Ευκολόπιστος και πάντα προδομένος

του Δημήτρη Καλτσώνη

καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου

Πάντειο Πανεπιστήμιο

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 20/8/2020

Η ΕΕ αποδείχθηκε τελικά πιστή στην παράδοσή της. Αλληλεγγύη, αποκλιμάκωση, διάλογος ήταν η προτροπή της τηλεδιάσκεψης του Συμβουλίου Εξωτερικών. Σε ανάλογο μήκος κύματος αναμένεται να εξελιχθούν και οι επικείμενες σύνοδοι των Υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών. Για όσους δεν τρέφονται με αυταπάτες, δεν πρόκειται για έκπληξη. Η πολιτική των “ίσων αποστάσεων” χαρακτήριζε με συνέπεια την ΕΟΚ ήδη από το 1976, την περίοδο που προηγήθηκε της ένταξης της χώρας μας σε αυτήν. Η θέση της ήταν ότι “η ΕΟΚ δεν είναι και δεν πρέπει να γίνει μέρος του προβλήματος Ελλάδος-Τουρκίας“.

Η Γερμανία, ο πανίσχυρος καθοδηγητής της ΕΕ και προεδρεύουσα αυτή την περίοδο, έχει σήμερα ξεχωριστό μερίδιο ευθύνης γι’ αυτή την πολιτική. Ο υπουργός εξωτερικών της απέρριψε το προσχέδιο του Έλληνα υπουργού που χαιρέτιζε έστω αυτή την προβληματική ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία σε αντιπαράθεση προς το παράνομο Τουρκο-Λιβυκό σύμφωνο. Για κυρώσεις ούτε λόγος. Ίσως πιο ενδεικτικός της λογικής που διέπει τη γερμανική κυβέρνηση να είναι ο σκαιός τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρθηκε ο υπουργός εξωτερικών της κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο δοκιμαζόμενο Λίβανο: κραδαίνοντας στους “ιθαγενείς” μεγέθυνση φωτοτυπίας μιας επιταγής 1 εκατ. ευρώ και δηλώνοντας έτοιμος για επενδύσεις. Πρόκειται για έκφραση νεοαποικιοκρατικής νοοτροπίας που συνοδεύει την προσπάθεια του Βερολίνου για κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή μας.

Στο φως αυτών των δεδομένων αποτελεί ματαιοπονία να αναμένουμε στήριξη από πλευράς ΕΕ. Αντίθετα, μας ωθεί συστηματικά στην κατεύθυνση του διαλόγου εφ’ όλης της ύλης με την Τουρκία. Ο διάλογος από μόνος του δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός, ούτε πανάκεια ούτε εξοβελιστέος. Αλλά η θεματολογία, το πλαίσιο και οι συνθήκες του διαλόγου έχουν καθοριστική σημασία.

Αν πρόκειται να τεθούν στο τραπέζι της συζήτησης αδιαμφισβήτητα δικαιώματα της χώρας μας, τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Για παράδειγμα, οι κατά το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς “γκρίζες ζώνες” δεν μπορούν να τεθούν υπό συζήτηση. Το δικαίωμα της Ελλάδας με βάση το διεθνές δίκαιο για αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ. επίσης δεν μπορεί να τεθεί υπό συζήτηση. Ούτε το δικαίωμα των νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ μπορεί να τεθεί σε συζήτηση. Η Σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας του 1982 είναι ξεκάθαρη. Και μην ξεχνάμε ότι φέρει ορατά τα σημάδια της επιρροής των κρατών του τρίτου κόσμου και προοδευτικών κυβερνήσεων που με τις διατάξεις της ήθελαν να θέσουν όρια στην ασυδοσία των ισχυρών. Όχι τυχαία ενάντια στη Σύμβαση είχαν ταχθεί οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Τουρκία.

Με αυτή την έννοια, όσοι επιμένουν να αναμένουν από την ΕΕ θετική συμβολή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις προσφέρουν κακή υπηρεσία. Το ίδιο και όσοι αγνοούν ή υποβαθμίζουν τη σημασία των κατά το διεθνές δίκαιο κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας. Ο ελληνικός λαός δεν θα είναι “ευκολόπιστος και πάντα προδομένος”.