του Λευτέρη Θερμού
Ο φασισμός είναι ένα ρεύμα που ανέκαθεν ευδοκιμούσε στη Σταυρούπολη για πολλούς ιστορικούς και πολιτικούς λόγους. Το κύριο στοιχείο ξεκίνησε με την εμφάνιση των προσφύγων στις παρυφές της τότε Θεσσαλονίκης. Επρόκειτο για την εξαθλιωμένη κατάσταση των προσφύγων μέσα στα περιβόητα «Θαλάμματα», έναν πρόχειρο καταυλισμό που είχε στηθεί κύρια από το Γαλλικό ιππικό το ‘12, για να υποδεχθεί το κύμα των πρώτων προσφύγων της Θράκης και της ανατολικής Βουλγαρίας. Μετά ακολούθησε κατά πόδας το κύμα του μεγάλου διωγμού από την Τουρκία το ’22. Ήταν τόσο μεγάλη η εξαθλίωση ώστε η επιβίωση άρχισε να κερδίζει τις ηθικές αξίες.
Η κατάσταση σε συνδυασμό με τη φτώχεια της ήττας δημιούργησε συνθήκες μίσους απέναντι στους πρόσφυγες που ήταν οι υπαίτιοι του πολέμου και της ήττας, κατά την τότε γνωστή προπαγάνδα των εθνικιστικών κύκλων της χώρας. Η περιοχή ουσιαστικά γκετοποιήθηκε κι απόκτησε έναν χαρακτήρα συγκέντρωσης ανθρώπων που διώκονταν για διάφορους λόγους από το αστικό Κράτος, είτε αφορούσαν ποινικά αδικήματα είτε πολιτικά.
Στην διάρκεια της κατοχής, αλλά και της περιόδου της δικτατορίας του Μεταξά, στην περιοχή άκμασαν τα μπουρδέλα και οι τεκέδες της πόλης. Ο Τσιτσάνης στο γνωστό του τραγούδι αναφέρεται σε κάποια από αυτά.
Με το κυνήγι των κομμουνιστών και τη βίαιη αστικοποίηση του ‘48 η περιοχή γέμισε με εσωτερικούς μετανάστες από τα χωριά του Κιλκίς και των Σερρών. Το γεγονός ανησύχησε το Κράτος κι άρχισε να στέλνει ασφαλίτες ως κάτοικους της περιοχής. Έτσι, λίγα χρόνια μετά τον Εμφύλιο, η περιοχή αναπτύχθηκε από τους «δημόσιους υπαλλήλους» που έβρισκαν μόνιμη κατοικία στη φτηνή περιοχή της πόλης.
Συνοψίζοντας την ιστορία να πούμε ότι απ τα πρώτα γραφεία που άνοιξε η ΕΠΕΝ στην Ελλάδα ήταν αυτό της Α. Ηλιούπολης και της Σταυρούπολης. Τα παιδιά όλων αυτών των ανθρωπάκων της εξουσίας, η γενιά μου δηλαδή, πόνταρε στο δημόσιο και στην αποκατάσταση, μόνο που η εξέλιξη της κοινωνίας, η τεχνολογία και ο αναγκαστικός εκσυγχρονισμός του Κράτους, τους άφησε εργάτες στη βιομηχανία και στη βιοτεχνία του τόπου. Οι περισσότεροι εξ αυτών ενσωματώθηκαν σιγά-σιγά στο ΠΑΣΟΚ κυρίως, και στη ΝΔ δευτερευόντως.
Η είσοδος του πρώτου μεταναστευτικού ρεύματος που παρατηρήθηκε στην χώρα μας το ‘90-‘91 ήρθε να εξοστρακίσει την κύρια μάζα των Ελλήνων εργατών από τη βιομηχανία και να την αντικαταστήσει επάξια, και σε πολλές περιπτώσεις πολύ καλύτερα, μιας και οι μετανάστες από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες ήταν καλύτερα εκπαιδευμένοι στην βιομηχανία συγκριτικά με τους Έλληνες. Ακολούθησε η βιομηχανική κρίση το ‘98, όταν οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις έδιωξαν όλες τις βιοτεχνίες, και τα εργοστάσια της περιοχής, και το τελειωτικό χτύπημα που δόθηκε με την κρίση στις οικοδομές.
Κι αν μέχρι και το 2010 όλοι αυτοί οι απόκληροι, μαζί και τα παιδιά των παλιών χωροφυλάκων και ασφαλιτών, μπορούσαν να επιβιώνουν κάπως καλά, η οικονομική κρίση τους ισοπέδωσε εκτοξεύοντας την ανεργία συνολικά στο να δουλεύει ο ένας στους δυο. Στο 55% είναι η ανεργία στην Ηλιούπολη και στο 45% στην περιοχή της Σταυρούπολης. Επί της ουσίας όλοι φυτοζωούν με τα προγράμματα του ΟΑΕΔ, το ταμείο ανεργίας, τα επιδόματα φτώχειας και την εκ περιτροπής εργασία. Τα νούμερα ανακουφίστηκαν κάπως με την μετανάστευση, καθώς καθημερινά κόσμος φεύγει για τη Γερμανία.
Αυτοί που έμειναν, είτε ξέμειναν εδώ, μεταξύ των οποίων και οι γόνοι ακροδεξιών ιδεών, στράφηκαν και πάλι σ αυτά που γνώρισαν στα σπίτια τους, το Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια, και πορευόμενοι με αυτό μεγάλωσαν και τα παιδιά τους, που σήμερα είναι οι μαθητές του ΕΠΑΛ Σταυρούπολης, μιας και μας απασχολεί τις τελευταίες μέρες η «περίεργη» αυτή φασιστική βία που ξαφνικά ξεπετάχτηκε μέσα από τα σπλάχνα της Δυτικής Θεσσαλονίκης, και μάλιστα σε έναν δήμο όπου η ΝΔ πάντα έβγαινε 2η, ακόμα και στις καλές της εποχές.
Σε έναν δήμο όπου ο εμβληματικός του δήμαρχος, Χρήστος Τσακίρης, ήταν μέλος και στέλεχος του ΚΚΕ και βρέθηκε στο τιμόνι της δημαρχίας για 12 συναπτά έτη! Σε έναν δήμο όπου το συνδικάτο καπνεργατών, το «δικό μας», κυριαρχούσε, το συνδικάτο οικοδόμων ήταν παράγοντας στην κοινωνική ζωή, η δράση και η κοινωνική συνοχή που έδειξαν όσα χρόνια ήταν δήμαρχος ο αείμνηστος Χ. Τσακίρης ήταν -θα μπορούσαμε να πούμε – υπόδειγμα, αρκεί να σκεφτεί κανείς πως οι πρώτοι δρόμοι τσιμεντώθηκαν με εθελοντική εργασία των οικοδόμων της γειτονιάς, κι έτσι βγήκε από τη λάσπη μεγάλο μέρος της περιοχής.
Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Η ιστορία που ακολούθησε, τόσο στη διεθνή σκηνή με τις ανατροπές των σοσιαλιστικών χωρών, την ΕΕ και το Ευρώ, την οικονομική κρίση και το προσφυγικό ζήτημα, το ξεπούλημα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ από τη μια, αλλά και με την αλλαγή στάσης των κομμουνιστών, το σταμάτημα της αντιιμπεριαλιστικής δράσης, την παύση του πατριωτικού λόγου ως – δήθεν – φασιστικού, την αποξένωση του λόγου με την καθημερινότητα που ζουν οι κάτοικοι της περιοχής, από την άλλη, μας οδήγησαν σήμερα σε αυτό που είχε πει ο Γκράμσι – αν δεν κάνω λάθος – «όπου δεν περνάει ο κομμουνισμός περνάει ο φασισμός».
Με λίγα λόγια, η εγκατάλειψη της εργατικής τάξης στη μοίρα της, ο εκλεκτισμός στον λόγο και στη δράση, επέτρεψαν στους δημαγωγούς του φασισμού να αλώσουν τις εργατικές μάζες. Οδηγηθήκαμε στο να αναιρούμε την ιστορία μας, και μέσα σε όλη αυτήν την αυτό-αναφορικότητά μας, «ξεχάσαμε» για ποιο λόγο υπάρχουμε. Σήμερα μας το θύμισε πάλι η ιστορία στην άκρη της Θεσσαλονίκης.
Ομάδα μαθητών του ΕΠΑΛ καθοδηγούμενοι από μέλη και στελέχη της ΧΑ της πόλης αποφάσισε να δώσει τη μεγάλη μάχη της για την επάνοδο στα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Έφτιαξε το δικό της κάστρο στην καρδιά ενός εργατικού δήμου που σήμερα ο λαός του έχει χάσει τον μπούσουλα, είναι φοβισμένος και μετατρέπεται σε φοβικό. Πιστεύει πιο εύκολα στις συνωμοσίες παρά στη λογική, γιατί πολύ απλά όλοι αυτοί που του μιλάν για λογική, όταν φτάνει στο πιάτο το φαΐ , του αραδιάζουν άλλα λόγια να αγαπιόμαστε· γιατί έχει χάσει τελείως την εμπιστοσύνη του στην εξουσία· γιατί έχει έρθει η ώρα να βγει στους δρόμους μα του λείπουν τα συνθήματα, κι έτσι καταλήγει στην ατομική βία και την τρομοκρατία όλων αυτών, οι οποίοι, αντί να του μιλήσουν για το σήμερα, προσπαθούν να τον πείσουν πόσο λάθος έχει που πιστεύει στο τρίπτυχο Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια.
Γιατί να μην του εξηγήσουν ότι με τον νέο νόμο Χατζηδάκη ο θεσμός της οικογένειας καταλύεται, γιατί να μην του πουν ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ όπου είμαστε δεν νοιάζεται ούτε για θρησκείες ούτε για πατρίδες, γι’ αυτό θα πρέπει να απεμπλακούμε χτες από αυτούς τους βάρβαρους μηχανισμούς, γιατί δεν του λένε ότι η πατρίδα μας, στα χέρια όλων αυτών που υποστήριζε και υποστηρίζει ουσιαστικά, τεμαχίζεται και ξεπουλιέται στα χρηματιστήρια, στους ναούς του καπιταλισμού;
Αντί να τον συσπειρώσουν για τα άμεσα, τα καθημερινά, «τα μικρά» πράματα που κάνουν κόλαση τη ζωή μας, του λένε για τις αντιφάσεις του ιμπεριαλισμού στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα οι μεν, και του μιλάνε κινέζικα, ενώ προσπαθούν να τον εκστασιάσουν με τον Όλαφ Σολτς, τον γερο-Μπάιντεν , οι δε.
Η Σταυρούπολη σήμερα μας δείχνει ότι είναι ανάγκη πρώτα και κύρια ως κομμουνιστές να κάνουμε την αυτοκριτική μας, και να παραδεχτούμε ότι, μέχρι τώρα, «αλλού βαρούν τα τύμπανα κι αλλού χορεύει η νύφη», ήταν η πολιτική μας οξυδέρκεια.
Αντί, λοιπόν, να επιτεθούμε σ αυτά τα παιδιά – για τους τους μαθητές αναφερόμαστε εδώ – δείχνοντάς τους ως φασίστες και ακροδεξιούς, θα πρέπει να κοιτάξουμε να οργανώσουμε μαζικό κίνημα ως μορφή πρωτοβουλίας στους τόπους που ζει και εργάζεται όλος αυτός ο κόσμος. Να προσπαθήσουμε να του εμφυσήσουμε την αυτοπεποίθηση προβάλλοντας λαϊκές πειστικές απαντήσεις σ αυτά που τον απασχολούν, δείχνοντάς του ένα γνήσιο πατριωτικό μέλλον, όπου εκεί θα αξίζει να θυσιαστεί και όχι να γίνει ρουφιάνος των ξένων όπως εν προκειμένου οι φασίστες που προσωρινά τον πείθουν.
Πήραμε την εικόνα από σχετικό ρεπορτάζ του Ημεροδρόμου
