Πηγή: Venezuelanalysis, μετάφραση: Θ.Ν.
Και έτσι τελείωσε. Όχι μ’ έναν κρότο, μα μ’ έναν λυγμό. Εξάλλου, ήταν από χαρτόνι.
Είναι πολύ σπάνιο ένα πολιτικό φαινόμενο να συμπυκνώνεται όμορφα σε μία μόνο στιγμή ή εικόνα. Αλλά στην περίπτωση του (πρώην) αυτοανακηρυχθέντος «προσωρινού προέδρου» Χουάν Γκουαϊδό, είχαμε ακριβώς αυτό.
Στις 22 Νοεμβρίου 2021, ο «μαϊμού Ομπάμα» πολιτικός έδινε συνέντευξη Τύπου σε ένα φανταχτερό σκηνικό, με πολλές σημαίες κι ένα μικρό βήμα. Καθώς αμολούσε τις ανοησίες του, συνέβη κάτι μαγικό: η προεδρική ασπίδα πίσω του έπεσε στο πάτωμα. Ήταν φτιαγμένη από χαρτόνι.
Με όλο τον τραγέλαφο που προηγήθηκε και ακολούθησε αυτό το επεισόδιο, αυτή είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική στιγμή του Γκουαϊδό. Την περασμένη εβδομάδα, οι σύμμαχοί του στην αντιπολίτευση, έχοντας μπουχτίσει πια, αποφάσισαν να δώσουν τέλος στην «προσωρινή του κυβέρνηση».
Παίζοντας τον ρόλο
Υπάρχει μια παλιά βρετανική κωμική σειρά με τίτλο «Keeping Up Appearances» («τηρώντας τα προσχήματα»), η οποία περιστρέφεται γύρω από τις προσπάθειες μιας γυναίκας της μεσαίας τάξης των προαστίων να φανεί σημαντική και να εντυπωσιάσει τους ανθρώπους της ανώτερης τάξης. Μεταξύ άλλων, επιμένει ότι το επώνυμό της, «Bucket» (κουβάς), πρέπει να προφέρεται «μπουκέτο».
Αυτό ήταν περίπου το σκηνικό στην μάζωξη που οδήγησε στην εκδίωξη του Γκουαϊδό. Παρόλο που οι παρευρισκόμενοι το θεώρησαν ως μια «συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης για την ψηφοφορία σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ΄Μεταβατικού Καταστατικού΄», υπάρχουν πολλά που πρέπει να ξεδιαλύνουμε.
Αυτή η Εθνοσυνέλευση εξελέγη τον Δεκέμβριο του 2015 και η θητεία της έληξε τον Ιανουάριο του 2021. Το «Μεταβατικό Καταστατικό», απ’ όπου προέκυψε η «προσωρινή κυβέρνηση», είναι ένα εξωφρενικό κείμενο που αρνείται αρκετές εκλογικές διαδικασίες (τις οποίες μποϊκοτάρισε η αντιπολίτευση) και δίνει σ’ αυτό το ληγμένο κοινοβούλιο τη δυνατότητα να παρατείνει τη δική του θητεία επ’ αόριστον.
Εν ολίγοις, επρόκειτο για μια χούφτα ευκατάστατων ανθρώπων σε μια τηλεδιάσκεψη Ζουμ που προσποιούνταν ότι διεξάγουν κοινοβουλευτική συνεδρίαση. Υπήρχε πολύ πρωτόκολλο, ωστόσο οι γελοίες στιγμές αφθονούσαν. Όπως όταν μια (πρώην) βουλευτής είχε συνδεθεί από την κουζίνα της και πίσω της φαινόταν να είναι η υπηρέτριά της που καθάριζε.
‘Οσο για τη συνεδρίαση, ήταν εξαιρετικά πικρόχολη. Ήταν σαφές από την αρχή ότι τα τρία κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης, «Δημοκρατική Δράση» (AD), «Πρώτα η Δικαιοσύνη» (PJ) και «Νέα Εποχή» (UNT), είχαν τις απαιτούμενες ψήφους και ήθελαν απλώς να τελειώνουν. Ο Γκουαϊδό αντέδρασε προσπαθώντας να εξαντλήσει τις αντοχές των αντιπάλων του, ή απλώς να τους αναγκάσει μικροπρεπώς να σπαταλήσουν κάποιο απ’ το χρόνο τους, με μια επτάωρη και πλέον συνεδρίαση.
Ο μαραθώνιος ήταν ως επί το πλείστον γεμάτος από ακροδεξιούς καραγκιόζηδες που περιέγραφαν την εξαΰλωση μιας κατά φαντασίαν «προσωρινής κυβέρνησης» ως τη μεγαλύτερη τραγωδία που αντιμετώπισε η Βενεζουέλα ως ανεξάρτητη δημοκρατία. Οι λακέδες παρατάχθηκαν στην σειρά για να επαινέσουν τον Γκουαϊδό και να τον προσφωνούν «πρόεδρο». Ένας μάλιστα ανέφερε ένα λατινικό απόσπασμα για τη συνωμοσία του Κατιλίνα εναντίον της Ρωμαϊκής Συγκλήτου το 63 π.Χ. ως επιστέγασμα της γελοιότητας της διαδικασίας.
Ακολούθα το χρήμα
Το επιχείρημα που προέβαλε ο Γκουαϊδό και οι υποστηρικτές του, τόσο πριν από τη μοιραία γι’ αυτόν διάσκεψη όσο και κατά τη διάρκειά της, είχε να κάνει με τον υποτιθέμενο «αντισυνταγματικό» χαρακτήρα των ενεργειών των πρώην υποστηρικτών – νυν αντιπάλων του. Σύμφωνα με αυτή την θεώρηση, η «προσωρινή κυβέρνηση» αποτελεί συνταγματική απαίτηση. Κάποιοι τυχάρπαστοι δικαστές που αυτοαποκαλούνται το «ΝΟΜΙΜΟ Ανώτατο Δικαστήριο» υπέβαλαν επίσης ένα γεμάτο τυπογραφικά λάθη έγγραφο στο Twitter προς επίρρωση αυτού του ισχυρισμού.
Σε σημείο μάλιστα, που ο πρώην πλέον αυτοανακηρυχθείς «προσωρινός πρόεδρος» δεν φαίνεται διατεθειμένος να αποδεχτεί τη μοίρα του και ισχυρίζεται ότι θα συνεχίσει να εκπληρώνει τα «συνταγματικά του καθήκοντα» στους δρόμους.
Περιττό να πούμε ότι δεν υπάρχει τίποτα στο Σύνταγμα της Βενεζουέλας που να σχετίζεται με αυτές τις ανοησίες. Ο τερματισμός του πειράματος ήταν εξίσου αυθαίρετος με τη δημιουργία του. Η μόνη οντότητα που ήταν απαραίτητο να το εγκρίνει ήταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ (περισσότερα παρακάτω).
Γιατί, λοιπόν, οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης αποφάσισαν ότι τώρα ήταν η ώρα να απαλλαγούν από τον Γκουαϊδό; Υπάρχουν μπόλικοι λόγοι γι’ αυτό. Πρώτα απ’ όλα, ήταν πάντα ενοχλητικό για τα μεγαλύτερα κόμματα το γεγονός ότι έπρεπε να συμμορφωθούν και να υποστηρίξουν αυτή τη σχετικά άγνωστη περσόνα. Όχι μόνο έπρεπε να ανέχονται τις αλλόκοτες προπαγανδιστικές εκστρατείες και τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, αλλά έπρεπε επίσης να βλέπουν τον Γκουαϊδό να πηγαίνει στον Λευκό Οίκο και να γίνεται δεκτός με πανηγύρια στο Κογκρέσο. Η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας σαν το ανάλογο της Ντίσνεϊ Γουόρλντ.
Αλλά πέρα από την επιθυμία για εκδίκηση, οι κύριες αντικυβερνητικές ομάδες καθοδηγούνταν κυρίως από οικονομικές σκοπιμότητες. Το να είσαι ο επικεφαλής εντολοδόχος της Ουάσινγκτον στη Βενεζουέλα συνοδεύεται από ένα σημαντικό χρηματικό έπαθλο. Η «προσωρινή κυβέρνηση» είχε «προϋπολογισμούς» της τάξης των 50 εκατομμυρίων δολαρίων, που αντλήθηκαν από «παγωμένα» κρατικά κεφάλαια της Βενεζουέλας, προϋπολογισμούς εγκεκριμένους από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, ενώ η αμερικανική Γερουσία διέθεσε επίσης 50 εκατομμύρια δολάρια για την «προώθηση της δημοκρατίας» κατά το 2023.
Με την κίνησή της αυτή, η συμμαχία AD/PJ/UNT μπορεί να αποφασίσει το πώς θα μοιράσει τα χρήματα χωρίς τον μεσάζοντα. Πλησιάζουν οι προκριματικές εκλογές της αντιπολίτευσης για την επιλογή ενός κοινού προεδρικού υποψηφίου και οι διάφορες παρατάξεις θα χρειαστούν όλα τα χρήματα που μπορούν να βρουν ώστε να τα ξοδέψουν στην εκλογική εκστρατεία.
Το τζακ-ποτ περιουσιακών στοιχείων
Τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης θα αποτινάξουν τις ευθύνες τους αφού πρώτα καβάλησαν άκριτα το άρμα του Γκουαϊδό τέσσερα χρόνια πριν. Θα θρηνήσουν που ο δημοκρατικά εκλεγμένος Μαδούρο «κρατήθηκε στην εξουσία», που ο Γκουαϊδό δεν μπόρεσε να πείσει τον στρατό να οργανώσει ένα «παλιό καλό» πραξικόπημα, που οι κυρώσεις δεν σκότωσαν αρκετούς ανθρώπους για να προκαλέσουν αλλαγή καθεστώτος.
Δεν είναι ότι δεν προσπάθησαν. Από κόλπα με την ανθρωπιστική βοήθεια μέχρι στρατιωτικό πραξικόπημα και παραστρατιωτική εισβολή, οι σκληροπυρηνικοί το επιχείρησαν, αλλά με την επιδεξιότητα του Γουίλι του κογιότ. Ήταν εμφανές πως ήλπιζαν ότι οι ΗΠΑ θα έδιναν τη λύση, είτε άμεσα με μια στρατιωτική εισβολή (το ονειρεμένο τους σενάριο) είτε μέσω οικονομικού στραγγαλισμού.
Ωστόσο, την ώρα που όλα αυτά εκτυλίσσονταν στη μεγάλη οθόνη, εξελισσόταν παράλληλα υπογείως κι ένας αληθινός χαμός. Η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της κατέσχεσαν μια σειρά από περιουσιακά στοιχεία της Βενεζουέλας και τα έθεσαν υπό τον έλεγχο της αντιπολίτευσης. Ήταν μια ευκαιρία για κάθε είδους σκοτεινές συμφωνίες και για να εξασφαλίσουν δουλίτσες τα παλικάρια. Ένας εξ απορρήτων είπε ότι οι διάφορες φατρίες αντιμετώπιζαν τη Monómeros, μια εταιρεία παραγωγής αγροχημικών με έδρα την Κολομβία, σαν «κότα με τα χρυσά αυγά» .
Η «προσωρινή κυβέρνηση» προσέφερε στην αντιπολίτευση ένα εξαιρετικό σενάριο: την δυνατότητα για απρόσκοπτη διαφθορά χωρίς να χρειάζεται να καταλάβει την εξουσία. Και τα κόμματα που εκδίωξαν τον Γκουαϊδό ήταν απολύτως συμμέτοχα στο φαγοπότι του «ότι αρπάξουμε», με τη μόνη διαφορά ότι μάλλον θεώρησαν ότι ο μικρότερος εταίρος τους απολάμβανε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι για τα μέτρα του. Κι όταν τα σκάνδαλα συσσωρεύτηκαν, απλώς έριξαν την ευθύνη στον «μπροστινό»…
Το διαμάντι στο στέμμα του χαρτοφυλακίου της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ συμμορίας είναι η CITGO, αξίας 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αν και δεν κατέστη δυνατή μια άμεση λεηλασία, ωστόσο υπήρξαν πολλά τερτίπια που έχουν σχεδόν οριστικά επισφραγίσει τη μοίρα της εταιρείας. Οι άνθρωποι του Γκουαϊδό δεν προσήλθαν στο δικαστήριο, έκαναν σκοτεινές συμφωνίες κάτω από το τραπέζι και σκόρπισαν υποψίες για συγκρούσεις συμφερόντων.
Στο Ντέλαγουερ βρίσκεται σε εξέλιξη ένας δικαστικά διαταχθείς πλειστηριασμός μετοχών και δεν λείπουν οι πιστωτές που επιδιώκουν να αρπάξουν ένα κομμάτι της CITGO. Η διένεξη για την «προσωρινή κυβέρνηση» ενδέχεται να είναι η τέλεια δικαιολογία για το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ προκειμένου να δώσει το πράσινο φως στα αρπακτικά. Και έτσι, υπό την κάλυψη των πολύ αδέξιων προσπαθειών για την ανατροπή της κυβέρνησης Μαδούρο, θα έχουμε γίνει μάρτυρες μιας πολύ επιτυχημένης ληστείας των περιουσιακών στοιχείων της Βενεζουέλας «μέρα μεσημέρι».
Είναι άκρως διαφωτιστικό το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν ουσιαστικά ότι θα αναγνωρίσουν «οτιδήποτε κι αν καταλήξει η αντιπολίτευση» και ότι σε καμία περίπτωση τα περιουσιακά στοιχεία δεν θα επιστραφούν στο κράτος της Βενεζουέλας. Οι αυτοκρατορίες φτιάχνουν τους κανόνες προχωρώντας. Παρότι ήρθε η ώρα να στραφούν σε μια άλλη στρατηγική αλλαγής καθεστώτος, δεν υπάρχει κανένας λόγος να αφήσουν τις εταιρείες απ΄ τα μάτια τους.
Εν τέλει, ο Γκουαϊδό θα μείνει στην ιστορία ως ένας συνδυασμός αξιοθρήνητου και αχρείου που είναι απίθανο να εμφανιστεί ξανά. Μένει να δούμε αν θα ανταμειφθεί με μια άνετη θέση σε κάποια εταιρεία ή ΜΚΟ ή αν θα καταλήξει όπως του αξίζει στη φυλακή.
Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα AVANTGARDE.
