Το Ενεργειακό ισοζύγιο δεν βρίσκεται σε αρμονία με τις ανάγκες του τόπου
Του Νίκου Γεωργακάκη
Συμπεράσματα από τις μεταβολές της τελευταίας 30ετίας
Στο κείμενο αυτό εξετάζονται ορισμένες σημαντικές και όχι όλες, οι μεταβολές της 30ετίας 1990-2020 στον ενεργειακό τομέα της χώρας μας. Αξιοποιούνται σε αυτή την ανάλυση, κυρίως δεδομένα του ΕΣΕΚ (Εθνικό σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) όπως επίσης και του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις».
Το θέμα του Ενεργειακού Ισοζυγίου δεν αφορά κάποιο ουδέτερο στατιστικό μέγεθος αλλά αποτυπώνει πολιτικές που η μελέτη τους μπορεί να συμβάλλει στην βέλτιστη αξιοποίηση σε όφελος κοινωνίας και οικονομίας και είναι προϋπόθεση για διορθωτικές κινήσεις, Ποια είναι όμως η εικόνα που προκύπτει από τις εκθέσεις του ΕΣΕΚ και του φορέα ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ σχετικά με τις εξελίξεις στον Ενεργειακό Τομέα.
- Εξέλιξη συνολικής τροφοδοσίας (supply) ενέργειας στην Ελλάδα κατά τη χρονική περίοδο 1990-2020 (σε TJ)
- Μεταξύ 1990 ως 2020,όπως αποτυπώνεται με τον δείκτη, {Total energy supply (TES) by source}, τα μεν πρώτα 15 χρόνια, υπήρξε αύξηση του ενεργειακού ισοζυγίου, από 8120 TJ το 1990 σε 1.255.430 TJ το 2005, αλλά στη συνέχεια μείωση από 1.255.430 σε (786.000 TJ) το 2020, δηλαδή κλείσιμο της περιόδου σε αρκετά χαμηλότερο επίπεδο από ότι το 1990.
- Παρόμοια ανοδική και καθοδική πορεία ακολούθησε το πετρέλαιο που από 505.369 TJ το 1990, έφτασε στο 381.441 TJ το 2020
- Επίσης, η υδροηλεκτρική ενέργεια παρουσίασε σχεδόν παρόμοια εξέλιξη με ανοδική και καθοδική πορεία, μόνο που το 2020 η συμβολή των υδροηλεκτρικών ήταν μεγαλύτερη από το 1990
- Τα βιοκαύσιμα παρουσίασαν συνεχή ανοδική πορεία με εξαίρεση το τελευταίο έτος (2020) όπου έχουμε μέγεθος 53.499 TJ σε σχέση με 035 TJ του 2015.
- Το ίδιο παρατηρείται και για το λιγνίτη με ανοδική πορεία μεταξύ 1990 ως 2000 από 719 TJ το 1990 σε 379.394 TJ το 2000 και στη συνέχεια μείωση από 379.394 TJ το 2000 σε 70.968 TJ το 2020
- Αντίθετα οι Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και το Φυσικό Αέριο (ΦΑ) παρουσιάζουν μια διαρκή ανοδική πορεία. Έτσι, οι ΑΠΕ από 2.478 TJ το 1990 αυξάνονται σε 61.772 TJ το 2020 και το Φ.Α. από 5.783 TJ το 1990 σε 206.346 TJ το 2020.
- Συνολικά, υπάρχει έχουμε μία ανοδική πορεία μεταξύ 1990 και 2005 και καθοδική στη συνέχεια που ασφαλώς σχετίζεται με την κρίση μετά το 2008-2009.
- Μεταξύ Φ.Α και ΑΠΕ, που έχουν συνεχή ανοδική πορεία την 30ετία, ισχυρότερη δυναμική εμφανίζει το Φ.Α που στην 30ετία η συμμετοχή του αυξήθηκε 35,6 φορές, αλλά και οι ΑΠΕ είχαν ισχυρή δυναμική με τη συμμετοχή τους να αυξάνει περίπου 25 φορές.
- Αυτή βεβαίως η εξέλιξη για ΑΠΕ και Φυσικό αέριο, δεν ήρθε τυχαία. Υπήρξε ποικιλόμορφη διαχρονική στήριξη των ΑΠΕ και των ιδιωτών που δραστηριοποιήθηκαν σε αυτές, με θέσπιση ευνοϊκών ταριφών όσο και του ΦΑ και των «εθνικών» επενδυτών σε φυσικό αέριο (πχ Μυτιληναίου)
Τα σχετικά δεδομένα εξέλιξης της συνολικής προσφοράς (supply) ενέργειας στην Ελλάδα, κατά τη χρονική περίοδο 1990-2020, εμφανίζονται στον επόμενο πίνακα 1 και στο σχετικό σχήμα.