16 χρόνια από τον θάνατο του Χ. Φλωράκη

 

του Θανάση Κανιάρη

 

Σαν σήμερα, πριν από 16 χρόνια, έφυγε από τη ζωή μια ξεχωριστή προσωπικότητα του κομμουνιστικού κινήματος της Ελλάδας. Ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης.

Ο Χαρίλαος συνέδεσε το όνομα του με την εντυπωσιακή άνοδο της πολιτικής και εκλογικής επιρροής του ΚΚΕ στην ελληνική κοινωνία στη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου, παράλληλα με την εντυπωσιακή παρουσία της ΚΝΕ στη ελληνική νεολαία.

Τα χρόνια αυτά το ΚΚΕ κατάφερε την πολιτική και ιδεολογική περιθωριοποίηση του Κόμματος του “Εσωτερικού” που προήλθε από τη διάσπαση του Κόμματος το Φλεβάρη του 1968. Κόμμα, το οποίο εμφανιζόμενο ως “κομμουνιστικό” στον τίτλο του προπαγάνδιζε τον συμβιβασμό με την αστικη ταξη και τον ιμπεριαλισμό, ενώ προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στο δικομματικό συστημα, λειτουργώντας ως συμπλήρωμα του ΠΑΣΟΚ.

Βρισκόμαστε στην περίοδο της εντυπωσιακής παρουσίας του ΚΚΕ στην κεντρική πολιτική σκηνή, στο συνδικαλιστικό κίνημα, στα κινήματα των γυναικών, του φιλειρηνικού, αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.

Η συμβολη του στην ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος σε μια εξαρτημένη από το δυτικό ιμπεριαλισμό χώρα, ήταν καθοριστική. Η δημιουργία ενός ρωμαλαίου κινήματος κατά των αμερικανονατοϊκών βάσεων που ήταν διάσπαρτες σε όλη τη χώρα, αλλά και η αποκάλυψη του ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα της τότε ΕΟΚ, σε μια περίοδο μάλιστα που τα ιμπεριαλιστικά της χαρακτηριστικά, σε ένα κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον ριζικά διαφορετικό από το σημερινό, δεν ήταν εύκολα αναγνωρίσιμα, ήταν η μεγάλη συνεισφορά του Κόμματος προς τον ελληνικό λαό.

Ηταν η περίοδος κατά την οποία το ΚΚΕ συμμετείχε δραστήρια σε όλα τα μέτωπα της ταξικής πάλης, ενω το ειδικό του βάρος στον πολιτικο και κοινωνικό στίβο ήταν ευδιάκριτο.

Στα χρόνια που οι άνεμοι του δεξιού αναθεωρητισμού σάρωναν όλη τη Δ.Ευρώπη – εμφάνιση “ευρωκομμουνισμού”- το ΚΚΕ εμφάνισε προς τα έξω το αυστηρό πρόσωπο ενός επαναστατικού κόμματος αρχών, συνεπούς προς τα διεθνιστικά του καθήκοντα που πάλεψε χωρίς ταλαντεύσεις για τον απεγκλωβισμό της Ελλάδας από τον ιμπεριαλιστικό ζυγό της εξάρτησης και τον επαναστατικό της μετασχηματισμό.

Η δράση του ΚΚΕ τότε ενοχλούσε. Ενοχλούσε και την αστική τάξη, αλλά και τους ιμπεριαλιστές προστάτες της Ελλάδας. Σε έκθεση της η CIA στα μέσα της δεκαετίας του 80 το χαρακτήριζε ως “το πιο σκληροπυρηνικό και το πιο φιλοσοβιετικό κόμμα της Δυτικής Ευρώπης”.

Ως ένδειξη βαθιάς τιμής και σεβασμού στο πρόσωπο του μεγάλου επαναστάτη, που με την παρουσία του σφράγισε την πολιτική ζωή της μεταπολιτευτικής περιόδου, παραθέτουμε στη συνέχεια την παρέμβασή του στο 16ο συνέδριο του ΚΚΕ, σε καιρούς που η αριστερίστικη στροφή του Κόμματος είχε κάνει τα πρώτα – δειλά αρχικά – βήματα με τις γνωστές δραματικές συνέπειες για το κομμουνιστικό κίνημα που γνωρίσαμε στη συνέχεια.

Ακολουθεί η παρέμβαση του συντρόφου Χαρίλαου Φλωράκη.

 

“

Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες,

Πρώτα απ’ όλα, θα ‘θελα να χαιρετίσω τις αντιπροσωπείες των κομμουνιστικών και δημοκρατικών κομμάτων, που παρευρίσκονται στο συνέδριο.

Την παρουσία τους δεν τη βλέπω απλώς σαν έκφραση τιμής προς το Κόμμα μας. Τη βλέπω, και χαίρομαι ιδιαίτερα, σαν μια έκφραση για οργανωμένη συνεργασία, ενάντια στον ιμπεριαλισμό, πράγμα αναγκαίο.

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Φανερό πως το 16ο Συνέδριο του Κόμματός μας γίνεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη μεταβατική περίοδο, που γνώρισε ποτέ η χώρα μας και θα πρόσθετα και ολάκερη η ανθρωπότητα.

Σε μια περίοδο, που χαρακτηρίζεται, από τη μια, από τις μεγάλες ανατροπές των σοσιαλιστικών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, από τη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση, και, από την άλλη, από τη μεγάλη γέννα του καινούριου που κυοφορείται.

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Στη μεγάλη δοκιμασία της ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων και της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης, το Κόμμα μας άντεξε και δε γονάτισε.

Θα ‘θελα, όμως, να προσθέσω πως αυτές τις μεγάλες ανατροπές δεν τις έχουμε ακόμα δει σε βάθος, δεν έχουμε εκτιμήσει όλες τις πλευρές.

Το θέμα δεν είναι η εξέταση του 20ού Συνεδρίου. Το θέμα είναι να αντιμετωπίσουμε πειστικά την αστική προπαγάνδα και να υπερασπιστούμε ένα καθεστώς, που ήταν η φροντίδα και προστάτης των εργαζομένων της χώρας του.

Ενα καθεστώς, που υπήρξε η ελπίδα και η απαντοχή όλων των λαών και η πατρίδα όλων των αγωνιστών της Γης.

Αυτό το γεγονός ακόμα δυσκολεύει να συνειδητοποιήσουμε το καινούριο που κυοφορείται, να συνειδητοποιήσουμε – θα το επαναλάβω – πως οι νύχτες είναι γκαστρωμένες.

 

 

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Εχουμε μια εκρηκτική ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Ομως, οι παραγωγικές σχέσεις παραμένουν στάσιμες.

Ετσι παρατηρείται ότι κάθε πρόοδος στα μέσα παραγωγής να μη συνοδεύεται και με την αύξηση και την καλυτέρευση της ζωής των εργαζομένων, αλλά, αντίθετα, με τη χειροτέρευση.

Ακόμα, σήμερα, έχουμε μια πρωτοφανή επίθεση του ιμπεριαλισμού σε βάρος του εργαζόμενου λαού.

– Οι δημοκρατικές κατακτήσεις, η μια μετά την άλλη, καταργούνται.

– Οι εργασιακές σχέσεις ανατρέπονται.

– Η ΝΑΤΟική και αμερικανική επικυριαρχία ενισχύεται.

– Στρατιωτικές ΝΑΤΟικές δυνάμεις ετοιμάζονται να εγκατασταθούν στη χώρα μας και άλλα.

Το καινούριο αυτής της επίθεσης είναι ότι αυτή δεν περιορίζεται στην εργατική τάξη και τους πολιτικούς εκπροσώπους της, αλλά επεκτείνεται και σε άλλα κοινωνικά στρώματα.

Έτσι, την επίθεση αυτή την υφίστανται όλοι οι εργαζόμενοι, τα μικρομεσαία αστικά στρώματα, οι μικρομεσαίοι αγρότες, οι διανοούμενοι κλπ.

Και βλέπουμε, το ιστορικά, ίσως, πρωτοφανές, η «νέα τάξη» να έχει ρίξει στο ίδιο χαράκωμα τους εργάτες, τους υπάλληλους, τους βιοτέχνες, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες, τους καλλιτέχνες κ.ά. Δηλαδή, την πλειοψηφία των κοινωνικών στρωμάτων.

Αυτή ακριβώς η ιστορική συγκυρία κάνει αναγκαία, όσο και δυνατή, τη δημιουργία του λαϊκού μετώπου, που διακηρύσσει το Κόμμα μας, ενός μετώπου, όχι μόνο διαμαρτυρίας, αλλά και εξουσίας.

 

Αν, όμως, οι αντικειμενικές συνθήκες κάνουν δυνατό το χτίσιμο του Μετώπου, δε σημαίνει ότι η δημιουργία του είναι εύκολη.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως στο Μέτωπο πρόκειται να συμμετάσχουν – και αντικειμενικά αυτό είναι δυνατό – και μικροαστικά στρώματα.

Τα στρώματα αυτά είναι κοινωνικές δυνάμεις, που ταλαντεύονται πότε προς τη μια και πότε προς την άλλη πλευρά.

Η δική τους θετική στάση και η συμμετοχή τους στο Μέτωπο θα ενθαρρύνει την προσέλευση σ’ αυτό ευρύτερων κοινωνικών δυνάμεων.

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Οι Θέσεις, και σωστά, δε θέτουν σαν όρο για τη συμμαχία τη συμφωνία για το σοσιαλισμό.

Αυτό σημαίνει ότι δε ζητάμε από τους συμμάχους να δεσμευτούν στα πλαίσια του Μετώπου με τις γνωστές προγραμματικές θέσεις του Κόμματός μας για την εξουσία της εργατικής τάξης και το πέρασμα στο σοσιαλισμό.

Στη βάση αυτής της αντίληψης, θα ασκείται και η κυβερνητική εξουσία του Μετώπου, που θα παλεύει για την εφαρμογή του προγράμματός του, την κατάργηση των αντιδραστικών θεσμών κλπ.

Το θέμα δεν είναι τι αντίληψη θα έχει η κάθε συνιστώσα του Μετώπου για τη λαϊκή εξουσία ή το πώς θα τη θέλει. Το θέμα είναι ποια θα είναι η εξουσία του Μετώπου, όταν αυτό αναδειχτεί – εννοώ κοινοβουλευτικά – σε κυβέρνηση.

Νομίζω πως το Συνέδριο θα αποσαφηνίσει πλήρως τη σχέση του Μετώπου με την εξουσία.

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Η σημερινή κατάσταση, τα εθνικοδημοκρατικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας, θέματα εθνικής κυριαρχίας και υποτέλειας, της υποταγής στα κελεύσματα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, της υποταγής στη Νέα Τάξη Πραγμάτων, της εφαρμογής της Συμφωνίας του Μάαστριχτ και των άλλων που ακολούθησαν, μας υπενθυμίζουν και τη διαχρονική επικαιρότητα της προτροπής του Στάλιν στις αντιπροσωπείες των κομμουνιστικών κομμάτων των καπιταλιστικών χωρών κατά το 19ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ.

Ο σ. Τσιντζιλώνης μάς θύμισε τι συγκεκριμένα είπε. Εκείνο που θα ‘θελα να προσθέσω, είναι πως η μεγάλη αυτή προτροπή του Στάλιν, για την ανάγκη να ανυψωθεί η σημαία της εθνικής ανεξαρτησίας και της εθνικής κυριαρχίας, είναι αρκετά επίκαιρη και για το σήμερα.

Και αφορά όλους τους κομμουνιστές. Και εκείνους που επικαλούνται τον Στάλιν και εκείνους που τον αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό και ερωτηματικά.

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Ανήκω σε μια γενιά, που όλα αυτά τα θεωρούσε αυτονόητα και που αγωνίστηκε για την εθνική ανεξαρτησία, για τη δημοκρατία, για την ελευθερία, την κοινωνική πρόοδο και το σοσιαλισμό.

Που αγωνίστηκε και μόνη της και σε πολιτικές συμμαχίες σαν μέλος τους.

Μια γενιά αφοσιωμένη στο Κόμμα.

Μια γενιά πειθαρχημένη στις αρχές και κανόνες λειτουργίας του Κόμματος.

Κάποιοι αποκαλούν τη γενιά αυτή «γενιά βετεράνων, γενιά απόμαχων». Δε θα σχολιάσω γενικά το χαρακτηρισμό.

Σε ό,τι όμως με αφορά προσωπικά, θα ήθελα με την ευκαιρία να υπογραμμίσω ότι ποτέ δεν είχα τη συνείδηση του βετεράνου απόμαχου.

Πάντα από όποια θέση και αν υπηρέτησα το Κόμμα και το λαϊκό κίνημα, αισθανόμουνα, ήμουνα και είμαι μαχητής του.

“