ΚΟΥΒΑ: Aρχή του τέλους της Επανάστασης ή τέλος της αρχής μιας (ακόμα) αντεπανάστασης;

του Νεκτάριου Αβραμάκη

Στην Κούβα υπάρχουν ίσως 1,5 εκατομμύριο Κομμουνιστές, αλλά υπάρχουν και άλλα 9,5 εκατομμύρια πατριώτες και όχι πατριδοκάπηλοι. Και σίγουρα όχι καπιταλιστές. Αυτοί που περισσεύουν, μπορούν ίσως  να φύγουν από την χώρα. Γιατί να την αλλάξουν δεν μπορούν από μονοί τους. Αβάνα, 20 Ιουλίου 2021  Μου πήρε ημέρες σκέψης, το εάν έπρεπε να γράψω, να μεταφέρω την εικόνα για τα γεγονότα που συνέβησαν στην Κούβα την 11η  Ιουλίου. Γεγονότα, που σε κάποια δυστυχώς έτυχε να ήμουν μάρτυρας, αλλά και για άλλα που πληροφορήθηκα εδώ στην Κούβα. Αποφάσισα να το κάνω, γιατί χρωστάω στην Κούβα, την αγάπη και την αλήθεια που μου έχει δώσει όλα αυτά τα χρόνια που ζω εδώ. Χρόνια που, μόνο εύκολα δεν ήταν και δεν είναι.  Κάποιοι που ίσως έχουν διαβάσει και παλαιότερα – λίγα, μετρημένα στα δάχτυλα γραπτά μου, ξέρουν ότι δεν «ευλογώ τα γένια κανενός Παπά». Ίσως τα γραπτά μου, είχαν δυσαρεστήσει κάποιους ανθρώπους με έντονη κομματική ταυτότητα, αλλά αυτό είναι ένα θέμα που αφορά αυτούς, όχι εμένα και όχι την πραγματικότητα εδώ. Επιτρέψτε μου να κάνω ένα μικρό πρόλογο. Μια ενημέρωση, εάν θέλετε, όσο πιο συνοπτικά μπορώ, αρχίζοντας, με κάτι που είναι ηλίου φαεινότερο. Το θέμα των τροφίμων, το θέμα του ηλεκτρικού ρεύματος, το θέμα της υγείας, λόγω covid. Τίποτα από αυτά δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι προβλήματα που έχει προκαλέσει κυρίως ο οικονομικός και εμπορικός αποκλεισμός της Κούβας. Αλλά δεν θα κάνω χρήση αυτής της υπαρκτής αιτίας και ούτε καν θα την χρησιμοποιήσω σαν δικαιολογία. Το ζητούμενο στην Κούβα, είναι ότι όλα αυτά τα προβλήματα, έχουν γίνει και με την κατάλληλη από την πλευρά του Μαϊάμι, ένα ικανό αντίπαλο δέος, απέναντι στα επιτεύγματα και τα κεκτημένα της Επανάστασης και του Κουβανικού λαού. Ο Κουβανικός λαός, έχοντας σαν αυτονόητο την δωρεάν υγεία και δωρεάν παιδεία, μεταξύ άλλων, δεν μπορεί να κατανοήσει εύκολα ούτε το οικονομικό κόστος αυτών των παροχών, αλλά ούτε να δει ότι αυτά τα βασικά, τα αυτονόητα, στο υπόλοιπο κόσμο κοστίζουν περιουσίες. Όπως είπα και η πληροφόρηση, προπαγάνδα, εάν θέλετε, που έρχεται μέσω του ίντερνετ στο νησί, έχει καταφέρει να απαξιώσει πολλά από τα επιτεύγματα της Επανάστασης και να τα αντικαταστήσει με άλλες υπαρκτές ναι μεν ανάγκες, αλλά που ήταν σε δεύτερη γραμμή. Υπάρχει πείνα στην Κούβα ; Όχι δεν πεινάει κανείς στο νησί, ακόμα και τώρα σε μια πολύ δύσκολη εποχή, λόγω covid, έλλειψη τουρισμού, κλπ. Κανείς δεν πεθαίνει από πείνα και σίγουρα κανένα παιδί δεν είναι υποσιτισμένο η παρατημένο στους δρόμους. Ναι, το φαγητό, δεν είναι ούτε στην ποσότητα, αλλά πολλές φορές και στην καλύτερη ποιότητα που μπορεί να απολαύσει ένας άνθρωπος στην Ευρώπη. Χωρίς να σημαίνει, ότι τρώμε σκουπίδια η δεν τρώμε φαγητό. Ίσως κάποιος με ρωτήσει, 60 και χρόνια Επανάστασης και ρε γαμώτο δεν φρόντισαν αυτοί που κυβερνούν να έχουν φαγητό σε επάρκεια; Δεν με κουράζει να απαντήσω, ότι και πολύ πριν από το 1959 και την Κουβανική Επανάσταση η χώρα έκανε εισαγωγές πανί από το 65% των τροφίμων που καταναλώνει. Το ίδιο γίνεται και σήμερα, αλλά με επιπρόσθετους και τους υπαρκτούς περιορισμούς του οικονομικού αποκλεισμού. Επίσης και δυστυχώς, αν και το νησί είναι σχεδόν επίπεδο και με αρκετές βροχοπτώσεις, τα εδάφη του είναι κατάλληλα κυρίως για καλλιέργειες, ζαχαροκάλαμου, καπνού, γιούκα, μαλάνγκα και φρούτων κυρίως. Για να χαριτολογήσω, μάλλον η Επανάσταση δεν μπορεί να αλλάξει και το έδαφος της χώρας. Φυσικά δεν είναι τόσο απλό και το θέμα στην βοοτροφεία, κτηνοτροφία κλπ. Αν και ξέρω πολλά πράγματα, δεν θα ήθελα να μπω σε πληροφορίες, διότι θα είναι σαν να γράφω εγκυκλοπαίδεια και δεν είναι αυτός ο σκοπός αυτού του κειμένου. Να προχωρήσω και στο άλλο, το αυτονόητο για τους Κουβανούς και επίκαιρο λόγω covid, την υγεία. Κανείς λοιπόν δεν είναι αφημένος χωρίς φροντίδα, δεν πεθαίνει παρατημένος και χωρίς βοήθεια σε ένα νοσοκομείο. Ναι, δεν έχουν νοσοκομεία – ξενοδοχεία, αλλά τα φροντίζουν και οι γιατροί τους κάνουν πολλά, πάρα πολλά. Ακόμα και στις περιοχές όπως το Matanzas που έχουν εξωφρενικά πολλά κρούσματα, ακόμα και εκεί που οι ασθενείς είναι στους διαδρόμους τον νοσοκομείων, δεν λείπει η φροντίδα. Και η ιατρική φροντίδα. Όσο για τα εμβόλια; Εγώ προσωπικά έκανα και τις 3 δόσεις του Abdala, όχι μόνο λόγω της εργασίας μου στον τουρισμό, αλλά και λόγω της πίστης μου στην αποτελεσματικότητα της ιατρικής τους.  Μέχρι και σήμερα που γράφω αυτό το άρθρο έχουν εμβολιαστεί, με κάποιο από τα 3 Κουβανικά εμβόλια, Abdala, Soberana, Soberana Plus, περίπου στα 5.500.000 άνθρωποι και περίπου οι μισοί με όλες τις προβλεπόμενες δόσεις. Σε κλινικές δοκιμές είναι και τα παιδικά εμβόλια. Και κρατήστε το αυτό, κανένα από τα εμβόλια τους δεν έχει σχέση με m RNA – DNA. Αλλά αυτό όπως είπα είναι αυτονόητο για τους Κουβανούς. Φθάνω τώρα και στις περιβόητες διακοπές ρεύματος, οι οποίες ήταν και η «φωτιά», εάν θέλετε το φυτίλι των γεγονότων της 11 Ιουλίου. Έτσι είπαν, αλλά στην πραγματικότητα ήταν προγραμματισμένο και διοργανωμένο από το Μαϊάμι. Απλά τους ξέφυγε με τα επεισόδια. Κάποιες περιοχές έμειναν χωρίς ρεύμα πάνω από μια μέρα. Άλλες είχαν – όπως η δική μου- διακοπές για 2-3 ώρες, κάποιες ημέρες.Μέχρι και το 2019 κανένας Κουβανός δεν φώναζε, όταν υπήρχαν κάποιες διακοπές ρεύματος και γενικά αν και γκρίνιαζαν και έκαναν τα παράπονά τους, δεν υπήρχε θέμα. Τώρα ναι. Το γιατί, δεν θα το εξηγήσω εδώ, γιατί αυτή η αιτία είναι συνυφασμένη με άλλες αιτίες και αυτό είναι ακόμα ένα άρθρο από μόνο του. Οπότε με την επόμενη ευκαιρία θα το εξηγήσω. Απλά σημειώστε ότι οι Κουβανοί που έχουν πλέον αιρκοντισιον, καταψύκτες, ψυγεία, ανεμιστήρες πλυντήρια, τηλεοράσεις και άλλες ηλεκτρικές συσκευές, είναι πλέον η συντριπτική πλειοψηφία και πολλοί έχουν ακόμα και 3-4 αιρκοντισιον, 2 ψυγεία, 2 καταψύκτες κλπ. Να υπολογίσω και τα χιλιάδες πλέον ηλεκτρικά μηχανάκια – κύριο μεταφορικό ιδιωτικό μέσο στην Κούβα, που εάν δεν με απατά η μνήμη μου πρέπει να ξεπερνούν της 50.000. Και να υπολογίσω και τους εκατοντάδες – χιλιάδες δρόμους σε πάλεις και χωριά που έχουν πλέον φωταγωγηθεί. Αυτονόητο λοιπόν, αν εν μέσω καλοκαιρού βγει μια μεγάλη μονάδα εκτός λειτουργείας έστω και για μια απλή συντήρηση, υπάρχει θέμα. Ιδιαίτερα όταν άλλες μονάδες λόγω έλλειψης καυσίμων – εξ αιτίας του οικονομικού αποκλεισμού – δεν μπορούν να λειτουργήσουν για να αναπληρώσουν το κενό. Όμως αυτό δεν είναι κατανοητό από αρκετούς Κουβανούς και ίσως και ηθελημένα. Όπως αυτοί που είδαμε στους δρόμους. Αλλά όπως έγραψα, αυτές οι αιτίες, είναι συνυφασμένες με πολλές άλλες και δεν είναι τόσο απλό, ούτε να λυθούν, αλλά ούτε και να εξηγηθούν επαρκώς σε λίγες γραμμές. Θέλοντας να περάσω στο κύριο θέμα, δεν μπορώ να αρχινώ με κάτι άλλο, παρά με το να σας περιγράψω αυτό που είδα με τα μάτια μου στην Αβάνα. Στην Αβάνα που ζω. Κάνοντας μια βόλτα με το ηλεκτρικό μου μηχανάκι, όχι για ψώνια, αλλά για να πάρει αέρα λίγο το κεφάλι μου, όπως κάνω συχνά πυκνά, έπεσα πάνω στον πετροβολισμό ενός περιπολικού και αστυνομικών και λίγο αργότερα γυρίζοντας προς το σπίτι μου, από την Malecon σε πάλι, πετροβολισμό αστυνομικών και σε κάτι ψιλές που τους έριξαν. Παρακάτω είδα και ένα πραγματικό πλιάτσικο ενός κρατικού καταστήματος. Αυτά, κανένα ΜΜΕ και καμία προπαγάνδα δεν μπορεί να μου πει ότι δεν έγιναν. Τι σχέση μπορεί να έχει μια ειρηνική ή σωστή διαδήλωση σχετικά με τα προβλήματα που υπάρχουν, ( και αυτά τα προβλήματα έχουν και άλλες αιτίες που αφορούν το κράτος – αλλά με πάντα κύρια αιτία τον οικονομικό αποκλεισμό – με πετροβολισμούς, περιπολικών, αστυνομικών και πλιάτσικο μαγαζιών, αυτό δεν μπορώ να το εξηγήσω. Να καταλάβω το γιατί μπορώ, όπως και μια πολύ μεγάλη μερίδα του κόσμου. Η πλειοψηφία. Όπως δεν μπορώ να εξηγήσω ότι ενώ κάνεις διαδήλωση για την έλλειψη φαγητού μπαίνεις σε ένα μαγαζί, το σπας και παίρνεις από μέσα πράγματα όχι για να φας, αλλά τσιγάρα, ηλεκτρικές συσκευές κλπ. Να καταλάβω το γιατί μπορώ. Τις επόμενες μέρες είδαμε πολλά και όσοι από μας, κουτσά – στραβά μπορούσαμε να συνδεθούμε στο ίντερνετ ( μέσω VPN και μιας εφαρμογής / portal του Psiphon, την οποία όπως έμαθα δόθηκε σαν λύση από τους Αμερικάνους – Κουβανοαμερικάνους του Μαϊάμι, για να έχουν πρόσβαση οι Κουβανοί στο ίντερνετ, διότι το Κουβανικό κράτος ,μάλλον για λόγους εθνικής ασφάλειας, ελάττωσε το ίντερνετ). Πληροφορηθήκαμε και τρελά πράγματα, όπως δολοφονίες ανθρώπων, που δεν έγιναν φυσικά στην Κούβα και εικόνες όπως την παραλιακή οδό του Καίρου. Φυσικά και υπήρχε κόσμος σε αυτά τα γεγονότα στην Κούβα και σε κάποιες πόλεις ήταν αρκετός κόσμος. Αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Αλλά δεν ήταν οι χιλιάδες οι δεκάδες χιλιάδες που έλεγαν τα ΜΜΕ. Ή για να το θέσω και διαφορετικά, σε μια Αβάνα 2.500.000 και ανθρώπων, το να βγουν και 1.000 και 2.000 άτομα να διαμαρτυρηθούν, δεν σημαίνει ότι πέφτει η Κυβέρνηση ή αν θέλετε και γενικότερα, σε μια Κούβα 11.000.000, με τέτοια συμμετοχή, δεν θα πέσει η κυβέρνηση. Είδαμε και ξύλο, ε ! Μάλλον όταν σε βαράνε πρέπει να αμυνθείς, έτσι δεν είναι ; Όταν σε συλλαμβάνει ένας αστυνομικός και αντιστέκεσαι και βαράς, τότε θα πρέπει να δεχτείς και της συνέπειες, έτσι δεν είναι; Η δράση νομοτελειακά φέρνει αντίδραση, ιδιαίτερα εάν η δράση είναι παράνομη. Και για να βοηθήσω ακόμα λίγο σε αυτό, ώστε να καταλάβετε ότι η αστυνομία είχε εντολές να μην αντιδράσει βίαια, παρά μόνο σε πολύ δύσκολες καταστάσεις, κάντε τον κόπο να δείτε ένα βίντεο στο διαδίκτυο ενός διάσημου τραγουδιστή Κουβανού, του Yomil, τον οποίο τον έχει σταματήσει η αστυνομία για προσαγωγή και αρνείται να κατέβει από το αυτοκίνητο του, αρνείται να δώσει ταυτότητα, τα στοιχεία του και θέλει να πάει στην αστυνομία με το αυτοκίνητο του και όχι με το περιπολικό. Και οι Κουβανοί αστυνομικοί, τον είχαν, περίπου στο παρακαλετό. Θα τα έκανε αλήθεια αυτά στην Αμερική; Σε έναν Αμερικανό αστυνομικό; Δεν μου αρέσει να δικαιολογώ καταστάσεις, αλλά το να μεταφέρεις παγκόσμια, μέσω ΜΜΕ που κάνουν την δουλειά τους – την όποια δουλειά κάνουν – μια κατάσταση που δεν είναι η πραγματικότητα ή αν θέλετε είναι αποσπάσματα της πραγματικότητας, σίγουρα αδικεί την Κούβα και τα όσα έχει πετύχει σαν χώρα και σαν Επανάσταση μέχρι σήμερα. Και κυρίως αδικεί και την πλειοψηφία των κατοίκων της. Είδα επίσης πολλούς καλλιτέχνες, τραγουδιστές, ηθοποιούς, πολιτικούς, διάσημους, να εκφράζουν άποψη και να παίρνουν θέση για τα όσα έγιναν στην Κούβα. Θέση κατά της Επανάστασης, κατά της κυβέρνησης. Φυσικά είναι δικαίωμά τους. Αλλά άποψη μου είναι, ότι εάν δεν ζεις στην Κούβα, εάν έχεις μόνο την εικόνα από την Κούβα που σου δίνουν , αυτοί που στη δίνουν και όταν κρίνεις τα πράγματα από την ασφάλεια της οικονομικής σου κατάστασης ή και τον πολιτικών σου πεποιθήσεων, είναι πολύ εύκολο, ελαφρά την καρδία να κανείς ότι σχόλιο θες. Αυτή είναι η άποψή μου. Έχω ξαναγράψει ότι η Κούβα δεν είναι παράδεισος, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν είναι κόλαση ή, αν θέλετε, Αφρική. Είμαστε δύσκολη χώρα, ( γράφω είμαστε, γιατί η Κούβα είναι και αυτή πατρίδα μου και ας μην γεννήθηκα εδώ. Είναι η άλλη πατρίδα στην καρδιά μου ) γιατί παλεύουμε μόνοι μας, για να φτιαχτεί ένα μέλλον χωρίς εξαρτήσεις από άλλους. Η ανεξαρτησία της Κούβας πληρώνεται καθημερινά, εδώ και δεκαετίες, από τον λαό της. Και πρέπει πραγματικά κάθε ελεύθερος άνθρωπος, ανά τον κόσμο να είναι περήφανος για την Κούβα και για ότι έχει πετύχει μέχρι σήμερα. Έχει πετύχει πολλά. Έχει αποτύχει σε άλλα. Όχι όμως γιατί δεν προσπαθεί και δεν παλεύει. Αλλά κυρίως από εξωγενείς παράγοντες, που δύσκολα αντιμετωπίζονται από χώρες του οικονομικού μεγέθους της Κούβας. Και όταν αντιμετωπίζονται το αντίτιμο είναι πολύ μεγάλο. Είναι ένα αντίτιμο που πληρώνει αυτός ο λαός, για την ανεξαρτησία του. Ίσως κάποιος, βάλει σαν αντίλογο, ότι εγώ σαν ξένος, έχω άλλες προδιαγραφές ζωής εδώ, έχω χρήματα κλπ. Ίσως κάποιος πει, ότι και εγώ μιλάω εκ του ασφαλούς για την Κούβα. Ναι θα συμφωνήσω, εν μέρει. Δεν ζω όπως ο μέσος Κουβανός. Έχω ένα καλύτερο σπίτι και μια καλύτερη δουλειά. Έχω και δέκα δραχμές παραπάνω, από την δουλειά μου, αλλά σε αντιπαράθεση υπάρχουν πολλοί Κουβανοί, με ίδιες, ή ανάλογες ή και καλύτερες συνθήκες από τις δικές μου. Άνθρωποι, που στήνονται στην ουρά όπως και εγώ για να αγοράσουν προϊόντα, άνθρωποι που τους πλήττουν οι διακοπές ρεύματος, άνθρωποι όπως εγώ που ζουν καθημερινά εδώ, αγωνίζονται και δεν είναι στα αποστειρωμένα κλουβιά τους. Εδώ ζούμε την κάθε ημέρα. Με τις ευκολίες και της δυσκολίες της. Και άνθρωποι όπως εγώ που ζούμε από τον τουρισμό, γιατί εκεί δουλεύουμε, έχουμε θέμα σοβαρό, διότι σε εμάς δεν υπάρχει ούτε καν αυτός ο βασικός μισθός . Μπορεί, να αγανακτήσαμε για κάτι, αλλά δεν βγήκαμε ούτε να σπάσουμε, ούτε να χτυπήσουμε, ούτε να καταστρέψουμε. Κάποιοι από εμάς βγήκαν να διαδηλώσουν και μέχρι εκεί. Εγώ δεν έκανα ούτε αυτό, γιατί, επειδή στην δική μου την χώρα, ούτε η υγεία, ούτε η παιδεία είναι δωρεάν και αυτό δεν μπορώ να το διαγράψω από την μνήμη μου. Και όταν χρειάστηκε, η Κούβα ήταν εκεί για εμένα. Δεν μπορώ να διαγράψω ότι η Κούβα, που μέσα στα τόσα παιδιά της που προσέχει, προσέχει ακόμα δυο. Εμένα και την κόρη μου. Και τότε φίλε μου, ποιοι ήταν αυτοί που έκαναν της διαδηλώσεις και τα επεισόδια ; Δεν ήταν Κουβανοί ; Δεν ήταν ο λαός; Σωστά ο λαός ήταν. Αλλά θα πρέπει να ξεχωρίσετε, αυτούς που έκαναν ειρηνικά την διαδήλωση από αυτούς που μετέτρεψαν την διαδήλωση σε πεδίο μάχης. Γιατί δεν ήταν η πρώτη φορά που έχει γίνει διαμαρτυρία. Ακόμα και επί Φιδέλ και όχι μόνο μια φορά. Αλλά όχι έτσι. Τώρα υπήρχε από κάποιους και μίσος . Κουβανοί όλοι, αλλά με διαφορετικά συμφέροντα η κάθε πλευρά. Και διαφορετικούς στόχους . Ίσως θα θέλετε να μάθετε ποιοι ήταν αυτοί που έκαναν τα επεισόδιά; Ήταν άνθρωποι στην πλειοψηφία τους με βεβαρημένο ποινικό μητρώο και κατά εξακολούθηση. Άνθρωποι χωρίς εργασία – γιατί απλά δεν θέλουν να εργασθούν – και νέοι άνθρωποι που κάποιοι από αυτούς με ένα χαρτζιλίκι που τους έδωσαν οι διοργανωτές από το Μαϊάμι και για χαβαλέ και εκτόνωση πήραν μέρος. Ίσως θέλετε να μάθετε και ποιοι ήταν αυτοί που έκαναν ειρηνικά την διαδήλωση τους; Άνθρωποι στην πλειοψηφία τους, από – πριν covid εποχής – αναδυομένης μεσαίας τάξης. Άνθρωποι δηλαδή που είχαν βγάλει χρήματα, από νόμιμους (ή και παράνομους τρόπους) κυρίως λόγω των χρημάτων που έρρεαν στην χώρα από τον τουρισμό. Και με την βοήθεια και άδεια του κράτους. Αυτοί οι άνθρωποι πλέον δεν έχουν αυτά τα εισοδήματα. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι αντί να κατηγορούν τους πραγματικούς υπευθύνους, για τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος των προβλημάτων τους, βγήκαν να κατηγορήσουν το κράτος. Είναι μεγάλη η προπαγάνδα και η πίεση από την πλευρά του Μαϊάμι. Όμορφα πλασαρισμένη από τα ΜΜΕ, αλλά και από τους Κουβανο Αμερικανούς που ζουν εκεί και έρχονται στην Κούβα για διακοπές. Έρχονται εδώ διακοπές και φουσκώνουν του κόσμου τα μυαλά, είτε επίτηδες, για να πετύχουν τον σκοπό τους, είτε κάποιοι άλλοι γ ια να τους αποδείξουν ότι ζουν ζωάρα στην Αμερική και είναι πνιγμένοι στο χρήμα. Μια πλαστή εικόνα και υστεροφημία, δηλαδή. Έχει ασχοληθεί κανείς να δει τα ποσοστά της ανεργίας των Κουβανών στο Μαϊάμι; Το πως ζουν; Που δουλεύουν, όσοι και όσες δουλεύουν; Έχει ασχοληθεί κανείς να μάθει, πως έρχονται οι Κουβανοί από το Μαϊάμι εδώ στην Κούβα φορτωμένοι με καδένες, χρυσές αλυσίδες, που στην πραγματικότητα τις νοικιάζουν για ένα χρονικό διάστημα και οι πλειοψηφία είναι απλά επιχρυσωμένες; Απλά πρέπει να δείξουν μια άλλη ζωή. Μια ζωή που η πλειοψηφία τους δεν ζει στο Μαϊάμι. Τους κουνάνε λοιπόν συνεχώς στα μούτρα τους ένα «καρότο» τόσο λαχταριστό. Μια πλαστή εικόνα ευημερίας και ευδαιμονίας, αν οι αμερικάνοι βάλουν πόδι εδώ. Στην εικόνα του μυαλού τους, τους έχουν ζωγραφίσει, όχι απλά καλύτερη ζωή ή πιο πολλά χρήματα αλλά ότι θα είναι βασιλιάδες. Το μαστίγιο ακολουθεί στο τέλος. Ο φτωχός λαός, η πλειοψηφία του λαού, έμεινε σπίτι του, γιατί απλά, ξέρει. Είναι πολλά λοιπόν, που πρέπει κανείς να ξέρει, πριν μιλήσει για την Κούβα και την Επανάσταση. Να μιλήσει για τους Κουβανούς που ζουν ακόμα, με πίστη στην πατρίδα και την ανεξαρτησία της και για τους κουβανούς που θέλουν το αμερικάνικο μοντέλο ζωής. Δικαίωμα του καθένα φυσικά, να επιλέξει και να θέλει την ζωή που νομίζει. Αλλά το να απαξιώνεις μια χώρα, ένα σύστημα, μια επανάσταση και τα επιτεύγματα της, τα οποία είναι όχι μόνον οφθαλμοφανέστατα, αλλά και πραγματικά, ουσιαστικά και αποτελεσματικά, είναι άδικο. Στην Κούβα υπάρχουν ίσως 1,5 εκατομμύριο Κομμουνιστές, αλλά υπάρχουν και άλλα 9,5 εκατομμύρια πατριώτες και όχι πατριδοκάπηλοι. Και σίγουρα όχι καπιταλιστές. Αυτοί που περισσεύουν, ίσως μπορούν να φύγουν από την χώρα. Γιατί να την αλλάξουν δεν μπορούν από μονοί τους. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας και την τιμή που μου κάνετε να διαβάσετε το άρθρο μου. Θα κλείσω όπως κάνω πάντα στα γραπτα μου, με την εξής πρόσκληση: Θα χαρώ πολύ να σας δω και να σας ξεναγήσω στην Κούβα. Στην δεύτερη πατρίδα μου. Στην άλλη πατρίδα της Καρδιάς μου. Να σας δείξω τους ανθρώπους μας και το τι έχουν πέτυχει με αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία. Φτωχός δεν είναι αυτός που δεν έχει να φάει, φτωχός είναι αυτός που δεν έχει Πατρίδα να αγαπάει. Να είστε καλά.