του Δημήτρη Καλτσώνη
καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου
Πάντειο Πανεπιστήμιο
εφημ. Documento, 13/3/2022
Η παγκόσμια ειρήνη κρέμεται από μια κλωστή. Το δράμα της Ουκρανίας δείχνει σε τι όλεθρο μπορεί να οδηγήσει ο οξυμένος ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων για τη διανομή των σφαιρών επιρροής σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Η αντιπαράθεση αυτή τροφοδοτήθηκε κυρίως από την εντεινόμενη επιθετικότητα των ΗΠΑ και του NATO στη λογική περικύκλωσης των χωρών της Ευρασίας που δεν υποτάσσονται στην ισχύ τους ή που θέλουν να διεκδικήσουν ηγετική θέση στο διεθνές σύστημα.
Η προσπάθεια των ΗΠΑ να περικυκλώσουν και να στραγγαλίσουν τη Ρωσία, απειλώντας τη “ζώνη ασφαλείας” της και αφαιρώντας τον “ζωτικό της χώρο”, τη σφαίρα επιρροής της στις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες της Ασίας, στον Καύκασο, στην Ανατολική Ευρώπη, ή και αλλού (πχ. Συρία, Λιβύη) προκάλεσαν την προληπτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αντιπαράθεση αυτή έχει προεκτάσεις σε όλο τον κόσμο άμεσα ή έμμεσα: στην Αφρική, στην Ασία, στη Λ. Αμερική, στα Βαλκάνια.
Η Ελλάδα με ευθύνη της κυβέρνησης εμπλέκεται ολοένα και περισσότερο στον πόλεμο εκθέτοντας σε θανάσιμους κινδύνους το λαό. Η κυβέρνηση παίζει κυριολεκτικά με τη φωτιά σε μια σύγκρουση γιγάντων που δεν έχει καμία σχέση με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Αντίθετα, τίποτα δεν αποκλείει ότι η σύγκρουση ΗΠΑ – Ρωσίας θα μεταφερθεί “δι’ αντιπροσώπων” στα Βαλκάνια. Και επιπλέον, μέσα στη γενικότερη αναταραχή και με δεδομένη την ανοχή των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς ίσως θελήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Ενώπιον του ολέθρου, οι αποχρώσεις δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. Ο κίνδυνος καταστροφής του λαού, του ελληνικού και των άλλων, είναι τέτοιος που απαιτεί τη μέγιστη δυνατή λαϊκή ενότητα. Πρέπει άμεσα να τεθεί ένα φρένο στην εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ υπάρχει ανάγκη ενός ισχυρού, ενωμένου αντιπολεμικού κινήματος με κοινές μεγάλες διαδηλώσεις, με αποφάσεις και δράσεις σωματείων, μαζικών φορέων, διανοουμένων, καλλιτεχνών, στους δρόμους, στους εργασιακούς χώρους, σε κάθε γειτονιά, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, παντού.
Οι κρίσιμες συνθήκες αναδεικνύουν όμως παράλληλα και την ανάγκη μιας ριζικής, τολμηρής πολιτικής στροφής. Οι κρίσιμες περιστάσεις γίνονται συχνά παράγοντας αναστοχασμού. Ας θυμηθούμε την κατοχή από όπου ξεπήδησε το ΕΑΜικό κίνημα της αντίστασης. Πρέπει να αλλάξουμε κατεύθυνση. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να ακολουθήσει μια φιλειρηνική πολιτική ενεργητικής ουδετερότητας. Μόνο έτσι μπορεί να προστατεύσει την ειρήνη στην περιοχή μας, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και να βάλει το μικρό αλλά σημαντικό λιθαράκι της στη διεθνή ειρήνη.
Οι στόχοι είναι συγκεκριμένοι:
- Πλήρης απεμπλοκή της Ελλάδας από τα πολεμικά σχέδια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, κανένας φαντάρος και στρατιωτικός έξω από τα σύνορα της χώρας.
- Να κλείσουν οι ξένες βάσεις που μας εκθέτουν σε τεράστιους κινδύνους, να εξέλθει η Ελλάδα από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
- Να μην πληρώσει ο λαός τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς και τα υπερκέρδη που αποκομίζει το μεγάλο κεφάλαιο από τον πόλεμο. Να ληφθούν τώρα μέτρα για την ακρίβεια.
- Να συμβάλλει διπλωματικά η Ελλάδα, μαζί με άλλες χώρες, στην ειρηνική διαπραγμάτευση και διευθέτηση των διαφορών, ώστε να σταματήσει ο πόλεμος, να αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα στο πλαίσιο μιας διεθνούς συμφωνίας αμοιβαίων εγγυήσεων στη βάση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και έτσι ώστε να μπορέσει ο λαός της Ουκρανίας προοπτικά να ζήσει ελεύθερος σε μια ανεξάρτητη, ουδέτερη, δημοκρατική χώρα.
