Λαϊκή δράση τώρα ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος ανακοίνωση του ΔΣ του συλλόγου Γ.ΚΟΡΔΑΤΟΣ

(με αφορμή την αποτυχία της 25ης συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα)

1. Η καταστροφή του περιβάλλοντος προβάλλει ολοένα και περισσότερο ως επείγον ζήτημα για την ανθρωπότητα. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας, των θαλασσών και των υδάτων, ο περιορισμός του πόσιμου νερού, η ρύπανση του εδάφους και του υπεδάφους, η ραγδαία καταστροφή των δασών, της βιοποικιλότητας, η άναρχη δόμηση και η αλόγιστη επέκταση των πόλεων, η τσιμεντοποίηση, η κλιματική αλλαγή, είναι μερικές από τις μορφές που εμφανίζεται το πρόβλημα, το οποίο έχει λάβει αλόγιστες και επικίνδυνες διαστάσεις.
   
2. Η βασική αιτία του προβλήματος βρίσκεται στην ασυδοσία του κεφαλαίου, στην ίδια τη λογική της καπιταλιστικής ανάπτυξης, στα στρεβλά καταναλωτικά πρότυπα που επιβάλλει.
   Μπροστά στο κέρδος δεν υπολογίζει ούτε την ανθρώπινη ζωή ούτε το περιβάλλον. Τη μεγαλύτερη ευθύνη έχουν ιδίως οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και πρωτίστως οι ΗΠΑ που πρωτοστατούν στην κούρσα καταλήστευσης και καταστροφής των λαών, των χωρών και του περιβάλλοντος όπου γης.
   
3. Οι συνέπειες είναι βαρύτατες για τους λαούς και θα γίνονται στο εξής ολοένα και πιο σκληρές. Το μεγαλύτερο τίμημα πληρώνουν ήδη και θα πληρώσουν στο άμεσο μέλλον οι λαοί των υπανάπτυκτων βιομηχανικά χωρών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα μείνουν στο απυρόβλητο και οι λαοί των αναπτυγμένων βιομηχανικά. Αν το πρόβλημα δεν περιοριστεί, οι κίνδυνοι που απειλούν συνολικά την ανθρωπότητα είναι μεγάλοι και αφορούν δυνητικά τη δυνατότητα επιβίωσής της. Οι εργαζόμενοι νιώθουν ήδη τις βαριές συνέπειες στην καθημερινότητά τους. Χειροτερεύει η ζωή τους, απειλείται η ύπαρξή τους.
   
4. Ενώπιον της εκρηκτικής κατάστασης, το μονοπωλιακό κεφάλαιο και οι πολιτικοί του εκφραστές είτε αδιαφορούν (βλ. Τραμπ) είτε προσπαθούν να αξιοποιήσουν το πρόβλημα για να τονώσουν την κερδοφορία και να αναπτύξουν νέους τομείς δραστηριότητας ενώ παράλληλα ρίχνουν το κόστος της όποιας αντιμετώπισης του προβλήματος -που είναι συνήθως ημίμετρα- στις πλάτες των λαών με νέους φόρους και διοχέτευση κρατικού χρήματος προς το κεφάλαιο για “πράσινες” επενδύσεις (βλ. Μέρκελ). Οι ολιγαρχίες καταστρέφουν τον πλανήτη, βγάζουν κέρδη από την καταστροφή, ακόμη και από την “πράσινη ανάπτυξη”, ρίχνουν τα βάρη στους λαούς. Είναι κοντόφθαλμες και επικίνδυνες.
   
5. Έχει έρθει -προ πολλού στην πραγματικότητα- η ώρα για να δημιουργηθεί μαζικό κίνημα που θα μάχεται και διεκδικεί από την κυβέρνηση τη λήψη μέτρων που θα συμβάλλουν στον περιορισμό της καταστροφής του περιβάλλοντος, στην ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων από τις επιπτώσεις της καταστροφής, στην απαίτηση να πληρώσει η ολιγαρχία το κόστος.
   Απαιτείται ενωτική δράση όλων των συνδικάτων, συλλόγων, επιστημονικών ενώσεων, των διάφορων επιτροπών και συλλογικοτήτων, των μαθητών, των φοιτητών, της νεολαίας, ανεξαρτήτως αποχρώσεων στα αιτήματα. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια για στενόμυαλες τακτικές. Είναι θετικό το γεγονός ότι ευρύτερα στρώματα σε όλο τον κόσμο δείχνουν να κινητοποιούνται έστω και αν σε πρώτη φάση αυτό γίνεται συχνά χωρίς ουσιαστικά, αιχμηρά αιτήματα.
   
6. Πρέπει ωστόσο να επισημανθεί η εμφανής προσπάθεια κέντρων της ολιγαρχίας διεθνώς και στην Ελλάδα να χειραγωγήσουν το διογκούμενο κίνημα είτε με κινήσεις εντυπωσιασμού, γενικολογίες και αοριστολογίες είτε με ανώδυνα για το μεγάλαιο κεφάλαιο μέτρα και ρίχνοντας το κόστος στους λαούς. Ταυτόχρονα καλλιεργείται η αφελής άποψη πως η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι ζήτημα ατομικό. Η άποψη αυτή είναι αποπροσανατολιστική. Στην πραγματικότητα απαιτούνται ριζικές τομές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
   
7. Η κυβέρνηση πρέπει να υποχρεωθεί, κάτω από την πίεση του λαϊκού κινήματος, να λάβει μέτρα. Ενδεικτικά απαιτούνται παρεμβάσεις για:
   • μείωση της ρύπανσης του αέρα (ειδικά στις μεγάλες πόλεις), του εδάφους και υπεδάφους
   • προστασία των δασών, προγράμματα ευρύτατων αναδασώσεων
   • μέτρα απορρύπανσης των υδάτων, της θάλασσας και του εδάφους
   • υπεράσπιση των ελεύθερων χώρων (πχ. Ελληνικό) και επέκταση του πρασίνου στις πόλεις
   • υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των αιγιαλών
     
     Το κόστος να επωμιστεί το μεγάλο κεφάλαιο που είναι υπεύθυνο για τη σημερινή τραγική κατάσταση.
     
8. Η καταστροφή του περιβάλλοντος δεν είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπιστεί από κανένα μεμονωμένο κράτος, πόσο μάλλον από μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, με σχετικά μικρό αποτύπωμα ρύπων, αλλά και εξαρτημένη από τον ιμπεριαλισμό, τόσο γενικά, όσο και ειδικότερα στον τομέα της ενεργειακής οικονομίας και πολιτικής. Για παράδειγμα, ενώ γενικά θα πρέπει και η Ελλάδα να πάρει μέτρα μείωσης της εκπομπής ρύπων κατά την παραγωγή ενέργειας, δεν είναι δυνατόν αυτό να συμβεί μονομερώς ενάντια στην οικονομικά συμφέρουσα χρήση των εγχώριων λιγνιτικών κοιτασμάτων, για όσο η διεθνής αγορά της ενέργειας ελέγχεται από πολυεθνικές ή κρατικές επιχειρήσεις των ιμπεριαλιστικών χωρών, και οι διεθνείς διακρατικές σχέσεις παραμένουν ανταγωνιστικές, σχέσεις ιμπεριαλιστικής ηγεμονίας, καταπίεσης, εκμετάλλευσης και εξάρτησης. Αντίστοιχα, δεν αποτελεί λύση η μαζική κατασκευή υποδομών βιομηχανικής παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας (πχ ανεμογεννητριών στις βουνοκορφές), αλλά προς όφελος μονοπωλίων των σχετικών «πράσινων» τεχνολογιών, ή η παράδοση προς εκμετάλλευση ξένων και ντόπιων ενεργειακών μονοπωλίων του ορυκτού πλούτου του Αιγαίου, με τους περιβαλλοντικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους που κάτι τέτοιο συνεπάγεται στην σημερινή ιστορική συγκυρία. Υπό τέτοιες συνθήκες, θα πρέπει το λαϊκό κίνημα να υιοθετήσει μεταβατικά αιτήματα που να συνδυάζουν την επιδίωξη για το μέγιστο της ενεργειακής ανεξαρτησίας, με μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, όπως μείωσης της εκπομπής ρύπων από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια, με άμεσα οφέλη και για τις γειτονικές κατοικήσιμες περιοχές (πχ. της Κεντρικής Μακεδονίας).
   
9. Oι κυβερνήσεις των ιμπεριαλιστικών χωρών, των αναπτυγμένων βιομηχανικά κρατών πρέπει να υποχρεωθούν να λάβουν μέτρα για:
   • δραστική, άμεση μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου
   • μείωση της ρύπανσης του αέρα, του εδάφους και υπεδάφους
   • προστασία των δασών, της βιοποικιλότητας, προγράμματα ευρύτατων αναδασώσεων
   • μέτρα απορρύπανσης των υδάτων, της θάλασσας και του εδάφους
   • αποζημιώσεις των φτωχών κρατών και των πληθυσμών που υφίστανται τις συνέπειες της περιβαλλοντικής κρίσης
     
10. Γνωρίζουμε ότι η συνολική στροφή και ουσιαστική εκ βάθρων αντιμετώπιση του προβλήματος δεν μπορεί να γίνει στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Απαιτείται γενικότερη, ριζική πολιτική και κοινωνική αλλαγή. Μόνο στη σοσιαλιστική κοινωνία μπορεί να αρχίσει να θεμελιώνεται μια διαφορετική, ισορροπημένη σχέση ανθρώπου και περιβάλλοντος και μάλιστα αυτό δεν θα γίνεται πάντοτε αυτόματα ούτε μηχανιστικά αλλά με μια διαρκή αναζήτηση που θα επαναξιολογεί κάθε φορά τα επιστημονικά δεδομένα.

Η υπεράσπιση του περιβάλλοντος πρέπει άμεσα να γίνει υπόθεση της εργατικής τάξης και του λαού.