Ας μιλήσουμε για την ειρήνη στην Ουκρανία!
του Λεωνίδα Βατικιώτη
Η 27η Μαΐου του 1997, ήταν μια ωραία ανοιξιάτικη μέρα στην γαλλική πρωτεύουσα. Γεγονός που προσέφερε την κατάλληλη ευκαιρία στον υψηλό προσκαλεσμένο της Γαλλίας να ξεκινήσει την ομιλία του σχολιάζοντας τον καιρό. Επί της ουσίας ωστόσο παρέπεμπε στο πολιτικό κλίμα των ημερών που ξεχείλιζε από προσδοκίες.
«Κυρίες και κύριοι, αυτή την όμορφη μέρα στο Παρίσι, στο λυκόφως του 20ου αιώνα προσβλέπουμε σε ένα νέο αιώνα με μία νέα Ρωσία και ένα νέο ΝΑΤΟ που θα εργάζονται από κοινού σε μια νέα Ευρώπη των δυνατοτήτων χωρίς όρια. Η Ιδρυτική Πράξη ΝΑΤΟ – Ρωσίας που μόλις υπογράψαμε συνενώνει ένα μεγάλο έθνος και την πιο επιτυχημένη συμμαχία της ιστορίας στον κοινό αγώνα για έναν από καιρό επιδιωκόμενο στόχο που όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ: μια ειρηνική, δημοκρατική και αδιαίρετη Ευρώπη»! Ακόμη και η συνέχεια της ομιλίας του αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον, όπως και η αντιφώνηση του ρώσου ομολόγου του, Μπορίς Γέλτσιν, ξεχείλιζαν από υποσχέσεις συνεργασίας.
Τίποτε εκείνη την ανοιξιάτικη μέρα δεν προμήνυε όσα ακολούθησαν δύο μόλις χρόνια μετά, το 1999, με την πρώτη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Όταν εντάχθηκε στο βορειοατλαντικό σύμφωνο η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχία, κάνοντας απλώς την αρχή για τα επόμενα τέσσερα κύματα διεύρυνσης του ΝΑΤΟ.
Η ναρκοθέτηση της ειρήνης δεν σταμάτησε με την εξάπλωση του ΝΑΤΟ. Η διεύρυνσή του ήταν το μέσον για να κερδίσει πόντους η αμερικανοκρατία, σε βάρος πραγματικών ή εν δυνάμει αντιπάλων της, όπως η Ρωσία. Υποστηρίχθηκε επίσης από την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από διεθνείς συμβάσεις που εγγυούταν τον έλεγχο των εξοπλισμών. Κορυφαίο παράδειγμα ήταν η συνθήκη για τους αντι-βαλλιστικούς πυραύλους (ΑΒΜ) που υπογράφτηκε το 1972. Το 1997 ωστόσο, όταν υπογράφτηκε η Ιδρυτική Πράξη ΝΑΤΟ – Ρωσίας, παρότι πέντε πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες συμφώνησαν με τις ΗΠΑ να αναλάβουν τις ευθύνες και τις δεσμεύσεις που απέρρεαν από την ΕΣΣΔ δίνοντας νέα πνοή στην αποτελεσματικότητά της, ο χρόνος είχε αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Τον Ιούνιο του 2002, στο απόγειο της «αντιτρομοκρατικής σταυροφορίας», οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από την ΑΒΜ, οδηγώντας στην ακύρωσή της. Η δικαιολογία που επικαλέστηκαν αφορούσε την απειλή ενός λεγόμενου κράτους – παρία. Ενδεχομένως· οι βαλλιστικοί πύραυλοι ωστόσο, με ελάχιστον βεληνεκές 5.500 χιλιόμετρα κατασκευάστηκαν το 1970 για την τότε ΕΣΣΔ…
Η Ουκρανία αντικείμενο του αμερικανικού …πόθου
Μένοντας στην Ευρώπη (κι αφήνοντας εκτός σχολιασμού τα εγκλήματα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους σε Σομαλία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία, Λιβύη, κ.α.) δύο μόνο χώρες πρόβαλλαν εμπόδια στην Pax Americana: η Γιουγκοσλαβία του Μιλόσεβιτς και η Ουκρανία. Ενώ η τύχη της πρώτης είναι γνωστή, οι προσπάθειες της αμερικανοκρατίας να κυριαρχήσει στην δεύτερη συχνά, ακόμη και τώρα, παραβλέπονται. Οι προσπάθειες των ΗΠΑ να ελέγξουν την κυβέρνηση της Ουκρανίας δεν ξεκίνησαν με το πραξικόπημα στο Μαϊντάν. Τότε πέτυχαν.
Ανάλογες προσπάθειες, υπό τον μανδύα της κατ’ ευφημισμό αποκαλούμενης πορτοκαλί επανάστασης, πραγματοποιήθηκαν και το 2004. Δεν κατάφεραν ωστόσο να μακροημερεύσουν. Η εκλογή του Γιανούκοβιτς το 2010 έκλεισε σύντομα την αμερικανική παρέμβαση στην Ουκρανία για να ανοίξει ξανά με το πραξικόπημα στο Μαϊντάν, όταν την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης διαδέχεται μια ειρηνική «εισβολή» στις κρισιμότερες θέσεις της κυβέρνησης στελεχών προερχόμενων από τις ΗΠΑ.
Από τότε διαπιστώναμε ότι «η πλειοψηφία, οριακή έστω, των ξένων διαβατηρίων έναντι των εθνικών ταυτοτήτων στο ουκρανικό υπουργικό συμβούλιο προοιωνίζεται τα χειρότερα για τις σχέσεις της Ουκρανίας με την Ρωσία και την επόμενη μέρα των ανατολικών περιοχών που έχουν ήδη αποσχισθεί, σχηματίζοντας τις Λαϊκές Δημοκρατίες, δεδομένου ότι πρόκειται για αδίστακτους εντολοδόχους που δεν έχουν την παραμικρή αναστολή. Τα “κατορθώματα” του Σαακασβίλι που δεν δίστασε να συγκρουστεί με τη Ρωσία, κατ’ εντολή του αμερικανικού πενταγώνου, προϊδεάζουν για την επόμενη μέρα…». Η επόμενη μέρα της Ουκρανίας ήταν ένα ματωμένο μίγμα υπερχρέωσης, υπερεξοπλισμού από τις ΗΠΑ, χρεοκοπίας και φτωχοποίησης του πληθυσμού λόγω των όρων που έθετε το ΔΝΤ για να την δανείσει!
Η οικονομική εξαθλίωση της Ουκρανίας ήταν η άλλη όψη του αιματηρού εμφύλιου που προκαλούσε η κυβέρνηση του Κιέβου με τις αποσχισθείσες ανατολικές ρωσόφωνες δημοκρατίες του Ντονμπάς. Αναφερόμαστε στον εμφύλιο για τον οποίο η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, δήλωσε άγνοια μιλώντας στην τηλεόραση του Open στις 6 Μαρτίου.
Η δήλωσή της, αν δεν ήταν υποκριτική για να συγκαλύψει τα εγκλήματα του Κιέβου, θα μείνει στην ιστορία ως κορυφαίο δείγμα ασχετοσύνης και επαρχιωτισμού κυβερνητικού στελέχους, που λόγω θέσης οφείλει να γνωρίζει τα θερμά μέτωπα και τις διεθνείς διενέξεις.
Για τον εμφύλιο στο Ντονμπάς ωστόσο τόσο ο ΟΗΕ όσο και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) έχουν δώσει στην δημοσιότητα πλήθος αξιόπιστων και αντικειμενικών εκθέσεων που βεβαιώνουν για την ύπαρξη άνω των 14.000 νεκρών. Οι περισσότεροι μάλιστα εκ των οποίων προέρχονται από τα πυρά των κυβερνητικών στρατιωτών και των Ναζί που έχουν πάρει «εργολαβία» από το 2014 την υπόθεση του Ντονμπάς.
Η τελική εκτίμηση για τα θύματα του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και ειδικότερα της Αποστολής Επιτήρησης στην Ουκρανία έχει ως εξής: «Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων που σχετίζονται με την σύγκρουση στην Ουκρανία από τις 14 Απριλίου 2014 ως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 εκτιμώνται από 51.000 ως 54.000: 14.200 – 14.400 σκοτώθηκαν (τουλάχιστον 3.404 πολίτες, κατ’ εκτίμηση 4.400 ουκρανικές δυνάμεις και κατ’ εκτίμηση 6.500 μέλη ένοπλων ομάδων) και 37.000-39.000 τραυματίες (7.000 – 9.000 πολίτες, 13.800 – 14.200 ουκρανικές δυνάμεις και 15.800 – 16.200 μέλη ενόπλων ομάδων).
Την τραγωδία ωστόσο που εξελίσσεται από το 2014 στις επαρχίες του Ντονμπάς την περιγράφουν ανάγλυφα οι εκθέσεις του ΟΑΣΕ. Στο επίκεντρο τους, μεταξύ άλλων, βρίσκεται η επιτήρηση των εκεχειριών που ως στόχο είχαν να επιδιορθώσουν ζημιές από επιθέσεις σε υποδομές, νερού, ηλεκτρικού, φυσικού αερίου και τηλεπικοινωνιών που προκαλούνται από τους κυβερνητικούς στρατιώτες και τους Ναζί. Αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Τον Ιανουάριο του 2020 η Ειδική Αποστολή Επιτήρησης μίλησε με μια τεχνικό (γυναίκα γύρω στα 30) στον Σταθμό Διύλισης του Ντονέτσκ που μίλησε στην Αποστολή για τους φόβους της καθώς εργάζεται στον σταθμό διύλισης. Είπε ότι από τους εργαζόμενους που δουλεύουν στον σταθμό στη νυχτερινή βάρδια, όταν συνήθως οι βομβαρδισμοί επιτείνονται, οι οκτώ είναι γυναίκες. Θυμήθηκε ένα επεισόδιο τον Απρίλιο του 2018, όταν πέντε συνάδελφοι (τέσσερις άνδρες και μία γυναίκα) τραυματίστηκαν όταν το λεωφορείο δέχθηκε πυρά. Είπε ότι οι βομβαρδισμοί ήταν τόσο συνηθισμένοι στο χώρο εργασίας της ώστε είχε χάσει τον έλεγχο των ημερών και των νυχτών που είχαν συμβεί βομβαρδισμοί. Ωστόσο, παρά το άγχος, δήλωσε ότι ένιωθε ένα ισχυρό αίσθημα καθήκοντος προς την κοινότητά της, ξέροντας ότι εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών εξαρτώνται από τον Σταθμό Διύλισης για την παροχή νερού» (OSCE, Special Monitoring Mission to Ukraine: Thematic Report SSM Facilitation of Repair and Maintenance of Civilian Infrastructure Along the Contact Line in Donetsk and Luhansk Regions, December 2021).
Σε άλλο σημείο της έκθεσης τονίζεται: «Στη διάρκεια της αναφερόμενης περιόδου (7/2019 – 10/2021) η Αποστολή κατέγραψε ζημιές λόγω βομβαρδισμών και πυρών όπλων σε 25 αντικείμενα και τόπους υποδομών (17 στην περιοχή του Ντονέτσκ και 8 στο Λουκάνσκ). Κατεστραμμένα αντικείμενα και τόποι περιλάμβαναν σταθμούς διύλισης νερού, γραμμές εφοδιασμού νερού, γραμμές ρεύματος, μετασχηματιστές και γραμμές παροχής φυσικού αερίου».
Η καθημερινή βαρβαρότητα που συνέβαινε επί χρόνια στον Ντονμπάς, μετά την ανακήρυξη της αυτονόμησης των δύο ρωσόφωνων δημοκρατιών, προφανώς δεν δικαιολογεί τις θηριωδίες που παρατηρούνται ένθεν κι ένθεν από τις 24 Φεβρουαρίου όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δείχνει ωστόσο ότι η επιστροφή στην προγενέστερη κατάσταση αν κάποιον ευνοεί είναι τους ΝΑΤΟϊκούς. Ούτε τα εκατομμύρια των ρωσόφωνων στην ανατολική Ουκρανία, ούτε την ειρήνη ευνοεί που παρέμενε ζητούμενη λόγω της άρνησης του Κιέβου να εφαρμόσει τις συνθήκες ειρήνης του Μινσκ και της οργανικής συνεργασίας με τα ναζιστικά τάγματα θανάτου του Αζόφ.
Προς όφελος του ΝΑΤΟ είναι και οι έξι προτάσεις ειρήνης που κατέθεσε ο βρετανός πρωθυπουργός, με άρθρο γνώμης στους New York Times στις 6 Μαρτίου. Ζήτησε ο Μπόρις Τζόνσον: Διεθνή ανθρωπιστικό συνασπισμό, ενίσχυση της αυτοάμυνας της Ουκρανίας, μεγιστοποίηση της οικονομικής πίεσης στο καθεστώς Πούτιν, καμία κανονικοποίηση σε ό,τι κάνει η Ρωσία στην Ουκρανία, ανοιχτοί στη διπλωματία και την αποκλιμάκωση και ενίσχυση της ευρω-ατλαντικής ασφάλειας.
Πρόκειται για προτάσεις που δεν απαντάνε στις ανησυχίες της Ρωσίας για ΝΑΤΟϊκή περικύκλωση, δεν αφοπλίζουν τους Ναζί της Ουκρανίας, δεν εξασφαλίζουν την συμφιλίωση στο εσωτερικό της μεταξύ δυτικών και ανατολικών επαρχιών. Εν ολίγοις, αρνούνται πεισματικά την επαναφορά στις «ηλιόλουστες» μέρες της ανολοκλήρωτης άνοιξης του 1997…