του Βασίλη Λιόση
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα της κρίσης επιβεβαιώθηκε ένας κανόνας. Η φτώχια και η εξαθλίωση φέρνουν, ανάμεσα στα άλλα, όχι απλώς μία συντηρητική στροφή αλλά ένα σκοταδιστικό κοινωνικό πισωγύρισμα. Και πρόκειται για ένα πισωγύρισμα που αφορά την εκ των άνω πολιτική που γίνεται ακραία αντιλαϊκή αλλά και υποτελή στρώματα που συντάσσονται με κινηματικό τρόπο με τη σαπίλα του ναζισμού. Το «άνω» και το «κάτω» συγκοινωνούν με το «άνω» να έχει το γενικό πρόσταγμα.
Ενδεικτικά να πούμε την προ ετών διαφήμιση της εφημερίδας «Πρώτο Θέμα» που σε πρωτοσέλιδο παρουσίαζε τους χρυσαυγίτες σαν Ρομπέν των Δασών, τις δηλώσεις του Μπάμπη Παπαδημητρίου για την ανάγκη μιας σοβαρής Χρυσής Αυγής, τις κατ’ επανάληψη προσκλήσεις χρυσαυγιτών σε τηλεοπτικά πάνελ (ο Τράγκας πρωτοστάτησε στο ξέπλυμά τους), την «έγκυρη» δημοσιογραφία του ΣΚΑΪ που σε πρώτη φάση παρουσίαζε τη δολοφονία Φύσσα ως συμπλοκή οπαδών κ.λπ..
Εκτός, όμως, από το εκ των άνω προμοτάρισμα υπήρχε και η έμμεση διαφήμιση και προώθηση ακροδεξιών και ρατσιστικών απόψεων χωρίς ευθεία αναφορά στη Χρυσή Αυγή. Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα, τη δήλωση Σαμαρά με βάση την οποία «πρέπει να ανακαταλάβουμε τις πόλεις μας από τους ξένους».
Σήμερα, η προκλητική αναπαραγωγή της άθλιας θεωρίας των δύο άκρων, η ανιστόρητη δήλωση με την οποία καταδικάζεται η βία από όπου κι αν προέρχεται (πάει κι αυτή η γαλλική επανάσταση), η Κεραμέως που για ημέρες αρνιόταν να μιλήσει για ναζιστές που δρουν μέσα κι έξω από τα σχολεία, η κάλυψη των νεοναζί από τα ΜΑΤ, έχουν διαμορφώσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο για τα κάθε είδους φασιστοειδή. Ακριβώς νιώθοντας άνετα εντός αυτού του κλίματος αποθρασύνονται και με άνεση προπηλακίζουν αντιφασίστες διαδηλωτές, κραδαίνοντας μαχαίρια, αλυσίδες ενώ εσχάτως χρησιμοποιούν και τέιζερ.
Όλα αυτά, ωστόσο, είναι διαπιστώσεις. Χρήσιμες μεν, διαπιστώσεις δε. Τα ουσιαστικά ερωτήματα είναι ποιοι είναι οι μηχανισμοί που δημιουργούν αυτά τα φαινόμενα και πώς αντιμετωπίζεται αυτό το πολιτικό μόρφωμα.
Στην Ελλάδα της κρίσης η ανεργία προσέγγισε το 30% και ειδικά στη νεολαία το 60%. Τετρακόσιες χιλιάδες νέοι άνθρωποι έφυγαν στο εξωτερικό. Το μέλλον για τη νεολαία είναι άδηλο. Χωρίς εργασιακά δικαιώματα και με μισθούς Βουλγαρίας. Οι νέοι αναγκάζονται να μείνουν στο πατρικό τους σπίτι ακόμη και μετά τα 30. Πρόκειται για μία πνιγηρή ατμόσφαιρα που δεν δίνει καμία ελπίδα για τους νέους ανθρώπους.
Αξιοποιώντας ακριβώς αυτή την κατάσταση οι νεοναζί κατορθώνουν να συσπειρώσουν τα πιο καθυστερημένα πολιτικά τμήματα της νεολαίας, ίσως και τα πιο λούμπεν, και υποτίθεται ότι τους δίνουν ένα όραμα και μία προοπτική. Τους πείθουν πως για την κατάσταση που βιώνουν φταίνε οι κομμουνιστές, οι «απάτριδες», οι δημοκράτες εν γένει, οι αναρχικοί, οι ομοφυλόφιλοι, οι Εβραίοι, οι Μουσουλμάνοι, οι μαύροι και πουλάνε εντέχνως ένα δήθεν αντισυστημικό λόγο που αναμφίβολα στοχεύει σε λάθος κατεύθυνση μη αγγίζοντας την καρδιά του προβλήματος.
Είναι, επίσης, και το περιεχόμενο της γνώσης που διδάσκεται στα σχολεία. Είναι και ο ανορθολογισμός που φύεται εντός του καπιταλισμού. Το μάθημα της ιστορίας είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της κυρίαρχης ιδεολογίας (αλήθεια πώς και πόσο διδάσκεται η ιστορία του ναζισμού;), ενώ η κοινωνιολογία καταργήθηκε αφού σύμφωνα με τις δηλώσεις του Άδωνη Γεωργιάδη παράγει αριστερούς (δήλωση που αποτελεί μείγμα πολιτικής πώρωσης και ανοησίας).
Ο καπιταλισμός, επιπλέον, πορεύεται με συνύπαρξη του ορθολογισμού που τον έχει ανάγκη για την εξέλιξη της επιστήμης (πάντα για την αποκόμιση κερδών) και ανορθολογισμού χρήσιμου για να κρατά εν υπνώσει τις μάζες. Είναι πλέον γνωστό πως στο αντιεμβολιαστικό κίνημα παρεμβαίνουν ή και ηγούνται ακροδεξιοί θύλακες. Συνειδητοποιώντας, λοιπόν, τη ρίζα του προβλήματος πάμε στο επόμενο βήμα. Ποια η απάντηση του δημοκρατικού κόσμου;
Σε γενικό θεωρητικό επίπεδο η απάντηση πρέπει να είναι α) μαζική, β) ενωτική, γ) διαρκής, δ) άμεση. Εντούτοις, δεν μπορεί να περιοριστεί σε χαρακτηρισμούς (ναζίδια, σαπίλα του ντουνιά, το αυγό του φιδιού, δολοφόνοι κ.λπ.) που είναι απολύτως απαραίτητοι για την απαξίωση των νεοναζί αλλά δεν αρκούν. Επίσης, δεν φτάνουν μόνο οι αυθόρμητες πορείες. Απαιτούνται δύο ακόμη παράμετροι.
Πρώτο, το λαϊκό κίνημα να πάρει την κατάσταση στα χέρια του μέσω των οργανωμένων φορέων του. Συνδικάτα, φοιτητικοί σύλλογοι, συλλογικότητες, 15μελη χρειάζεται να γίνουν μία γροθιά απέναντι στον φασισμό με αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων τους, με γενικές συνελεύσεις, με πορείες, συναυλίες, πικετοφορίες.
Δεύτερο, οι διανοούμενοι, οι επιστήμονες, οι καλλιτέχνες και οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων οφείλουν να παίξουν ένα κρίσιμο ρόλο. Αυτόν της αποκάλυψης του ναζισμού μέσω παρεμβάσεων, καλλιτεχνικών δρώμενων, αρθρογραφίας, μαθημάτων.
Η νεολαία και ο κόσμος της εργασίας πρέπει να ξέρουν πώς γεννήθηκε ο ναζισμός, γιατί γεννήθηκε, γιατί κέρδισε μεγάλα τμήματα των ευρωπαϊκών πληθυσμών στον μεσοπόλεμο, όπως και πρέπει να μάθουν ειδικά για την ελληνική ακροδεξιά: τον Μεταξά, τις δωσίλογες κυβερνήσεις, τα τάγματα ασφαλείας, τους μαυραγορίτες, τους χίτες και τους κουκουλοφόρους που έδιναν πατριώτες στους Γερμανούς, τα ολοκαυτώματα των ναζί στην Ελλάδα, την επταετή χούντα, τη δράση της ΧΑ στη μεταπολίτευση.
Κομβικής σημασίας είναι επίσης να αποδεικνύεται πως η ΧΑ και όλοι της οι δορυφόροι είναι γνήσιο γέννημα και εργαλείο του συστήματος κι όχι μία ριζοσπαστική δύναμη.
Μόνο έτσι θα υλοποιηθεί και η προτροπή «να μην αφεθεί ούτε ένα τετραγωνικό εκατοστό στους νεοναζί». Μόνο έτσι θα μπει φραγμός σε ό,τι πιο σιχαμένο πολιτικά έχει γεννήσει ο καπιταλισμός.
