του Δημήτρη Καλτσώνη
αν. καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου
Πάντειο Πανεπιστήμιο
εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 3/6/2020
Είναι προφανές ότι το αντιδραστικό καθεστώς της Τουρκίας κλιμακώνει με πολύ καλά επεξεργασμένο σχέδιο την επιθετικότητα και τις διεκδικήσεις του σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Ενώπιον αυτής της κατάστασης, που συμπληρώνεται από την πληθώρα των λοιπών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, δημιουργείται εύλογα το συναίσθημα του αδιεξόδου καμιά φορά και της απόγνωσης. Θα πρέπει πρωτίστως, νομίζω, να ξανασκεφτούμε τι δεν συνιστά λύση, τι δεν μπορεί να οδηγήσει σε διέξοδο.
Πρώτο, τα αυστηρά διαβήματα προς τους πρέσβεις της Άγκυρας και της Τρίπολης δεν μπορούν να λύσουν κανένα ζήτημα. Είναι βέβαια αναγκαία αλλά μπορούν να παίξουν κάποιο ρόλο μόνο αν εντάσσονται σε μια διαφορετική συνολική στρατηγική.
Δεύτερο, για πολλοστή φορά φαίνεται πως δεν βοηθά η προσδοκία υποστήριξης από την πλευρά των ΗΠΑ. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζ. Πάιατ υπήρξε πρόσφατα και πάλι σαφέστατος: πολιτική ίσων αποστάσεων.
Τρίτο, δεν μπορεί να περιμένει κανείς την ευμενή παρέμβαση της ΕΕ. Τυχόν αίτημα της ελληνικής πλευράς για επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας δεν θα οδηγήσει πουθενά. Στην καλύτερη των περιπτώσεων θα εισπράξουμε λόγια παρηγοριάς που δεν θα έχουν κανένα αντίκρισμα. Οι τελευταίες κυρώσεις έμειναν στα χαρτιά, έτσι που το ζήτημα καταντά σχεδόν γελοίο.
Τέταρτο, θα ήταν επικίνδυνο να ξεκινήσει η χώρα μας συζήτηση, τώρα, επί του πλαισίου και εντός των συνθηκών που έχει διαμορφώσει η επιθετική πολιτική της Τουρκίας, όπως προτείνει η κυβέρνηση της Άγκυρας μέσω του Τούρκου πρέσβη στην Αθήνα.
Πέμπτο, δεν συνιστά λύση η καταφυγή σε ένα νέο γύρο εξοπλιστικών προγραμμάτων που θα γονατίσουν την οικονομία, θα φορτώσουν καινούργια βάρη στον ελληνικό λαό και θα αποδειχθούν πάλι αναποτελεσματικά καθώς δεν είναι κατάλληλα για τις γεωγραφικές και πολιτικές συνθήκες του Αιγαίου. Εξάλλου, η Τουρκία θα έχει πάντοτε την οικονομική δυνατότητα για καλύτερους εξοπλισμούς.
Χρειάζεται μια στροφή για να βγούμε από το επικίνδυνο τέλμα.
Α. Πρέπει να διακηρύξουμε ότι η Ελλάδα θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, αφού έτσι κι αλλιώς δεν προσέφερε τίποτα στην άμυνά της (Κύπρος, Ίμια κλπ).
Β. Αμέσως επόμενη κίνηση θα πρέπει να είναι μια άμεση επαφή με τη Ρωσία και την Κίνα για συνεργασία σε όλους τους τομείς, σε ισότιμη βάση. Οι δυο δυνάμεις θα ανταποκριθούν θετικά, αν έχει γίνει το προηγούμενο βήμα.
Γ. Η Ελλάδα πρέπει να διακηρύξει ότι θα παύσει την πληρωμή του παράνομου, επαχθούς, επονείδιστου και μη βιώσιμου χρέους. Μόνο έτσι η ΕΕ, εν μέσω κρίσης, θα αισθανθεί πίεση.
Δ. Απαιτείται ένα νέο αμυντικό δόγμα που θα δίνει έμφαση στη λογική του πιο αποτελεσματικού, φθηνού, βασισμένου στις νέες τεχνολογίες βληματοκεντρικού πολέμου αντί για τις πανάκριβες εξοπλιστικές πλατφόρμες των “συμμάχων” μας. Υπάρχουν προτάσεις των ειδικών που πρέπει να αξιοποιηθούν.
Ε. Να απευθυνθούμε με διάφορους τρόπους στον τουρκικό λαό διακηρύσσοντας την ειρήνη, τον αμοιβαίο σεβασμό, τη φιλία και τη συνεργασία. Το καθεστώς Ερντογάν δεν είναι τόσο σταθερό όσο φαίνεται.
Κανένας γόρδιος δεσμός δεν λύνεται.
