του Δημήτρη Καλτσώνη
αν. καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου
Πάντειο Πανεπιστήμιο
εφημ. ΤΑ ΝΕΑ 9/1/2020
Κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ τέθηκαν ξεκάθαρα από ελληνικής πλευράς δυο ζητήματα: η επιθετικότητα της Τουρκίας και το αίτημα για συμμετοχή στο πρόγραμμα των F-35. Και στα δυο ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε με την ηχηρή σιωπή του. Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πρόθυμες να υπερασπιστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας καθώς παγίως αλληθωρίζουν προς την πλευρά της Τουρκίας για τους δικούς τους στρατηγικούς λόγους. Επιπλέον, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Τουρκία φροντίζει να διαπραγματεύεται ουσιαστικά, ακόμη και να προσφέρει κάποια “δώρα” στις ΗΠΑ, όπως για παράδειγμα την αναγγελία αλλαγής του καθεστώτος των Στενών (με την εξαγγελθείσα μονομερή κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ) ή τη βοήθεια στην κυβέρνηση της Λιβύης που στρέφονται ευθέως εναντίον της Ρωσίας.
Από την άλλη, το ελληνικό αίτημα για τα F-35 βρίσκεται σε προφανή συσχέτιση με την αμερικανοτουρκική διελκυνστίδα για το ίδιο ζήτημα. Για το θέμα που η Τουρκία διαπραγματεύεται σκληρά, εμείς παρακαλάμε τους αμερικανούς και μάλιστα χωρίς αποτέλεσμα. Η επιλογή αυτή δείχνει εκτός των άλλων ότι η χώρα μας συνεχίζει την αδιέξοδη εμμονή στον μονομερή προσανατολισμό των εξοπλισμών της. Η εμμονή αυτή εγκυμονεί κινδύνους για την εθνική ασφάλεια καθώς στις μέρες ιδιαίτερα απαιτείται διαφοροποίηση των πηγών εξοπλισμού και, μεσο-μακροπρόθεσμα, σχεδιασμένη προσπάθεια για τη δημιουργία κρατικής αμυντικής βιομηχανίας.
Η συνάντηση και η σχετική συζήτηση των δυο ηγετών έγινε μάλιστα σε μια πολύ αρνητική συγκυρία, κατά την οποία οι ΗΠΑ διέπραξαν μια ακόμη σφοδρή και επικίνδυνη παραβίαση του διενθούς δικαίου με την δολοφονία του Ιρανού υποστράτηγου. Η χώρα μας δυστυχώς δεν κράτησε ούτε τις ελάχιστες αποστάσεις από μια ενέργεια κρατικής τρομοκρατίας η οποία, εκτός των άλλων, μπορεί να φέρει ευρύτερη σύγκρουση και αποσταθεροποίηση στην περιοχή. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι αμερικανικές βάσεις που βρίσκονται στο έδαφός μας αποτελούν τμήμα της γενικότερης στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή και άρα μας εντάσσουν αυτομάτως στις όποιες αντιπαραθέσεις.
Η απόλυτη ευθυγράμμιση της ελληνικής κυβέρνησης με τις ΗΠΑ σε όλα ανεξαιρέτως τα θέματα, η επαιτεία για τα εξοπλιστικά προγράμματα και η προτίμηση των ΗΠΑ να διαπραγματεύονται στα σοβαρά με την Τουρκία έχοντας την Ελλάδα στο τσεπάκι για κάθε χρήση διαμορφώνουν μια κάθε άλλο παρά ευοίωνη προοπτική για την ειρήνη στην περιοχή, για την εθνική κυριαρχία και θίγουν την εθνική μας αξιοπρέπεια. Η ηχηρή σιωπή του προέδρου Τραμπ, υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορούσε να αναγνωστεί και ως περιφρονητική σιωπή. Ας το σκεφτούμε.
