Εμβόλια και τεχνολογική κυριαρχία: Ελλάδα και Τουρκία

 

του Μιχάλη Παναγιωτάκη

 

Στα πλαίσια της ακρόασης των φορέων επί του νομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας, για την κύρωση της δωρεάς του Κοινωφελούς Ιδρύματος Λάτση σε νοσοκομεία του ΕΣΥ, που οργάνωσε η Βουλή των Ελλήνων στις 25/1, μάθαμε ότι:

Τόσο ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας Θεόδωρος Τρύφωνας, όσο και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ολύμπιος Παπαδημητρίου, διευκρίνισαν ότι ακόμα και αν επιτρεπόταν από την ΕΕ, δεν μπορούν οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες να διαθέσουν στο άμεσο μέλλον εμβόλια για τον κορωνοϊό.

Στην τοποθέτησή του ο κ. Τρύφωνας εξήγησε πως:

…«Ηπαραγωγή βιολογικού φαρμάκου έχει μια συγκεκριμένη και χρονοβόρα διαδικασία. Αν θεωρήσουμε ότι σε ενάμιση χρόνο θα έχουμε ανάγκη εμβολίων μπορεί να δημιουργήσουμε χωρίς όφελος εμβόλια. Έχουμε τη πρόθεση αλλά θέλει τουλάχιστον ενάμιση χρόνο. Είναι πολύ συγκεκριμένη και σύνθετη η διαδικασία παραγωγής εμβολίων. Παράλληλα, στην Ελλάδα υπάρχει έλλειψη ειδικών μονάδων, είναι πολύ δύσκολο να παραχθεί έγκαιρα. Δυστυχώς είναι περιοριστικός ο χρόνος για τα εμβόλια ενώ θα χρειαστεί μια επένδυση ύψους 25 με 30 εκατ. ευρώ για την οποία δεν ξέρεις αν τον επόμενο χρόνο θα χρειαστούν». 

Ενώ ανάλογα και ο κ. Παπαδημητρίου επεσήμανε πως

«Το σπάσιμο της”πατέντας δεν είναι κάτι που μπορεί να συζητηθεί, γιατί η Ελλάδα είναι μέρος της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει έρθει σε συμφωνία με σειρά εταιριών και η απόφαση μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να ληφθεί. Μια παραγωγή βιολογικού φαρμάκου που θα εξυπηρετούσε μόνο την Ελλάδα δεν θα ήταν βιώσιμη ακόμα και με κρατική ενίσχυση γιατί και έτοιμοι δεν είμαστε και χρειάζεται μεγάλη επένδυση για την παραγωγή εμβολίου το οποίο του χρόνου ίσως να μην χρειάζεται»

Η θέση λοιπόν της επίσημης Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας σε μια έκτακτη ανάγκη που έχει κινητοποιήσει τον κλάδο τους παγκοσμίως είναι πως η Ελλάδα δεν μπορεί να παράγει εμβόλια – τουλάχιστον όχι για την αντιμετώπιση της πανδημίας SARS CoV 2.

Παράλληλα ανάμεσα στα δεκάδες εγχειρήματα ανάπτυξης εμβολίων που καταγράφουν οι New York Times ανά τον κόσμο, δεν αναφέρεται καμία Ελληνική συμμετοχή. Παρότι Έλληνες επιστήμονες και υπεύθυνοι δουλεύουν σε κρίσιμα πόστα ανά τον κόσμο, η τοπική παραγωγή, η συμμετοχή της Ελλάδας στο παγκόσμιο εγχείρημα ταχείας παραγωγής εμβολίων – και η ευκαιρία ανάπτυξης σχετικής υποδομής – δεν εκφράζεται θεσμικά ούτε σε επίπεδο επιχειρήσεων, ούτε σε επίπεδο ερευνητικών ομάδων.

Στην άλλη όχθη του Αιγαίου, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Ήδη το ένα από τα εμβόλια τα οποία αναπτύσσονται στην Τουρκία, εκείνο του δημόσιου πανεπιστημίου Erciyes σε συνεργασία με την Koçak Pharma, βρίσκεται ήδη στη φάση ΙΙ. Ενώ στη λίστα των NYT υπάρχουν αναφορές σε άλλα τρία εγχειρήματα στα οποία συμμετέχουν τουρκικές ερευνητικές ομάδες ή πανεπιστήμια.

Η διαφορά στην αντίληψη, στη φιλοδοξία και στη στρατηγική μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας γίνεται ξεκάθαρη όταν διαβάσει κανείς τα σχετικά ρεπορτάζ από τη γείτονα. Το πρακτορείο Anadolu στις 26 Ιανουαρίου ανέφερε πως:

“Με τους επιστήμονες της χώρας να εργάζονται σε πάνω από 17 ξεχωριστά, δημόσια χρηματοδοτούμενα, υπό ανάπτυξη εμβόλια εναντίον της COVID-19, η Τουρκία βρίσκεται στη διαδικασία αναζωογόνησης των υποδομών της και του ανθρώπινου δυναμικού για να παράγει και εμβόλια για άλλες ασθένειες στο μέλλον, αφού υποχωρήσει η σημερινή πανδημία.

“Οι προσπάθειες παραγωγής εμβολίων COVID-19 έχουν στρώσει τον δρόμο για μια διαδικασία ανάκτησης της παλιότερης εμπειρίας μας, δημιουργίας των υποδομών μας, εκπαίδευσης έμπειρου προσωπικού” δήλωσε η Δρ. Σερμα Αϊντίν του Ινστιτούτου Εμβολίων του Πανεπιστημίου Χατσετεπέ της πρωτεύουσας Άγκυρας.

Η Αϊντίν είπε επίσης στο Πρακτορείο Αναντολού πως η διαδικασία αυτή θα “παράσχει πλεονεκτήματα” στην παραγωγή νέων εμβολίων στο μέλλον ή στην παραγωγή στην Τουρκία των εμβολίων που απαιτεί το κράτος…”

Αλλά δεν είναι μόνο ερευνητική και ιατρική η επένδυση της Τουρκίας. Αντίθετα με την Ελληνική φαρμακοβιομηχανία, η τουρκική έχει προχωρήσει σε αδειοδοτήσεις για να παραγάγει εμβόλια Sputnik V, αλλά και εμβόλια όλων των τύπων στην Τουρκία.

Ο μεταπρατισμός της ελληνικής οικονομίας και η τεχνολογική της εξάρτηση από προηγμένες χώρες, η απώλεια κάθε τεχνολογικής κυριαρχίας και σε αυτό το παγκόσμιο πεδίο παραμένει εμφανής.

Εκτός της Τουρκίας σημειώνω πως συμμετοχή στα υπό ανάπτυξη εμβόλια έχουν, πέραν των προηγμένων χωρών, και της Κούβας και του Βιετνάμ για τις οποίες η υγεία είναι προτεραιότητα, και χώρες όπως η Ρουμανία, η Σλοβενία, η Τσεχία, αλλά και το Καζακστάν, η Ταϊλάνδη, η Ινδονησία, ακόμα και το Μπανγκλαντές. Και μιλάμε για χώρες με συμμετοχή ή και αυτόνομη ανάπτυξη του εμβολίου. Όχι για την απλή δυνατότητα τοπικής παραγωγής του. Οπότε αξίζει να αναρωτηθεί κανείς, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ποια είναι η τεχνολογικά αναπτυσσόμενη χώρα από τις δύο και ποια η υποανάπτυκτη…

 

Photo by Steven Cornfield on Unsplash

 

Αναδημοσίευση από το Κοσμοδρόμιο