Σχετικά με τη (μη) διδασκαλία της Ρωσικής γλώσσας σε Ρωσόφωνους
Πρόσφατα διαβάσαμε την είδηση ότι στην περιφέρεια του Κιέβου στην Ουκρανία απαγορεύτηκε η διδασκαλία της Ρωσικής γλώσσας στην προσχολική και στη δημόσια σχολική εκπαίδευση, πράγμα που αποτελεί και τυπική παράβαση του άρθρου 10 του Ουκρανικού συντάγματος που θεωρεί ότι «Στην Ουκρανία η ελεύθερη ανάπτυξη, χρήση και προστασία της Ρωσικής και των άλλων γλωσσών των εθνικών μειονοτήτων της Ουκρανίας είναι εγγυημένη» ενώ μέχρι το 2019 η Ρωσική απολάμβανε τα δικαιώματα της επίσημης γλώσσας σε μια σειρά από περιφέρειες της Ουκρανίας. Ο καθ΄ ύλην αρμόδιος Βαντίμ Βάσιλτσουκ, πρόεδρος της επιτροπής του Συμβουλίου για την εκπαίδευση, δήλωσε ότι το μέτρο «θα αποτρέψει την κλιμάκωση των εντάσεων στην κοινωνία και θα ενισχύσει την προστασία του χώρου της εκπαίδευσης στο Κίεβο από τις υβριδικές δραστηριότητες του εχθρικού κράτους» προσθέτοντας ότι «Η γλώσσα έχει σημασία και, σε καιρό πολέμου, είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας».
Εικόνα από την καταστροφή του αγάλματος του μεγάλου Ρώσου ποιητή Αλεξάντερ Πούσκιν στις 11 Οκτωβρίου 2022 στο Κίεβο.
Ο διαβόητος Πέτρο Ποροσένκο, πρόεδρος της Ουκρανίας πριν τον Ζελένσκι, πριν τη λήξη της θητείας του πέρασε ένα νόμο που στην ουσία[1] αποσκοπούσε στην εξάλειψη της Ρωσικής γλώσσας από τους Ρωσόφωνους της Ουκρανίας, οι οποίοι στην απογραφή του 2001 (τη μοναδική που έχει γίνει στην Ουκρανία από την πρόσφατη ανεξαρτησία της) αποτελούσαν περίπου το 30% του πληθυσμού ενώ ήταν η πλειοψηφία στη νότια και ανατολική Ουκρανία. Ο νόμος αυτός εφαρμόστηκε από την κυβέρνηση Ζελένσκι φέτος τον Ιανουάριο, προκαλώντας τις διαμαρτυρίες ακόμη και αυτών των αρμόδιων οργάνων της ΕΕ ως αντίθετος με τα κεκτημένα του Ευρωπαϊκού δικαίου (πράγμα που φυσικά έχει “ξεχαστεί” εντελώς σήμερα).
Όμως, τι αξία μπορεί να έχουν οι διαμαρτυρίες όταν κοτζάμ σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, ο επίσης διαβόητος Αλεξέι Ντανίλοβ δηλώνει ότι «Η Ρωσική γλώσσα πρέπει να εξαφανιστεί εξ ολοκλήρου από τις περιοχές μας καθώς αποτελεί στοιχείο της Ρωσικής προπαγάνδας και πλύσης εγκεφάλου του πληθυσμού μας».
Είναι βέβαια γνωστό ότι ήδη πριν από τον Φεβρουάριο του 2022 οι κάτοικοι των Ρωσόφωνων περιοχών αντιμετώπιζαν σοβαρές ποινές εάν μιλούσαν στη μητρική τους γλώσσα. Ο ανεξάρτητος Αμερικανός δημοσιογράφος Πάτρικ Λάνκαστερ, που μεταδίδει ζωντανά από τις υπό Ρωσικό έλεγχο περιοχές, είχε ανεβάσει στις 25 Μαρτίου τη συζήτησή του με μια γιαγιά από το χωριό Σαρτανά στην περιοχή της Μαριούπολης (Ελληνικής καταγωγής μάλιστα), η οποία ανέφερε με παράπονο τα πρόστιμα που της είχαν επιβληθεί, όπως και στην ταμία, επειδή στο σούπερ μάρκετ καλησπερίστηκαν στη μητρική τους γλώσσα, τα ρωσικά. Υποθέτω ότι αν δεν ήταν γιαγιά, θα την είχε περιλάβει το σύνταγμα Αζόφ.
Πλέον τα βιβλία που είναι γραμμένα στη Ρωσική έχουν αποσυρθεί από σχολεία και βιβλιοθήκες και έχουν σταλεί για πολτοποίηση. Μάλιστα ορισμένα εθνικιστικά Ουκρανικά sites αναφέρουν με υπερηφάνεια ότι τώρα ο Ντοστογιέφσκι και ο Τολστόι θα καταλήξουν εκεί που τους αναλογεί, επειδή θα μετατραπούν σε χαρτί τουαλέτας.
Αλλά εδώ δεν μας ενδιαφέρει η περίπτωση της Ουκρανίας, που έχει σταματήσει να μας εκπλήσσει με τα νεοναζιστικά κρεσέντα των ιθυνόντων της, αλλά η περίπτωση της Λετονίας, η οποία θεωρείται μια τυπική και αναπτυγμένη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα στον ύμνο που της πλέκει η Wikipedia διαβάζουμε: «Η Λετονία είναι μια ανεπτυγμένη χώρα, με προηγμένη οικονομία υψηλού εισοδήματος- κατατάσσεται πολύ ψηλά στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Έχει ευνοϊκές επιδόσεις στις μετρήσεις των πολιτικών ελευθεριών, της ελευθερίας του Τύπου, της ελευθερίας του διαδικτύου, της δημοκρατικής διακυβέρνησης, του βιοτικού επιπέδου και της ειρήνης».
Πριν περάσουμε στο πιο πρόσφατο παράδειγμα καταστολής στα δικαιώματα στη χρήση της μητρικής τους γλώσσας των Ρωσόφωνων πληθυσμών της Λετονίας, να υπενθυμίσουμε ότι πρόσφατα ο πρέσβης στη Ρωσία αυτής της υποδειγματικής «Ευρωπαϊκής δημοκρατίας», Maris Riekstins, επισκέφθηκε το χωριό Bobrovka στην περιοχή Omsk και εκεί, μιλώντας προς τους δημοσιογράφους, έκανε εκπληκτικές δηλώσεις όταν ρωτήθηκε γιατί η κυβέρνησή του γκρεμίζει τα μνημεία που έχουν αφιερωθεί στη νίκη του Κόκκινου Στρατού κατά των Χιτλερικών ορδών. Ούτε λίγο ούτε πολύ είπε για τη χώρα του ότι, επειδή η Ρωσία λέει ότι η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία αποτελεί συνέχεια εκείνου του πολέμου κατά των Χιτλερικών, η Λετονία καταστρέφει τώρα τα αγάλματα που είχαν στηθεί προς τιμήν του Κόκκινου Στρατού στις μάχες κατά των Χιτλερικών, αφού αντιτίθεται στη Ρωσική επιχείρηση στην Ουκρανία. Έμμεσα δηλαδή λέει ότι όπως η Λετονία ήταν με την πλευρά του Χίτλερ τότε, έτσι και τώρα είναι με την πλευρά των σημερινών υποστηρικτών του[2].
Λετονοί βετεράνοι του Β’ ΠΠ παρελαύνουν στη Ρίγα τραγουδώντας θούρια των SS
Ως γνωστόν, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο 140,000 Λετονοί κατατάχθηκαν στα SS και πολέμησαν στο Ανατολικό Μέτωπο, όπου βρήκαν τον θάνατο 50,000 από αυτούς, όπως επισημαίνει η Ισραηλινή Haaretz σε ρεπορτάζ της για τις ναζιστικές λαμπαδηδρομίες που κάθε Μάρτιο οργανώνουν οι ναζί στη Ρίγα προς τιμήν των Λετονών SS του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι μόλις τον Σεπτέμβριο του 2019, ο Λετονός υπουργός άμυνας Artis Pabriks είχε δηλώσει ότι: «Οι Λετονοί Λεγεωνάριοι [ΣΗΜ. εννοεί αυτούς που στρατεύθηκαν στο πλευρό των Χιτλερικών] αποτελούν την τιμή του Λετονικού λαού και Κράτους. Θα τιμούμε την μνήμη των λεγεωναρίων που έπεσαν και δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα να την αμαυρώσει. Είναι καθήκον μας να τιμούμε αυτούς τους Λετονούς πατριώτες από τα βάθη της ψυχής μας».
Αλλά, ας επιστρέψουμε στο θέμα μας.
Η Λετονία ανεξαρτητοποιήθηκε το 1991. Αν και το “Λαϊκό Μέτωπο” της Λετονίας που ηγήθηκε της μετάβασης στην ανεξαρτησία της χώρας είχε ως θέση του ότι όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι της Λετονίας θα μπορούσαν να γίνουν πολίτες αυτής της χώρας των 1,9 εκατομμυρίων κατοίκων—άλλωστε οι κάτοικοι αυτοί είχαν δικαίωμα ψήφου στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της χώρας—η κυβέρνηση πέτυχε τον αποκλεισμό της απόλυτης πλειοψηφίας (!) του πληθυσμού εισάγοντας ως προϋπόθεση για να αποκτήσει υπηκοότητα ένας πολίτης να ήταν αυτός ή οι απόγονοί του πολίτες της ανεξάρτητης (προ του 1940) Λετονίας.
Εννοείται ότι οι “μη-πολίτες” στερούνταν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι το οποίο προοριζόταν για εκείνους στις φλέβες των οποίων κυλούσε γνήσιο Λετονικό αίμα, όπως οι εικονιζόμενοι απόμαχοι των SS. Πάντως, οφείλω να παραδεχτώ την άγνοιά μου για τους τρόπους ελέγχου της φυλετικής καθαρότητας των πολιτών από το Λετονικό κράτος. Για παράδειγμα, πόσο ποσοστό των προγόνων του πρέπει να έχει γνήσιο “Λετονικό” αίμα για να θεωρηθεί κάποιος ότι όντως είναι απόγονος Λετονών;
Εννοείται ότι οι αποκλεισμένοι από δικαιώματα κάτοικοι ήταν βασικά οι Ρωσόφωνοι. Βέβαια, στη συνέχεια, οι υπόλοιποι μόνιμοι κάτοικοι, μη-πολίτες, που παρέμειναν στη χώρα παρά τις διακρίσεις και διώξεις, απέκτησαν και αυτοί το δικαίωμα να γίνουν πολίτες μετά από μια σειρά…εξετάσεων ενώ και τα παιδιά κάτω των 15 ετών απέκτησαν αργότερα επίσης δικαιώματα πολίτη. Το 2015, σύμφωνα με την Wikipedia, υπήρχαν ακόμη περίπου 290,000 μη-πολίτες (14.1% των μόνιμων κατοίκων) οι οποίοι στερούνταν υπηκοότητας τόσο της Λετονίας όσο και οποιασδήποτε άλλης χώρας και δεν είχαν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές.
Δύο παρατηρήσεις πριν προχωρήσουμε: Αντίστοιχα ισχύουν και για την Εσθονία όσο αφορά τους πολίτες χωρίς υπηκοότητα[3]. Και επίσης, άλλη μία απόδειξη της μεροληψίας που επιδεικνύει η Wikipedia στην παροχή πληροφοριών, αποτελεί η συνύπαρξη στο ίδιο άρθρο των επαίνων για τις ελευθερίες που απολαμβάνουν οι πολίτες της «αναπτυγμένης» Λετονίας, της τεράστιας δημοκρατικότητας και σεβασμού στις ανθρώπινες ελευθερίες που επιδεικνύει αυτή η χώρα αφενός και της εν τάχει και ασχολίαστης παρουσίασης της περίπτωσης των “μη-πολιτών” καθώς και της αποσιώπησης της αποδοχής και ενθάρρυνσης των ναζί από την κυβέρνηση της χώρας αλλά και της καταπάτησης των δικαιωμάτων στη γλώσσα του Ρωσόφωνου πληθυσμού αφετέρου.
Πρόσφατα απαγορεύτηκε και στη Λετονία η χρήση και διδασκαλία της Ρωσικής γλώσσας. Τα τελευταία νέα που μας έρχονται από την χώρα αυτή είναι κωμικοτραγικά: Μια σειρά από σχολεία δεν θα λειτουργήσουν επειδή οι δάσκαλοι σε αυτά αποκλείστηκαν στις πρόσφατες …εξετάσεις στα Λετονικά που επιβλήθηκαν από το κράτος. Μεταφράζω την είδηση από την “Πράβδα”, την εφημερίδα του ΚΚΡΟ, η οποία με τη σειρά της την έχει πάρει από το Baltnews.
………………………………………………………..
ΣΚΛΗΡΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
Pravda, No. 126 11-14 Νοεμβρίου 2022
Της Ilga VETROVA.
Οι μαθητές στη Λετονία, αναφέρει το Baltnews.com, έλαβαν ουσιαστικά μια δεύτερη περίοδο διακοπών: τα μαθήματα έπρεπε να ακυρωθούν λόγω της θέσης σε διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών που απέτυχαν στο κρατικό τεστ γλωσσομάθειας.
Η Δημοκρατία διεξάγει ελέγχους σε σχέση με τις τροποποιήσεις του εκπαιδευτικού νόμου, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ στις 25 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τους νέους όρους, η πρωτοβάθμια και προσχολική εκπαίδευση πρέπει να περάσει στη λετονική γλώσσα εντός τριών ετών.
Ιδού τι λέει, για παράδειγμα, η επικεφαλής του τμήματος εκπαίδευσης του δημοτικού συμβουλίου του Salaspils, Inga Elksne: “Στο βασικό σχολείο του Salaspils (που βρίσκεται κοντά στη Ρίγα. – σ.σ.), αμέσως [μετά την τροποποίηση του νόμου], στις 25 Οκτωβρίου, το κρατικό κέντρο γλωσσών πραγματοποίησε έλεγχο. Οι επιθεωρητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πέντε από τους 11 εκπαιδευτικούς δεν είχαν το απαιτούμενο επίπεδο γνώσης της λετονικής γλώσσας. Και σύμφωνα με τις αλλαγές στο νόμο, σε αυτή την περίπτωση, ο διευθυντής πρέπει να θέσει αμέσως τους εκπαιδευτικούς σε διαθεσιμότητα από την εργασία τους για τρεις μήνες. Στο διάστημα αυτό, πρέπει να βελτιώσουν τις γνώσεις τους στο απαιτούμενο επίπεδο Γ1, να περάσουν τις εξετάσεις και μετά θα μπορέσουν να επιστρέψουν στο σχολείο”.
Όπως σημειώνει η επικεφαλής του συνδικάτου των εργαζομένων στην εκπαίδευση Inga Vanaga, τέτοιες εξετάσεις διεξάγονται σε όλη τη Λετονία σε όλα τα σχολεία και τα νηπιαγωγεία. Κατά τη γνώμη της, η απόφαση του υπουργείου να μεταφέρει την εκπαίδευση στη λετονική γλώσσα είναι “εννοιολογικά σωστή”, ωστόσο, πριν τη λήψη της, ήταν απαραίτητο να διαπιστωθεί η πραγματική κατάσταση στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. “Εμείς, ως συνδικαλιστική οργάνωση, βλέπουμε ότι ούτε οι πολιτικοί στο κοινοβούλιο ούτε οι υπάλληλοι στο υπουργείο προβληματίστηκαν από αυτό. Αλλά ήταν απαραίτητο πρώτα να καταλάβουμε πόσοι εκπαιδευτικοί πρέπει να επιμορφωθούν και ποια θα είναι η κατάσταση στα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς”, δήλωσε η Vanaga.
Το Σαϊμά (Λετονικό κοινοβούλιο) υιοθέτησε σκληρές τροπολογίες με στόχο την εξάλειψη της ρωσικής γλώσσας, το Κρατικό Κέντρο Γλώσσας χαιρέτησε πάραυτα [τις αποφάσεις και έσπευσε να τις εφαρμόσει] και τώρα οι εκπαιδευτικοί απομακρύνονται από την εργασία τους και οι μαθητές από τη μελέτη. Προφανώς, οι γονείς των μικρών παιδιών θα πρέπει να τα πάρουν από τους παιδικούς σταθμούς…
[1] Δεν θα αναφερθούμε αναλυτικά, επειδή δεν είναι ο σκοπός αυτού του άρθρου η ιστορική αναδρομή στην προσπάθεια των αρχών του Κιέβου να εξαλείψουν τη Ρωσική γλώσσα.
[2] Η ακριβής διατύπωσή του ήταν μάλλον χειρότερη: “Πρόκειται για τη συνέχεια του πολέμου που έλαβε χώρα στα μέσα του περασμένου αιώνα – του αγώνα κατά του φασισμού. Δεν θα κρατήσουμε τέτοια σύμβολα στην πατρίδα μας, επειδή είμαστε εναντίον αυτού του πολέμου”.
[3] Η υπηρεσία προσφύγων του ΟΗΕ έχει αφιερώσει ένα φυλλάδιο σε χαρακτηριστικές περιπτώσεις των μη-πολιτών της Λετονίας και Εσθονίας
Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα antapocrisis