του Φίλιππου Μπαρδουνιώτη

Στο κείμενο αυτό βασίστηκε η εισήγηση του συντρόφου στην εκδήλωση με τον ομώνυμο τίτλο, η οποία έλαβε χώρα στις 30 Ιουνίου 2023.

 

ΕΙΝΑΙ Η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΕΠΟΧΗ;

Η πολιτική νίκη της ΝΔ και η ισχνή παρουσία της Αριστεράς είναι πρωτοφανής από την εποχή του 1980 και μετά. Η νίκη της ΝΔ είναι αποτέλεσμα μιας ολόκληρης πορείας της κοινωνίας, που διαμορφώνεται από το 2010 και ύστερα. Η κατάληξή της, δείχνει ότι η αστική τάξη έφερε το παιχνίδι στα μέτρα της, ενώ μπορεί να αναδιατάσσει το πολιτικό σύστημα όπως αυτή θέλει. Μάλιστα, πλέον, της είναι ευκολότερο. Η αστική τάξη και όχι η οποία “Δεξιά”, απλά, στην ουσία δεν έχει αντίπαλο.

Τα απογοητευτικά αποτελέσματα των δύο εκλογικών αναμετρήσεων επισφράγισαν μια ολόκληρη εποχή 40 χρόνων, οπού η Αριστερά είχε σημαντική παρουσία και λόγο στην κοινωνία, ενώ τα τελευταία 10 χρόνια, οι συσχετισμοί δυνάμεων στην κοινωνία, σταδιακά και παρατεταμένα ήταν αρνητικοί. Η νίκη της Δεξιάς και η σημαντική ενίσχυση της Ακροδεξιάς, ειδικά μετά από μια καταστροφική τετραετία για τον λαό, αποδεικνύουν το τέλος μιας ολόκληρης εποχής.

ΖΟΥΜΕ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ, ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ; ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ; ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗΣ ΣΤΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ;

Ο κόσμος που γεννήθηκε το 2010 ήταν ένας κόσμος- προϊόν μιας μεγάλης ειρηνικής περιόδου, κατά την οποία η Αριστερά του 20ού αιώνα ενσωματώθηκε στο σύστημα, είτε τυπικά, είτε ουσιαστικά. Από τη δεκαετία του 1980, εγκαινιάστηκε πλατιά η αποϊδεολογικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, η πλατιά κοινωνικοποίηση της διαφθοράς, η πλατιά αποπολιτικοποίηση, η πολιτική της ανάθεσης, η πελατοκρατία κοκ, ως επένδυση της αστικής τάξης για να ενσωματώσει τον λαό, ενώ με την αποβιομηχάνιση της χώρας και τον νέο ρόλο που της επιβλήθηκε, από την ένταξη της στην τότε ΕΟΚ, νυν ΕΕ, ως χώρας υπηρεσιών, η εργατική τάξη κατακερματίστηκε, εμφανίστηκε μια σύγχρονη εργατική τάξη, πλατιά λαϊκά στρώματα μικροαστικοποιήθηκαν. Αξίζει να σημειωθεί, ότι νέες γενιές που μεγάλωσαν στην εποχή αυτή, αποκόπηκαν πολιτικά από το παρελθόν του 20ού αιώνα. Η καπιταλιστική παλινόρθωση στη ΕΣΣΔ, ενίσχυσε την τάση αυτή.

Μεταπολεμικά, παράλληλα με τη διεύρυνση της παραγωγής, του καταμερισμού εργασίας, των βιοτικών μέσων της εργατικής δύναμης, και των διευρυμένων διεθνώς αναγκών για την αναπαραγωγή της, το κεφάλαιο βρήκε τρόπους να επιστημονικοποιήσει νέα καταναλωτικά πρότυπα, νέες μορφές χειραγώγησης, αλλά και να αναζωογονηθεί.

Στη χώρα μας αυτό επέδρασσε σημαντικά και αντιφατικά: από τη μια πλευρά αναβάθμισε τον ρόλο μεταπράτη και διαμεσολαβητή υπερκερδών, από την άλλη η ίδια διαδικασία τελειοποίησε τον ρόλο της χώρας ως πελάτη της Δύσης. Η αποδιάρθρωση της οικονομίας στηρίχτηκε στην εξάρτηση, και η εξάρτηση πέρασε στο στάδιο της κοινωνικοπολιτικής ενσωμάτωσης. Μπορεί να δει κανείς, ότι το σύνολο των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης, τακτικά προχωρούσαν με διάφορες επιλογές, σταδιακά προς την πλήρη ενσωμάτωση. Αποκορύφωμα της σταδιακής αυτής εξέλιξης είναι η ένταξη στην ΟΝΕ. Η ενσωμάτωση πλατιών στρωμάτων κρύβονταν κάτω από το χαλί της κοινωνικής κινητικότητας, του ιδιωτικού δανεισμού, της κατακερματισμένης ιδιοκτησίας, της κατακερματισμένης παραγωγής κοκ.

Η κρίση του ιμπεριαλισμού, είναι λογικό να κάνει εμφανείς όλες τις αντιφάσεις της σε μια χώρα αδύναμο κρίκο, και μόνο μια εξαρτημένη χώρα μπορεί να τις εμφανίσει. Στην κρίση του 2008, αυτές οι αντιφάσεις εμφανίστηκαν πια! Η Ελλάδα απορρόφησε με πρωτοφανή τρόπο την κρίση της ευρωζώνης (καθόλου τυχαίο το γεγονός, ότι οι περισσότερο χτυπημένες χώρες, ήταν ακόμα: η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, χώρες με κοινά χαρακτηριστικά).

Στην εποχή των μνημονίων εμφανίστηκαν όλες οι παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και γκρεμίστηκαν όλα τα μυθεύματα της ανάπτυξης: διογκωμένο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, ελλιπή παραγωγική βάση, τεχνολογική και τεχνική εξάρτηση, δημοσιονομικά ελλείμματα, αρνητικό ισοζύγιο πληρωμών, χώρα σε κατάσταση άτακτης χρεοκοπίας. Η αστική τάξη πέρασε σε ολόπλευρη επίθεση και το σύστημα πλέον έβγαλε τις μάσκες του. Η πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη της Δύσης και τα συνθήματα του ευρωμονόδρομου γκρεμίστηκαν.

Μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού είναι ενσωματωμένο στην εξαρτημένη οικονομία της χώρας και μπορεί και βγάζει ένα κάποιο εισόδημα. Οι δομικές αλλαγές που συντελέστηκαν παγκοσμίως από το 1974, και παράλληλα με την θέση της Ελλάδας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, όπως αυτός δημιουργήθηκε από τον σύγχρονο ιμπεριαλισμό – καπιταλισμό, σταδιακά συνέβαλε στην ενσωμάτωση αυτή, γνωρίσματα της οποίας είναι:

• η ελεύθερη μετακίνηση πολίτων της ΕΕ, που ενισχύουν τη μετακίνηση μερίδας νέων για εύρεση εργασίας σε χώρες του ιμπεριαλισμού, είτε ευκαιριακά, είτε σε μόνιμο καθεστώς, έτσι ώστε μπορούν να αποφεύγουν σε κάποιο βαθμό τη φτωχοποίηση,
• η ενίσχυση του τουρισμού σε περιοχές με τουριστική ανάπτυξη, καθιστώντας τους εκεί πληθυσμούς εξαρτωμένους από τις τουριστικές εισροές,
• κλάδοι όπως κτηματομεσιτικά.
• μεγάλο μέρος των συνταξιούχων και ανθρώπων μέσης και τρίτης ηλικίας, που έχει ακόμα, κάποια δικαιώματα από την εποχή προ μνημονίων έχει συντηρητικοποιηθεί εδώ και χρόνια (το ποσοστό των εκλογών του Ιουνίου, της τάξης: 41% στις ηλικίες 55-64 και 51,7% στις ηλικίες 65 και άνω που πήρε η ΝΔ, είναι καθοριστικό)

Παράλληλα, η ολιγαρχία, ήδη από την μεταπολιτευτική περίοδο, δημιούργησε μια σύγχρονη εργατική αριστοκρατία, σαν κοινωνική βάση με δυο άξονες: τις πελατοκρατικές προσλήψεις στο δημόσιο και τη μικροεργολαβία, τις επιδοτήσεις κοκ. Η προώθηση της κοινωνικής διαφθοράς πλατιά, μέσω της εξαρτημένης στρεβλής ανάπτυξης, λειτούργησε, μπορούμε να πούμε ως πλατιά ενσωμάτωση και ως μια σταδιακή και κεκαλυμμένη, όσο λειτουργούσε το σύστημα της μεταπολίτευσης, συντηρητικοποίηση.

Μεγάλο κομμάτι μικροαστών βρίσκονται μπροστά σε μια αντίφαση: από τη μια προσπαθούν να σωθούν και να ξεπεράσουν τον εφιάλτη της πολιτικής της φοροληστείας όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων, από την άλλη τους χτυπάνε ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός και η ντόπια ολιγαρχία. Οι μικροαστικές τάξεις επηρεάζονται από την αστική ιδεολογία, προσπαθούν να σωθούν σε μια εποχή που η ΠΑΣΟκική, άλλοτε κοινωνική συμμαχία διαρρήχτηκε, ενώ η επιλογή ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτές ήταν ένας φοροληστρικός εφιάλτης με Capital controls. Οι αυταπάτες του πισωγυρίσματος στην καλή εποχή γκρεμίστηκαν βίαια από τις πολίτικες κωλοτούμπες, τα μνημόνια που ψηφίστηκαν, τα ΝΑΙ που έγιναν ΟΧΙ του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και των δυνάμεων που παρασύρθηκαν από τις αυταπάτες της διαπραγμάτευσης. Το 51,9% των μικροεπαγγελματιών που πήρε η ΝΔ τον Μάιο, έναντι του 18,7% του ΣΥΡΙΖΑ, και τον Ιούνιο το 45% έναντι 16% είναι αντιπροσωπευτικά της κατάστασης.

Πλέον, το κεφάλαιο και ειδικά ο ιμπεριαλισμός προσδοκά και παλεύει για την αποδόμηση των κοινωνικών αξιών, των ιδεολογιών, της κοινωνικής συνοχής κοκ. Είναι πλατιά η ηλεκτρονική χειραγώγηση κάθε μορφής που διανέμει εικονικές πραγματικότητες και φτηνές λύσεις, επίπλαστες ανάγκες χωρίς ουσία, ευκαιρίες για εύκολο εισόδημα παρασιτικής δραστηριότητας κοκ.

Η συντηρητικοποίηση πλατιών λαϊκών στρωμάτων, είναι γεγονός και έχει εμφανιστεί εδώ και 10 χρόνια περίπου. Η πολιτική βάση αυτής της εξέλιξης είναι: η παρατεταμένη παρακμή του εκπαιδευτικού συστήματος, η ιδιωτικοποίηση της παιδείας, της υγείας κλπ., το ξεχαρβάλωμα του κράτους πρόνοιας, οι ιδιωτικοποιήσεις, το βίαιο σταμάτημα κάθε κοινωνικής κινητικότητας.

Την εποχή της κρίσης, παράλληλα με τις νέες τεχνολογίες, τα Social media κλπ, ο σύγχρονος άνθρωπος αποξενώθηκε, απομονώθηκε, ενώ υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό, ειδικά νέων που έχει ενσωματωθεί στην εικονική πραγματικότητα που προσφέρει ο ιμπεριαλισμός. Ενώ η παραγωγή γενικά έχει περαιτέρω κοινωνικοποιηθεί, το κεφάλαιο επιδιώκει την ολοκληρωτική κοινωνική αποξένωση του “ατόμου” πλέον, και όχι μόνο την αποξένωση του παραγωγού από το προϊόν όπως παλιότερα. Σημειωτέων ότι η τάση προς απομόνωση έχει και την πλευρά ότι στην εποχή της κρίσης, μεγάλο κομμάτι της εξαθλίωσης το απορρόφησε το λαϊκό νοικοκυριό και η πυρηνική οικογένεια μέσω της ατομικής ιδιοκτησίας της κατοικίας, που είναι πλατιά στην ελληνική κοινωνία. Οι νέοι εγκλωβίστηκαν στο σπίτι των γονιών τους και το σπίτι από ένα από τα πολλά μέσα αναπαραγωγής της εργασίας, έγινε ο πυρήνας της. Μεγάλο κομμάτι νέων έχει πεταχτεί έξω από την παραγωγή και βρίσκεται σε ένα μέλλον χωρίς προοπτική. Μεγάλο επίσης είναι το φαινόμενο της ανεργίας και της ετεροαπασχόλησης πτυχιούχων.

Από την άλλη, η έλλειψη παραγωγικής βάσης, και η διόγκωση των υπηρεσιών, συμβάλουν στον περαιτέρω εκφυλισμό και τον παρασιτισμό της κοινωνίας. Ένα άλλο κομμάτι των νέων, ενσωματώνεται ιδεολογικά και εκφυλίζεται. Επενδύεται από το μεγάλο κεφάλαιο η πολιτική των “ταυτοτήτων”, ως βασικού κοινωνικού υποβάθρου για το κάθε άτομο, αποκομμένο από τα συλλογικά κοινωνικά προβλήματα (δεν είναι τυχαία η εμφάνιση και ομιλία του πρέσβη των ΗΠΑ στο pride). Αποδεικνύεται περίτρανα, ότι οι πολιτικές του “δικαιωματισμού” χωρίς όρια, χωρίς κοινωνικοταξικές και πολιτικές βάσεις, για την Αριστερά έχουν φτάσει τα όρια τους. Περισσότερο αυτά τα στρώματα θα στηρίξουν την ΝΔ και άλλες αστικές δυνάμεις πλέον, παρά την όποια Αριστερά, καθώς δεν είναι τα πλέον μόνο ευάλωτα, κάποια βγάζουν καλά εισοδήματα και είναι δεμένα με το σύστημα. Εδώ η πολιτική του κοσμοπολιτισμού, είναι εξίσου συντηρητική με την συντηρητική κλασική μορφή του 20ου αιώνα. Είναι το φαινόμενο του νεοσυντηρητισμού που μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο, γιατί ακριβώς δεν φαίνεται στην καθαρή του μορφή, αλλά με ένα προοδευτικό προσωπείο.

Αυτά τα φαινόμενα και ένα κομμάτι αυτού του κόσμου δεν πρέπει να υποτιμούνται. Πρέπει να πασχίζουμε μέσα σε αυτόν τον κόσμο, να βρούμε δυνάμεις και συμμαχίες διαφωτίζοντας τες, ότι για αυτά τα προβλήματα δεν μπορούν να παλεύουν μόνο τις μορφές, αλλά και επί της ουσίας.

Η Αριστερά εδώ και 10 χρόνια έχει τις δικές της ευθύνες, ενώ η συντηρητικοποίηση της κοινωνίας έχει και την αριστερή πλευρά της. Το πιο εμφανές φαινόμενο της ενσωμάτωσης της Αριστεράς στο σύστημα είναι ο άλλοτε ευρωκομουνισμός που μετατράπηκε σε σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία. Φαινόμενα οργανώσεων, συντρόφων και συναγωνιστών που θα συνεχίσουν να σεχταρίζουν, να δογματοποιούν θέσεις, να σιχτιριζουν έναν ολόκληρο λαό για τις επιλογές που ψηφίζει, που δεν θέλουν να τον καταλάβουν, που δεν θέλουν να μελετήσουν την πραγματικότητα, είτε με ασυνείδητα κοινωνικά ελατήρια, είτε λόγω ιδεοληψιών είναι εξίσου συντηρητικοποιημένοι.

Από άλλες πλευρές της Αριστεράς, δυνάμεις όπως το ΜΕΡΑ 25, ακόμα και αν, έστω και με ρεφορμιστικό τρόπο, έβαλε το ζήτημα της ρήξης, και χτυπήθηκε από το σύστημα με κάθε τρόπο, αποδεικνύεται ότι αυτές οι πολιτικές είναι αδύναμες, και από την άλλη, ότι η ολιγαρχία πλέον δεν ανέχεται ούτε τέτοιες περιπτώσεις, ακόμη και αν στην ουσία τους είναι αδύναμες για διάφορους λόγους: δεν υπάρχει στρατηγικός στόχος, ελλιπής προσπάθεια παρουσίας στο εργατικό κίνημα, στις λαϊκές μάζες κοκ, πρόχειρη συσπείρωση δυνάμεων και μάλιστα από “σταρ” της Αριστεράς μόνο για ψηφοθηρικούς λόγους, έλλειψη πλατιών προταγμάτων ενός κοινωνικού μετώπου, αφού τα όποια επίθετα που προστίθενται αφορούν μόνο μια αφηρημένη Αριστερά (τα μέτωπα δεν είναι ιδεολογικά, αλλά πολιτικές-προγραμματικές συμμαχίες). Πεπερασμένες πολιτικές ρητορικές της μεταπολίτευσης που έχουν χρησιμοποιηθεί και από τον ΣΥΡΙΖΑ την εποχή του δρόμου προς την κυβέρνηση και φτάσανε εκεί που φτάσανε, και πλέον δεν είναι πιστευτές, επικίνδυνη πασιφιστική πολιτική που καταλήγει σε έναν φαύλο κύκλο αυταπατών, συσπείρωσης για κοινοβουλευτική πάλη, καμιά απόφαση για πλήρη ρήξη με την ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ευρωατλαντικό ιμπεριαλισμό.

Η τάση δείχνει ότι αυτές οι δυνάμεις ή μπορεί να ενσωματωθούν, όπως διαφαίνεται η διαδρομή της Πλεύσης Ελευθερίας,, ή μπορεί και να εξαφανιστούν από τον χάρτη της πολιτικής ιστορίας, όπως φαίνεται για το ΜΕΡΑ25. Οι παραφυάδες του ευρωκομουνισμού έχουν ξεπεραστεί ιστορικά για το κεφάλαιο, την ΕΕ, τον ιμπεριαλισμό. Η εποχή μας είναι εποχή σύγκρουσης και παρατεταμένης, κλιμακωτής όξυνσης διεθνών ανακατατάξεων, όπως εκφράζεται, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκόσμια. ενώ η επιμονή στον ευρωμονόδρομο δεν έχει εναλλακτικές, πλέον, εκτός από την συνέχιση της εξάρτησης και της πολιτικής ενσωμάτωσης της χώρας στην ΕΕ. Οι δυνάμεις αυτές αναπόφευκτα ηττήθηκαν ιστορικά μαζί με την ήττα του συνόλου του ευρωκομουνισμού.  Οι πολιτικές άμυνας, είναι μακριά ιστορικά από την εποχή μας, και εμφανίζουν και μια “αριστερή συντήρηση”.

Το ΚΚΕ, μετά την πρωτοφανή ιστορικά πολιτικοϊδεολογική στροφή που πήρε στην έναρξη της περιόδου των μνημονίων, διολισθαίνει σε θέσεις με τις οποίες: προσπαθεί να εξισώσει τους ιμπεριαλιστές με τα θύματα, προσπαθεί να κρύψει κάτω από το χαλί της υπερεπαναστατικής ρητορείας την υπερεκμετάλλευση των ιμπεριαλιστών σε όλον τον κόσμο, ειδικά τη διπλή εκμετάλλευση της εξάρτηση της χώρας, έχει πάρει θέση επί της ουσίας στο πλευρό των ουκρανοναζί που λειτουργούν ως αντιπρόσωποι του ευρωατλαντικού άξονα, λειτουργεί σαν πράκτορας των ιμπεριαλιστών με την τακτική της διάσπασης κομμάτων στο εξωτερικό, προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στον ιμπεριαλισμό με τη στάση των ίσων αποστάσεων που φέρει σε σύγχυση τους κομμουνιστές. Επίσης προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο σύστημα καθώς: η γραφική μαξιμαλιστικού, δογματικού χαρακτήρα δράση έχει απομακρύνει πλατιά λαϊκά στρώματα από το κίνημα, έχει πνίξει την οποία συνδικαλιστική μορφή πάλης και έχει περιχαρακώσει το ΠΑΜΕ, που λειτουργεί ως παραμάγαζο, αποφεύγει τη συγκρότηση μετώπων για την αποδέσμευση από τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό, άρα, τελικά, λειτουργεί ως αριστερός βραχίονας.

ΠΩΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ;

Σε αυτά τα σύγχρονα φαινόμενα οι φασίστες έχουν κάνει δουλειά. Πρέπει απαρέγκλιτα να δούμε την πορεία των συνωμοσιολογικών θεωριών πως από το 2000 και μετά άπλωσαν τα πλοκάμια τους, πχ από τηλεπωλήσεις βιβλίων, στα κανάλια του YouTube. Προβάλλονται πλευρές της πραγματικότητας διαστρεβλωμένες, αποκομμένες μορφές της, με επίκληση στο συναίσθημα, πολλές φορές με θρησκόληπτο μανδύα και δεισιδαιμονικές απάτες, θεωρίες για την ενίσχυση του φόβου, παρουσιάζοντας την ιμπεριαλιστική τάξη σαν απόκοσμα τέρατα που απέναντι τους δεν μπορεί κάνεις να κάνει τίποτα. Από την άλλη, προσφέρεται ένα εξιδανικευμένο πλαστό παρελθόν, δυο περιόδων: της χούντας και της περιόδου Μεταξά, ως μοναδικές περίοδοι που η ζωή ήταν στάσιμη, χωρίς αλλαγές και ευημερούσα. Η πατρίδα, μετατρέπεται σε μια συγκινησιακή φαντασίωση εικονικής πραγματικότητας, μακριά από τις υλικές βάσεις της ζωής.

Κόσμος μόνος, αποξενωμένος, βαλλόμενος από το σύστημα και πεταμένος κοινωνικά, γεμάτος οργή, είναι προσφερόμενο υλικό για τέτοιες περιπτώσεις. Ειδικά όταν ένας κόσμος που μπορούσε να “ελιχθεί”, την περίοδο προ μνημονίων, έχει καταρρεύσει πλέον ανεπιστρεπτί. Η άνοδος της ακροδεξιάς έχει διπλό όφελος για την ολιγαρχία: λειτουργεί σαν κατασταλτικός παράγοντας για το κίνημα, και σαν οπορτονουστικό ανάχωμα, δήθεν “αντισυστημικό”, που προσφέρεται σαν αντίσταση στην κοινωνική λαίλαπα που υφίσταται ο λαός. Εμφανίζεται έτσι μια αντίφαση: ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου αυτού, που έχει εμβρυακές αντιιμπεριαλιστικές πεποιθήσεις, στηρίζει εκλογικά τέτοια μορφώματα.

Επίσης η έλλειψη προταγμάτων και οράματος για την κοινωνία, η ανυπαρξία της Αριστεράς με πρόγραμμα και θέσεις στη νέα γενιά και σε πλατιά λαϊκά στρώματα, αφήνουν πεδίο ελεύθερο στο πισωγύρισμα που επιδιώκεται από αυτές τις δυνάμεις, με όχημα τη συσκότιση της πραγματικότητας, την επένδυση απάτης πάνω ακριβώς στα αποτελέσματα της έλλειψης παιδείας που το σύστημα προσφέρει, έχει αντίκτυπο και στην νέα γενιά. Παράδειγμα το 9,2% που πήρε από τις ηλικίες 17-34 το κόμμα Σπαρτιάτες.

Τέλος το ιστορικό ρεκόρ της αποχής του Ιουνίου, 47,17%, θα ήταν λάθος να πούμε ότι είναι θετικό. Η αποχή, δεν μπορεί, παρά τις θολές της ερμηνείες, να ερμηνευτεί σαν ριζοσπαστικοποίηση, ή σαν δυνάμει ριζοσπαστικοποίηση, αποστροφή στο σύστημα κοκ. Είναι προϊόν εξαθλίωσης και απογοήτευσης που είναι επικίνδυνο φαινόμενο. Σε κάθε περίπτωση, όποιος βλέπει το φαινόμενο της αποχής ως ένα τεράστιο υλικό, που μπορεί να δουλευτεί, πρέπει να έχει και τις πολιτικές θέσεις για να το κάνει. Να δει κατάματα τον κόσμο αυτόν και να ασχοληθεί με τις ανάγκες του.

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΜΕ ΟΠΩΣ ΠΡΙΝ;

Αντικειμενικά, και σύμφωνα με τα παραπάνω όχι.

Κατά πρώτον ζούμε σε ένα εντελώς διαφορετικό διεθνές περιβάλλον. Η ανάδυση της Κίνας, που έσπασε την κυριαρχία του ευρωατλαντικού άξονα, και τελείωσε την εποχή της Pax Americana, ανοίγει νέες προοπτικές για την υπόθεση μας, και εναλλακτικές πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και ανεξαρτησιακές προοπτικές, προοπτικές εναλλακτικές του ευρωμονόδρομου, για της έξοδο από την ΕΕ, κλπ. Ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ βρίσκεται σε κρίση. Ένα μεγάλο κομμάτι χωρών του τρίτου κόσμου και της Λατινικής Αμερικής ανεξαρτητοποιείται και χαράζει νέους δρόμους. Ένα αντιιμπεριαλιστικό μπλοκ, συσπειρώνεται και αντιμετωπίζει τον ευρωατλαντικό άξονα, τις ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ, τον «δικό μας» ιμπεριαλιστή. Πρόσφατα και στη χώρα μας, συστάθηκε Αντιιμπεριαλιστικός Συντονισμός για την ήττα του ΝΑΤΟ, στον οποίο συμμετέχει και ο Σύλλογός μας, μαζί με άλλες δυνάμεις και συλλογικότητες, ανένταχτους συναγωνιστές και συντρόφους. Αποτελεί αναγκαιότητα η συμμετοχή στο αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο ενάντια στον «δικό μας” ιμπεριαλιστή και στην ντόπια ολιγαρχία που είναι μαζί του.

Η έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, απέναντι στους ουκρανοναζί, εντολοδόχους του ΝΑΤΟ, είχε βαθύ ιστορικό αντίκτυπο, στο διεθνές και εγχώριο κομουνιστικό κίνημα. Η διαχωριστική γραμμή που χωρίζει το κίνημα σε ότι αφορά το αντιιμπεριαλιστικό είναι αγεφύρωτη πλέον. Οι κομμουνιστές δεν μπορούν να μην μπαίνουν στον κόπο να πασχίζουν να ερμηνεύουν τέτοιες διεθνείς εξελίξεις, όπως αυτές που συμβαίνουν σήμερα και τι προοπτικές ανοίγουν για το εσωτερικό κίνημα. Πόσο μάλλον, όταν υπάρχουν δυνάμεις, που εγκλωβίστηκαν μέσω λαθεμένων ή αντιφατικών θέσεων που είχαν ήδη για τον ιμπεριαλισμό, ή προσπαθούν να εξισορροπήσουν τις θέσεις αυτές με δειλά βήματα προς την αντιιμπεριαλιστική πάλη ενάντια στον «δικό μας” ιμπεριαλιστή.

Πλέον, η συγκυρία της πραγματικότητας, εσωτερική και διεθνή, μας δείχνει, ότι δεν μπορούμε να εμμένουμε περιχαρακωμένοι σε μικρές συλλογικότητες που δεν μπορούν να παρέμβουν πολιτικά στην κοινωνία και να αποχτήσουν στενούς δεσμούς με την εργατική τάξη και τον λαό. Η απογοήτευση και η αποστράτευση δεν θα αλλάξουν τίποτα, ενώ η ζωή θα χειροτερεύει. Είναι ανάγκη να ξεκινήσουμε άμεσα διαδικασίες ανασυγκρότησης του κομμουνιστικού κινήματος, ανασύνταξης του πολιτικού υποκειμένου με ένα σύγχρονο ΚΚ, μέσα από ανοιχτές, πλατιές, συλλογικές διαδικασίες. Είναι πια, αναγκαίο:

• Να πετάξουμε όπως παθογένειες μας, τις προσωπικές έριδες, να βρούμε αυτά που μας ενώνουν για την κοινή μας υπόθεση, να κάνουμε την δική μας αυτοκριτική, να αποδεχτούμε τους συντρόφους μας όπως είναι, να φύγουμε από δογματικές αγκυλώσεις.
• Να αρχίσει πλατιά η συζήτηση για ένα σύγχρονο ΚΚ, που θα λειτουργεί με απόλυτα δημοκρατικές διαδικασίες, με αποφυγή της γραφειοκρατίας, με πειθαρχία στην δημοκρατική διαδικασία διαμόρφωσης πλειοψηφιών, με πλατιά ανταλλαγή θέσεων, αντιθέσεων, γνωμών, οπτικών στο εσωτερικό του.
• Να πασχίσουμε να ερμηνεύσουμε όλα τα κοινωνικά φαινόμενα με επιστημονικές θέσεις, και με ανταλλαγές απόψεων. Στην σημερινή εποχή, αν ένα κομμουνιστικό κόμμα δεν έχει στόχο να κατακτήσει τουλάχιστον όσο μπορεί στο εσωτερικό του, την πραγματική δημοκρατία, μέσα σε μια εποχή που η τεχνολογική ανάπτυξη έχει περάσει σε ανώτατο βαθμό, που οι πληροφορίες μπορούν να διανέμονται με ταχύτατους ρυθμούς, σε τεράστιο όγκο, το πολιτιστικό επίπεδο της εργατικής τάξης και όλων των τάξεων της κοινωνίας είναι σε ένα ικανό επίπεδο διαφώτισης, κριτικής σκέψης κοκ, πως σε μια πιο πλατιά δουλειά θα επιτελεστεί η μετατροπή της τυπικής δημοκρατίας και κοινωνικοποίησης σε ουσιαστική;
• Να ενωθούν όλες οι πλευρές του κινήματος, κοινωνικοταξικά, θεωρητικά και πρακτικά. Να μάθουμε να δουλεύουμε σε όλες τις μορφές πάλης και πολύπλευρα.

Οι εποχές γεννούν βαρύτατες ευθύνες για τους κομμουνιστές.

Είναι καιρός να ανασυνταχθούμε!