100 μέρες πολέμου στην Ουκρανία

Αναδημοσίευση από τον Εργατικό Αγώνα

του Γεράσιμου Αραβανή

Συμπληρώθηκαν 100 μέρες από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και ορατό τέλος του δεν φαίνεται. Εκείνο που αμυδρά φαινόταν, αλλά τώρα είναι προφανές, είναι ότι ουκρανική -και κατ’ επέκταση νατοϊκή- νίκη πολύ δύσκολα θα υπάρξει.  Το ομολογούν οι ίδιοι οι δυτικοί ακόμη και το επιτελείο των βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων που κάθε μέρα έδινε καινούργιο ανακοινωθέν με κοινό παρανομαστή όλων, ότι οι Ρώσοι ηττώνται σε όλα τα μέτωπα. Μιλούσε για δεκάδες χιλιάδες νεκρούς Ρώσους, για μαζικές λιποταξίες στρατιωτών τους οποίους εξαπάτησε ηγεσία τους και δεν γνώριζαν κυριολεκτικά που τους πήγαιναν, για διάλυση πλυντηρίων για να χρησιμοποιήσουν τα τσιπάκια τους στα όπλα. Τώρα πλέον ομολογούν ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα επίκειται η κατάληψη ολόκληρου του Ντονμπάς. Τέτοια αξιοπιστία.

Από την πρώτη στιγμή οι Αμερικάνοι και οι έξαλλοι βορειοευρωπαίοι  ακόλουθοι τους είδαν τον πόλεμο αυτό ως  ευκαιρία να υποστεί ένα μεγάλο πλήγμα η Ρωσία, τόσο μεγάλο που θα την γονάτιζε, θα αύξανε  σε τέτοιο βαθμό τα προβλήματα του ρωσικού λαού που θα τον οδηγούσαν στην εξέγερση και θα ανέτρεπε την ηγεσία της χώρας, που θα την αντικαθιστούσαν με φιλοδυτικούς αχυρανθρώπους -κάμποσοι περιμένουν στη σειρά. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα -ποτέ δεν υπήρξε- κανένα ενδιαφέρον για τους “Ουκρανούς και το δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό” παρά μόνο η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και ο εξοπλισμός της -και φυσικά η περικύκλωση της Ρωσίας.

 Κεντρικός άξονας της προπαγάνδας τους είναι ότι από τη μία υπάρχει η φιλελεύθερη αστική δημοκρατία της Δύσης που κινείται με βάση αξίες και από την άλλη οι αυταρχικές αντιδημοκρατικές χώρες, ο άξονας του κακού, που δεν δίνουν φράγκο για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, επιδιώκουν αναθεώρηση των  διεθνών συνθηκών και του status quo που προέκυψε από τις μεγάλες εξελίξεις τις τελευταίες δεκαετίες και γι’αυτό επιχειρούν πολέμους στην Ευρώπη τον 21^ο αιώνα.

Χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, αξιοποιώντας υπαρκτά προβλήματα, αναπτύσσουν οι Αμερικανοί την επιρροή τους σε τμήματα του πολιτικού συστήματος ευρωπαϊκών χωρών μέσω των οποίων προωθούν τις θέσεις τους. Τράβηξαν ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη και φιλικές τους χώρες στην Ασία στο μέτωπο εναντίον της Ρωσίας με στόχο την ήττα της, ενισχύουν με όλα τα μέσα τους Ουκρανούς. Ενδεικτική είναι η στάση της Γερμανίας η οποία κάνοντας στροφή 180^ο  στην εξωτερική πολιτική της ακύρωσε μία πορεία δεκαετιών, εξοπλίζεται μέχρι τα δόντια και διαρρηγνύει τις σχέσεις της με τη Ρωσία με μεγάλο κόστος για την ίδια.

Η εικόνα αυτή της συμπαγούς συσπείρωσης των καπιταλιστικών χωρών δεν κράτησε πολύ. Τα διαφορετικά και σε μεγάλο βαθμό συγκρουόμενα συμφέροντα των περισσότερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οδήγησαν κάποιες να πάρουν μικρότερες ή μεγαλύτερες αποστάσεις από την πολιτική των ΗΠΑ. Στόχος είναι  “η διαιώνιση του πολέμου και η ολοκληρωτική ήττα της Ρωσίας” διακηρύσσει ο Μπάιντεν “δεν πρέπει να ταπεινωθεί η Ρωσία” είναι η θέση του Μacron.

Σε δύο βασικές κατευθύνσεις οργάνωσαν τη δράση τους οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους. Η πρώτη ήταν να εξοπλιστούν ως τα δόντια με σύγχρονα όπλα οι Ουκρανοί, να αποσταλούν χιλιάδες εκπαιδευτές του στρατού και των παραστρατιωτικών, να προσελκύσουν χιλιάδες μισθοφόρους και φυσικά να δίνουν κάθε είδους πληροφορία μέσω των δορυφόρων για τις κινήσεις των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας.

Εύστοχα γράφηκε να δοθούν όλα όσα χρειάζονται οι Ουκρανοί, ώστε να αμυνθούν μέχρις ενός. Για τα αμερικανικά συμφέροντα φυσικά.. 

Μέχρι πρόσφατα οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είχαν δαπανήσει 56 δισεκατομμύρια δολάρια και συνεχίζουν ακάθεκτες από κοντά η Μεγάλη Βρετανία ως τοποτηρητής τους στην Ευρώπη.  Αφού για τους Ουκρανούς δεν φαίνεται να υπάρχει προοπτική Νίκης, στόχος είναι να εγκλωβίσουν τη Ρωσία σε μία μακρόχρονη σύγκρουση και σε συνεχή αιμορραγία.   Στις καθημερινές ομιλίες του στα κοινοβούλια των χωρών και στα διάφορα φόρα  ο Ζελένσκι ζητά όλο και περισσότερα, πιο σύγχρονα και πιο ισχυρά όπλα κόβοντας ταρίφα 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων το μήνα ως ενίσχυση για να αμυνθεί η χώρα του. Αγωνιζόμαστε για σας και πρέπει να πληρώσετε. Το αποτέλεσμα όμως δεν τους δικαιώνει.

Ο δεύτερος άξονας είναι ο οικονομικός πόλεμος που κήρυξαν για να γονατίσουν τη Ρωσία. Έξι πακέτα μέχρι στιγμής πρωτοφανών κυρώσεων κάθε είδους σε βάρος της ίδιας της χώρας,  πολιτών της, ολιγαρχών μέχρι και του Πατριάρχη της Μόσχας. Όμως η ρωσική οικονομία αντέχει. Το ρούβλι όχι μόνο δεν μετατράπηκε σε μπάζα κατεδάφισης, όπως έλεγε ο Μπάιντεν, αλλά μετά από σοβαρές απώλειες στις πρώτες μέρες του πολέμου ανέκαμψε και βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, έχει τις καλύτερες επιδόσεις από όλα τα νομίσματα για το 2022. Παρά τις κυρώσεις ή μάλλον λόγω των κυρώσεων εκτοξεύτηκε το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της χώρας στα 96 δισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο τετράμηνο, τριπλάσιο σχετικά με ένα χρόνο πριν. Οι κυρώσεις δεν οδήγησαν σε ελλείψεις αγαθών. Ο εξαναγκασμός εκατοντάδων πολυεθνικών επιχειρήσεων να αποχωρήσουν από τη χώρα, δεν οδήγησε σε ιδιαίτερη αύξηση της ανεργίας. Παρά τη μείωση των εξαγωγών πετρελαίου στην Ευρώπη η Ρωσία εισπράττει 20 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα (50% περισσότερα από τις αρχές του χρόνου) λόγω της εκτόξευσης της τιμής του, ενώ  μπόρεσε να διαφοροποιήσει τις αγορές ενέργειας στρεφόμενη προς την Κίνα,  την Ινδία  τη Νοτιοανατολική Ασία. 

 Οι κυρώσεις όμως γυρίζουν μπούμερανγκ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ πυροβολούν τα πόδια τους, αφού δεν μπόρεσαν να εκτιμήσουν τις μεγάλες επιπτώσεις που θα έχουν οι ίδιες οι χώρες αυτές και ιδίως η Ευρώπη. Ο τιμάριθμος έχει εκτοξευτεί στα ύψη. Δίπλα στην στασιμότητα  και την υποχώρηση των οικονομιών προστίθεται ο πρωτοφανής πληθωρισμός με πολύ αρνητικά αποτελέσματα για τις οικονομίες και ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στους λαούς -κυρίως στα φτωχότερα τμήματα τους. Τα χρέη εκτοξεύονται, οι πιο φτωχές και χρεωμένες χώρες κινδυνεύουν με χρεοκοπία.  Η Σρι Λάνκα ήδη χρεοκόπησε και  δεν θα είναι η τελευταία, καθώς και οι υπόλοιπες χώρες θα βυθιστούν στην κρίση.

Άλλη σοβαρή συνέπεια των κυρώσεων είναι ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης, αφού η Ουκρανία και η Ρωσία εξάγουν το 29% των σιτηρών παγκοσμίως. Η έλλειψη λιπασμάτων και εφοδίων που παρατηρείται είναι ιδιαίτερα μεγάλη.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον με ακρίβεια, ο φόβος όμως των δυτικών ηγεσιών για εκτεταμένη κοινωνική δυσαρέσκεια μεγαλώνει επιτείνοντας την πολιτική αστάθεια στις χώρες αυτές.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδείχθηκε προθυμότερη των προθύμων. Στήριξε και ψήφισε στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση όλα τα μέτρα και τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Ενώ οι περισσότερες χώρες δίστασαν και διστάζουν να στείλουν όπλα αυτή απέστειλε κάθε είδους όπλα και πυρομαχικά, που κοστίζουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αποτελεί την κύρια πύλη διέλευσης οπλισμού και πυρομαχικών προς την Ουκρανία. Πρωτοστατεί στην αντιρωσική ρητορική με απαράδεκτο τρόπο και στέλνει τα θωρακισμένα οχήματα που ενισχύουν την άμυνα των νησιών στην Ουκρανία, για να πάρει ξεπερασμένα αντίστοιχα από τη Γερμανία με άγνωστο μέχρι στιγμής  κόστος. Τελευταίο κατόρθωμα της είναι η κατάληψη για λογαριασμό των Αμερικανών ιρανικού πετρελαιοφόρου που το εμπόρευμα του μεταφέρθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αντίποινα -ως απάντηση  στην κλοπή του πετρελαίου τους- οι Ιρανοί κατέλαβαν δύο ελληνικών συμφερόντων πετρελαιοφόρα και κατάσχεσαν το φορτίο τους. Στα επεισόδια αυτά φαίνεται πως θα υπάρχει μεγάλη συνέχεια. Οι σχέσεις με τη Ρωσία και το Ιράν είναι στο χειρότερο σημείο τους και οι κίνδυνοι για τη χώρα και το λαό μεγάλοι.

Οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις της χώρας -πλην του ΚΚΕ- συναίνεσαν σε όλα με κάποια κριτική σε δευτερεύουσες πλευρές αυτής της πολιτικής. Η συναίνεση που επέδειξαν για το ταξίδι Μητσοτάκη στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ενδεικτική. Το  μόνο που βρήκαν να  διαφωνήσουν ήταν ότι δεν αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός  κατά τη συζήτηση του με τον Μπάιντεν ανοιχτά  στην Τουρκία.

Από αυτές τις πολιτικές δυνάμεις είναι ξεκάθαρο ότι ο ελληνικός λαός δεν πρέπει να περιμένει τίποτε.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι η εικόνα που εμφανίζει η Αριστερά και πρωτίστως η κομμουνιστική Αριστερά με τις τεράστιες διαφορές θέσεων και την παντελή αδιαφορία της να οργανώσει μαζικούς αποτελεσματικούς αγώνες, έστω και σε μία μίνιμουμ βάση, να συμπράξει στην ανάπτυξη του μαζικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος -και μάλιστα για ένα πόλεμο πολύ μεγάλης σημασίας που μας επηρεάζει άμεσα. Αυτό είναι το πρόβλημα. Εκεί πρέπει να εστιαστεί η προσοχή παράλληλα με την  ζύμωση των θέσεων κάθε οργάνωσης και την ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση.

Ο Εργατικός Αγώνας προτείνει ένα μίνιμουμ πλαίσιο πάλης που θεωρούμε ότι  αντιστοιχεί στα δεδομένα και στην ανάγκη να μην νικήσουν οι αμερικανονατοΙκοί, να δοθεί ώθηση στο αντιιμπεριαλιστικό φιλειρηνικό κίνημα και παράλληλα να παίρνει υπόψη την ικανοποίηση των προϋποθέσεων για Ειρήνη με βάση τις αρχές μας.

• Τις κυριότερες ευθύνες, αν όχι όλες, για την κρίση και τη σύγκρουση αυτή τις έχουν οι αμερικανονατοϊκοί που επιχειρούν να εντάξουν στο ΝΑΤΟ ολόκληρη την Ευρώπη και την Ουκρανία μαζί και να πειθαρχήσουν κάτω από την πολιτική και τα συμφέροντά τους κάθε χώρα που διεκδικεί έναν αυτόνομο ρόλο, εν προκειμένω τη Ρωσία και την Κίνα.
• Δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες σχετικά με το χαρακτήρα της Ρωσίας και το ρόλο της ως μεγάλη καπιταλιστική χώρα, δεν μπορεί να θεωρηθεί δύναμη αντιιμπεριαλιστική και η εργατική τάξη της χώρας της αλλά και η παγκόσμια δεν μπορεί να δώσει ολοκληρωτική υποστήριξη και να συμμαχήσει μαζί της.  Αντικειμενικά δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα.
• Ο ελληνικός λαός γνώρισε μαύρες στιγμές και έχει πικρή πείρα δεκαετιών πολλών από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τον ιμπεριαλισμό γενικότερα. Τα αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα του με όλες τις αντιφάσεις τους παραμένουν ισχυρά και τέτοιο χαρακτήρα έχει η ισχυρή υποστήριξη του προς τη Ρωσία σήμερα. Η θεωρία περί διάδοσης του “πουτινισμού” στην Ελλάδα μέσω των καλοπληρωμένων μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι άθλια και στοχεύει να πλήξει τα θεμέλια του εργατικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.
• Η ήττα των αμερικανονατοϊκών στην Ουκρανία θα έχει θετική επίδραση στους συσχετισμούς, στους όρους ανάπτυξης του εργατικού- λαϊκού κινήματος και στην πολιτική ζωή του ελληνικού λαού και των υπολοίπων λαών. Η θέση μας αυτή δεν σημαίνει υποστήριξη της Ρωσίας, αλλά εκφράζει την αναγκαιότητα να μην νικήσουν οι Αμερικάνοι και το ΝΑΤΟ. Επιβάλλεται από τις εξελίξεις στη συγκεκριμένη περίοδο.
• Άμεσα πρέπει να σιγήσουν τα όπλα, αφού όμως διαμορφωθούν οι όροι σταθερής και δίκαιης ειρήνης μεταξύ των δύο κρατών. Οι όροι που έχει θέσει η Ρωσία είναι δίκαιοι και αναγκαίοι ειδάλλως ειρήνη δεν μπορεί να υπάρξει.
• Η Ουκρανία να δεσμευτεί στα πλαίσια του ΟΗΕ και αυτό να κατοχυρωθεί, ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, θα παραμείνει ανένταχτη χωρίς επιθετικά όπλα στο έδαφος της, ο ναζισμός πρέπει να ξεριζωθεί από την κρατική μηχανή της χώρας και την κοινωνία.
• Πλήρη δικαιώματα στους Ρώσους και στους ρωσόφωνους, στους Έλληνες της Ουκρανίας και σε όλες τις μειονότητες της. Για το Ντονμπάς ιδιαίτερα, ένα καθεστώς τύπου Μινσκ στο οποίο η Ουκρανία είχε συμφωνήσει ή κάτι παρόμοιο είναι αναγκαίο.
• Καμία προσάρτηση ξένων εδαφών, σταθερά σύνορα.
• Η πρωτοφανής εμπλοκή της Ελλάδας στη σύγκρουση αυτή αποτέλεσμα της τυφλής συμπόρευσης της χώρας και των πολιτικών της εκπροσώπων με τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ είναι επικίνδυνη για το λαό και τη χώρα. Την απομονώνει από παραδοσιακούς φίλους με πολύπλευρο και σημαντικό κόστος, πρέπει να σταματήσει αμέσως.  Μια Ελλάδα έξω από επιθετικούς συνασπισμούς  με  ισότιμες επωφελείς σχέσεις με όλες τις χώρες, μια Ελλάδα με αντιιμπεριαλιστικό φιλειρηνικό προσανατολισμό είναι η πολιτική που πρέπει να διεκδικήσουμε.

Η ανάπτυξη αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι επιτακτική ανάγκη. Οι πολιτικές οργανώσεις και κόμματα του αρνούνται ή  υποβαθμίζουν το ρόλο του ιμπεριαλισμού και δεν συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του κινήματος φέρουν τεράστια ευθύνη.