Η έκθεση της Κομισιον και μία μπανανία

του Σταύρου Μαυρουδέα

Καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Δημοσιεύθηκε η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Κομισιόν για την Ελλάδα. Όσον αφορά τις εκτιμήσεις της είναι εκτός τόπου και χρόνου καθώς η σημερινή διπλή (υγειονομική και οικονομική) κρίση έχει αλλάξει δραματικά τα δεδομένα. Χαρακτηριστικά, ανεδαφικές είναι οι προβλέψεις για βασικές παραμέτρους του μνημονιακού Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής (ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας, δημοσιονομικοί δείκτες, βιωσιμότητα χρέους κ.λ.π.) που καθορίζει πάντα την πορεία της χώρας. Το μόνο ενδιαφέρον είναι ότι χαϊδεύει λίγο τις κυβερνητικές προβλέψεις (προ κορωναϊού) για την μεγέθυνση αν και δεν ενστερνίζεται πλήρως την υπερβολική αισιοδοξία τους. Βέβαια, παραγνωρίζει την κάμψη του ρυθμού μεγέθυνσης ήδη πριν την διπλή σημερινή κρίση, θεωρεί ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα ενδυναμώνεται (αν και με αδυναμίες) ενώ είναι γνωστό ότι είναι ένας χάρτινος πύργος και βρίσκει το χρέος βιώσιμο όταν είναι προφανώς ότι δεν μειώθηκε ουσιαστικά. Επιπλέον, στα «ψιλά» της γράμματα κρύβει επώδυνες μνημονιακές ρυθμίσεις που εκκρεμούν (π.χ. κατάργηση προστασίας πρώτης κατοικίας, χειροτεύρευση του ασφαλιστικού συστήματος, διάλυση της ΔΕΗ). Μέσα στις σελίδες τεχνοκρατίζουσας ωραιοποίησης βρίσκει κανείς «διαμάντια» όπως την πρόβλεψη ότι το 2020 και 2021 η μεγέθυνση θα στηριχθεί (εκτός από την κατανάλωση) στις επενδύσεις* όταν ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου παραμένει εδώ και χρόνια ουσιαστικά στάσιμος σε χαμηλά επίπεδα. Συνοπτικά, η έκθεση είναι ένα ακόμη από τα γραφειοκρατικά κείμενα του ευρωιερατείου που έχουν ελάχιστη επιστημονική αξία και κυρίως δείχνουν πολιτικές ισορροπίες και στοχεύσεις.

Η εμφανής ανεδαφικότητα της έκθεσης δεν άφησε μεγάλα περιθώρια ψευδο-μονομαχίας μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, με την πρώτη να επικαλείται τα εύσημα της ΕΕ για χρηστή οικονομική διαχείριση και τον δεύτερο να μηρυκάζει για το πραγματικό ύψος του προγράμματος αντιμετώπισης της διπλής κρίσης. Αυτή η αφασία των δύο βασικών κυβερνητικών ανταγωνιστών απορρέει από το γεγονός ότι ακολουθούν και οι δύο την ίδια οικονομική πολιτική, που υπαγορεύεται από το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής.

Απέναντι στην εικονική πραγματικότητα του ευρωιερατείου και τις σκιαμαχίες των εγχώριων ελίτ η οικονομική πραγματικότητα της χώρας παραμένει τραγική. Δέκα χρόνια μετά την κρίση του 2010, με επώδυνα μνημόνια και εν μέσω μίας νέας κρίσης με σημαντική και απότομη συρρίκνωση της οικονομίας η χώρα παραμένει μια μπανανία, δέσμια των ξένων πατρώνων και της ελληνικής ιεραρχίας. Τα βασικά διαρθρωτικά προβλήματα της (π.χ. η «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού που θα πληρωθεί ακριβά στην τρέχουσα κρίση) όχι μόνο δεν αντιμετωπίσθηκαν αλλά επιδεινώθηκαν. Ο λόγος είναι απλός: είναι δημιουργήματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Για να υπάρξει διέξοδος από αυτό τον φαύλο κύκλο πρέπει να σπάσει αυτό το κλουβί.

Αναδημοσίευση του άρθρου του Σ. Μαυρουδέα στην εφημερίδα Documento, από το ιστολόγιό του