του Βασίλη Λιόση
Άκουσα για τον θάνατο της οκτάχρονης Όλγας στο Κερατσίνι και ότι υπάρχει το βίντεο που αποτυπώνει το φρικτό θέαμα. Είδα το βίντεο με μεγάλη δυσκολία. Το θέαμα ήταν αποτροπιαστικό για δύο λόγους: τόσο γιατί μία αθώα ύπαρξη ψυχορραγεί εγκλωβισμένη σε μία συρόμενη πόρτα, όσο και γιατί τρεις-τέσσερις άνθρωποι περνάνε από δίπλα της, την κοιτάνε, παίζουν με το κινητό τους, αδιαφορούν και αδιαφορούν ακόμη κι όταν πια η πόρτα ανοίγει και το άψυχο κορμί του μικρού κοριτσιού κείτεται πλέον στο έδαφος. Μάλιστα κάποιος το κλωτσάει για να διαπιστώσει αν η μικρή Όλγα έχει πεθάνει.
Τι ακριβώς είναι αυτό που αποτυπώνεται στο βίντεο; Ούτε το μυαλό του πιο διεστραμμένου σκηνοθέτη θα μπορούσε να το σκηνοθετήσει. Αλλά ως γνωστό η ζωή ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία, ακόμη κι αν πρόκειται για μια αρρωστημένη φαντασία. Πώς άνθρωποι φτάνουν σε αυτό το σημείο της απόλυτης αποκτήνωσης; Πώς είναι δυνατό σε κάθε πτυχή της ζωής μας να εμφιλοχωρεί ο φασισμός;
Όχι! Το συγκεκριμένο περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο. Την αποκτήνωση αυτή την είδαμε και στη δολοφονία του Φύσσα με τους αστυνομικούς, εξαιρουμένης μιας κοπέλας, να βλέπουν απαθείς τον Παύλο να αφήνει την τελευταία του πνοή. Την είδαμε στη δολοφονία του Ζακ που οι άθλιοι νοικοκυραίοι τον κλωτσούσαν στο κεφάλι ενώ οι περαστικοί χάζευαν το θέαμα. Τη βλέπουμε στην απάθεια ή την επιθετικότητα ενός τμήματος της κοινωνίας που παρακολουθεί μετανάστες, πρόσφυγες και μικρά παιδιά να πνίγονται στο Αιγαίο. Τη βλέπουμε με την εξοικείωση του κόσμου στην εξελισσόμενη πανδημία. Πάνω από 17.000 θάνατοι και «δεν τρέχει κάστανο», κατά τη λαϊκή ρήση. Και ποιος ξέρει σε πόσες ακόμη περιπτώσεις η βαρβαρότητα είναι παρούσα αλλά που απλώς εμείς δεν είμαστε μάρτυρες.
Ποιος έχει δημιουργήσει αυτή την απάνθρωπη απάθεια; Εδώ και τουλάχιστον σαράντα χρόνια μας έχουν γανώσει τον εγκέφαλο: «το άτομο είναι πάνω από την κοινωνία», είναι ένα συνηθισμένο μότο. Όλα περιστρέφονται γύρω από το άτομο: συμβουλές για να έχεις ερωτικές επιτυχίες, πώς θα αντιμετωπίσεις την κατάθλιψη μόνος σου, οδηγίες για να αντιπαλέψεις το στρες της δουλειάς χωρίς τον συντονισμό με τους ομοιοπαθούντες κ.λπ..
Εδώ και πολλά χρόνια οι «μετριοπαθείς», οι νοικοκυραίοι, οι κυρ Παντελήδες αυτού του κόσμου, οι ταγοί του έθνους μας πιπιλάνε το μυαλό: «Μακριά από κόμματα». «Μακριά από τον συνδικαλισμό». «Μακριά από συλλογικές διαδικασίες». «Κοίτα τη δουλίτσα σου». Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη. Η μικρή Όλγα ήταν Ρομά. «Μία γύφτισσα». «Βρώμικη και κλέφτρα». Έτσι δεν μαθαίνουμε από μικροί; «Θα σε πάρει ο γύφτος, άμα δεν είσαι καλό παιδί», ήταν μία διαδομένη απειλή. Αλλά και «οι πρόσφυγες είναι αυτοί που μας φέρνουν αρρώστιες, που γκαστρώνονται και θα μας αλλοιώσουν το επίλεκτο γονιδίωμά μας».
Σε περιστατικά όπως αυτό της μικρής Όλγας, αναδύεται η τρομακτική μπόχα ενός συστήματος που βαδίζει ολοταχώς σε ολοκληρωτικό σάπισμα. Όπως είπε ο Μάνος Χατζιδάκις, «άμα συνηθίσουμε το τέρας, στο τέλος του μοιάζουμε». Και για να συμπληρώσουμε τον Μάνο, αυτό το τέρας θα έρθει μια ημέρα που θα το τσακίσουμε. Γιατί δεν του μοιάζουμε όλοι.
*Πήραμε τις εικόνες από σχετικά ρεπορτάζ του Ημεροδρόμου και του AlfaVita
