικού χαρακτήρα» και σχετίζεται με τον νόμο 4804/2021 που αφορά τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης. Δηλαδή με απλά λόγια όσα έργα κάνει από εδώ και πέρα το Δημόσιο θα είναι με την μορφή ΣΔΙΤ, και ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης θα επιδοτεί μεγάλα πορτοφόλια.
Τέλος το γεγονός ότι το πρόστιμο επιβάλλεται από τον Πρωθυπουργό και όχι από τον αρμόδιο Υπουργό (δηλαδή τον Υπουργό Μεταφορών) , είναι μήνυμα ότι την διαδικασία ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας και κατανομής των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης στις μεγάλες αστικές οικογένειες, είναι αρμοδιότητα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος.
Αυτό λοιπόν που κυρίως κρύβεται κάτω από το χιόνι της Αττικής οδού , δεν είναι μόνο μια αναποτελεσματική κυβέρνηση η ένας πρωθυπουργός που δεν επέβαλλε μεγαλύτερη αποζημίωση, όπως η κριτική που ασκήθηκε από την επίσημη αντιπολίτευση. Είναι η λογική ότι δεν υπάρχουν Δημόσια αγαθά, ο Ιδιώτης είναι αποτελεσματικός και όχι το κράτος , άσχετα αν στην πράξη ο Ιδιώτης είναι πολλές φορές αναποτελεσματικός και πάντα κάνει δουλειές με τα λεφτά του κράτους. Είναι η αντίληψη ότι ο ρόλος του κράτους εκτός από την ενίσχυση των Ιδιωτών που θα φέρουν την «ανάπτυξη», εξαντλείται στην καλύτερη περίπτωση να ρυθμίσει τις αρνητικές επιπτώσεις στη λογική «μπορείς να λερώνεις αρκεί να πληρώνεις». Φυσικά για την αντιπολίτευση που έχει συμβιβαστεί με τα μνημόνια και έχει η ίδια υπογράψει την εκχώρηση του Δημόσιου για 99 χρόνια, είναι πιο βολικό όλα να εντάσσονται στην λογική «ανίκανοι αυτοί, ικανοί εμείς». Οι υπόλοιποι εκτός από την κριτική στο κυβερνητικό «μπάχαλο», οφείλουμε να αναδείξουμε, την αποτυχία και την ταξική διάσταση που κρύβεται πίσω από την πολιτική της κυβέρνησης.
*Οικονομολόγος, Τραπεζικός Υπάλληλος.
Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα του Κομμουνιστικού Σχεδίου
