Ο Γκουαϊδό στο Athens Democracy Forum: «Δεν θα έπρεπε να του επιτραπεί να μπει σε ελληνικό έδαφος»

Μπορεί ένας πολιτικός που αυτοαναγορεύεται, στο κέντρο μιας πλατείας, Πρόεδρος της χώρας του, να αναγνωρίζεται επίσημα ως τέτοιος από δημοκρατικές κυβερνήσεις που ακολουθούν τις αρχές του διεθνούς δικαίου; Νομιμοποιείται ένας πολιτικός, πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και αυτοανακηρυχθείς Πρόεδρός της, ο οποίος παρακινεί τον στρατό της σε πραξικόπημα κατά της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης, να προσκαλείται ως βασικός ομιλητής σε εκδήλωση για τη Δημοκρατία, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας μιας άλλης δημοκρατικής χώρας;

Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά και το πιο ανησυχητικό, δεν εμπίπτουν, ούτε εξαντλούνται στα όρια της μακροχρόνιας πολιτικής κόντρας ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ για τη Βενεζουέλα, η οποία μια εποχή, αν και σε άλλη, πολύ μακρινή ήπειρο, αποτελούσε καθημερινό θέμα αντέγκλησης στο ελληνικό κοινοβούλιο. Δεν μετριούνται οι φορές που ακούσαμε στα κοινοβουλευτικά έδρανα τη μομφή «θα μας καταντήσετε Βενεζουέλα».

Ξαφνικά, όμως, ενώ ακόμη και οι ΗΠΑ είχαν ξεχάσει ότι υπάρχει ο Χουάν Γκουαϊδό, ο νεαρός Πρόεδρος της βενεζουελάνικης εθνοσυνέλευσης κι επίδοξος πραξικοπηματίας, που αυτοανακηρύχθηκε μεταβατικός Πρόεδρος στη Βενεζουέλα τον Γενάρη του 2019, ο Δήμος Αθηναίων ανακοινώνει ότι τον έχει προσκαλέσει ομιλητή στο 8o Athens Democracy Forum, το οποίο πραγματοποιείται διαδικτυακά από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου 2020, με θέμα «Η Νέα Αντι-Κανονικότητα|The New Abnormal: Reimagining Democracy».

Στη συζήτηση μάλιστα θα συμμετέχει και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, που από την πρώτη στιγμή έσπευσε να τον αναγνωρίσει ως συνομιλητή του, ενώ σοβαρά ερωτηματικά εγείρει το γεγονός ότι η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Πρόεδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

«Πρόκληση να προσκαλείται ένας πραξικοπηματίας σε φόρουμ για τη Δημοκρατία»

«Το να προσκαλείται ένας πραξικοπηματίας συνομιλητής σε ένα φόρουμ για τη Δημοκρατία είναι το λιγότερο πρόκληση. Φοβάμαι πάρα πολύ ότι και η κα πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είναι καλά πληροφορημένη για τι συμβαίνει στη Βενεζουέλα. Ίσως υπάρχει ακόμα καιρός να αναθεωρήσει τη στάση της. Θα πρέπει να το κάνει αυτό με βάση και τον θεσμό και την έννοια του ίδιου του θεσμού του Προέδρου της Δημοκρατίας. Δεν μπορεί να νομιμοποιήσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας μια τέτοια κακοστημένη παράσταση υπέρ ενός πραξικοπηματία» δηλώνει στο Sputnik o Καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συγγραφέας του βιβλίου «Το Δίλημμα της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας», Δημήτρης Καλτσώνης.

«Είναι οπωσδήποτε προβληματικό και προκλητικό να καλείται ένα επίδοξος πραξικοπηματίας κι εμείς να παρεμβαίνουμε με αυτό τον αήθη και αντίθετο στο διεθνές δίκαιο τρόπο στα εσωτερικά μιας άλλης χώρας. Είναι προφανέστατο ότι οι κυβερνήσεις που αναγνώρισαν τον Γουαϊδό και συνομιλούν μαζί του αντιβαίνουν το διεθνές δίκαιο» υπογραμμίζει ο Συντονιστής Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ, Νεκτάριος Μπογδάνης.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Καλτσώνη, μια «αξιοπρεπής και σοβαρή ευρωπαϊκή πολιτική θα έκανε το αυτονόητο: Θα αναγνώριζε και να συνεργαζόταν με τη νόμιμη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση μιας χώρας, αποπέμποντας κακήν κακώς τον οποιοδήποτε επίδοξο πραξικοπηματία. Όχι μόνο τον Γκουαϊδό. Με άλλα λόγια, δεν θα έπρεπε καν να επιτραπεί στον κ. Γκουαϊδό να εισέλθει σε ελληνικό έδαφος. Ο Γκουαϊδό ήταν εκλεγμένος πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, κάτι ανάλογο με τον πρόεδρο της Βουλής στην Ελλάδα ή τον πρόεδρο του Κογκρέσου στις ΗΠΑ. Οπότε φανταστείτε ο πρόεδρος της Βουλής μας ή η κα Πελόζι να αυτοανακηρύσσονταν πρωθυπουργός ο πρώτος και Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών η δεύτερη. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Η μικρή Ελλάδα είναι ένα αστείος, επιτρέψτε μου τη λέξη, για να μην πω γελοίος, ουραγός σε όλη αυτή την υπόθεση. Έσπευσε, ενώ βάλλεται πανταχόθεν, να αναγνωρίσει έναν επίδοξο πραξικοπηματία και μάλιστα την ώρα που αποδείχτηκε ανίκανος ακόμα και για να επιτελέσει το έργο που του είχαν αναθέσει οι ΗΠΑ. Κι αυτό δεν το λέω εγώ, το είπε με ένα τρόπο ο ίδιος ο Ντόναλντ Τράμπ».

Δεν γνωρίζει αν θα υπάρξουν αντιδράσεις για τη συμμετοχή του στην εκδήλωση για τη Δημοκρατία, προσθέτει ο κ. Καλτσώνης, αν και «θα έπρεπε. Και αυτό όχι στο πλαίσιο της εγχώριας πολιτικής αντιπαράθεσης. Γιατί η υπόθεση Γκουαϊδό δεν είναι ένα ζήτημα μικροκομματικής, που εξαντλείται στην κόντρα ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ για τη Βενεζουέλα. Προφανέστατα αντιβαίνει στις αρχές του καταστατικού χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που αποτελεί το θεμέλιο του διεθνούς δικαίου».

Αναδίπλωση Δήμου Αθηναίων: Από μεταβατικός Πρόεδρος, πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης

«Αν δεν ήταν επικίνδυνο και στενάχωρο θα ήταν για γέλια» συνεχίζει ο κ. Μπογδάνης, σχολιάζοντάς μας περαιτέρω τη συμμετοχή Γκουϊδό στην εκδήλωση για τη Δημοκρατία, κι επισημαίνοντάς μας και τη σοβαρή αναδίπλωση των διοργανωτών: «Δεν καλείται από τον Δήμο Αθηναίων, βάσει της τελευταίας ανακοίνωσης, ως προσωρινός Πρόεδρος πλέον, όπως τον ανήγγειλαν στην αρχή. Εμφανίζεται σήμερα ως “πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης”. Το “μαλακώνουν” μετά από το σχετικό κράξιμο που έπεσε και στα social media. Από εκεί και πέρα, είναι προβληματικό το ότι η Ελλάδα παίρνει θέση με μια εκδήλωση που δεν την κάνει ένα Ινστιτούτο Πολιτικής Σκέψης Liberal Conservative, που θα ήθελε να εμφανίσει «δικτατορικό» το καθεστώς Μαδούρο, αλλά ο Δήμος Αθηναίων».

Πριν τον Δήμο, η κυβέρνηση έχει προλάβει να εκτεθεί, εκτιμά: «Κι αυτό έγινε από την πρώτη στιγμή που ο κ. Μητσοτάκης έκανε προσωπικό σύμβουλο τον κ. Πιπίνη, ο οποίος επιχείρησε να εμφανίσει τον Γκουαϊδό ως επίσημο συνομιλητή της ελληνικής κυβέρνησης, προκαλώντας τεράστια διπλωματικά ζητήματα στην πρεσβεία μας στο Καράκας η οποία τελικά συνέχιζε -για τα θέματα των πολιτών μας- να αναφέρεται στην κυβέρνηση Μαδούρο».

Ο ΟΗΕ αναγνωρίζει ακόμα την κυβέρνηση Μαδούρο

«Κάποιοι συμφωνούν με τον Μαδούρο, κάποιοι όχι, αυτό είναι θέμα προσωπικής ή πολιτικής κρίσης» συνεχίζει. «Από εκεί και πέρα, ο Γκουαϊδό επιχείρησε να κάνει πραξικόπημα ενάντια σε μια νόμιμη κυβέρνηση, την οποία αναγνωρίζει πάντα ο ΟΗΕ. Ο ΟΗΕ δεν έχει αποσύρει ποτέ την αναγνώριση στην κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο. Αυτό είναι η πραγματικότητα και δεν είναι fake news. Oπως και το ότι ο Γκουαϊδό, που καλείται να μιλήσει για τη Δημοκρατία, πήγε να κάνει πραξικόπημα δεν είναι fake news. Από εκεί και πέρα, το τι θα γίνει στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας, το αν η αντιπολίτευση θα ενωθεί με τον Γκουαϊδό ή άλλο πρόσωπο, αν θα είναι διασπασμένη, αν θα παραμείνει ή θα αντικατασταθεί ο Μαδούρο από το κόμμα του, είναι δικό τους θέμα, θέμα μιας ανεξάρτητης χώρας, του λαού και των πολιτικών της δυνάμεων».

Πιθανότατα από λάθος πληροφόρηση οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, εκτιμά ο Νεκτάριος Μπογδάνης, έσπευσαν να αναγνωρίζουν τον Γκουαϊδό, ο οποίος σήμερα είναι παντελώς εξαφανισμένος και στη Βενεζουέλα. «Να θυμίσω ότι στις αμερικανικές εκλογές του ‘16 όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, επειδή ήθελαν την Χίλαρι Κλίντον Πρόεδρο, είχαν επικοινωνία αποκλειστικά με το επιτελείο της και όχι με του Τραμπ. Και στη Βενεζουέλα πίστεψαν ότι θα υπήρχε αλλαγή σκυτάλης, οπότε βιαστήκαν για να έχουν προνομιακή σχέση μετά».

Κενό στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο υπέρ φαινομένων τύπου Γκουαϊδό

Καθηγητές της Πολιτικής Επιστήμης και του Συνταγματικού Δικαίου, όπως ο γνωστός Συνταγματολόγος, Γιώργος Σωτηρέλης, που ζητήσαμε τη γνώμη τους, εκτιμούν ότι υπάρχει κενό στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο που αφήνει το χώρο για φαινόμενα τύπου Γκουαϊδό.

«Μπορεί μια κυβέρνηση να συνομιλεί με μια ηγεσία που έκανε πραξικόπημα. Το έχουμε δει να συμβαίνει πολλές φορές» μας λέει ο κ. Σωτηρέλης.

Το ίδιο υποστηρίζει και ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ανδρέας Δημητρόπουλος: «Το διεθνές δίκαιο είναι κάτι πολύ ρευστό. Δείτε πολύ απλά τι έγινε με την Κύπρο και τι γίνεται με τις τουρκικές παραβιάσεις του εναέριου και θαλάσσιου χώρου μας. Όλα αυτά είναι τυπικές περιπτώσεις παραβίασης του διεθνούς δικαίου, το οποίο δεν είναι ευχολόγιο. Αλλά αν δεν υπάρχει μια δύναμη επιβολής δεν μπορεί να αποκαλείται διεθνές δίκαιο. Αν δεν υπάρχουν κυρώσεις, δεν μπορούμε να μιλάμε για Δίκαιο. Δυστυχώς τα κράτη εθελοτυφλούν και κινούνται, όπως προφανώς και στην περίπτωση της Βενεζουέλας, βάσει των συμφερόντων τους στις Διεθνείς Σχέσεις. Γιατί ασφαλώς η αναγνώριση Γκουαϊδό δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί από πλευράς διεθνούς δικαίου».

«Δεν υπάρχει κανένα κενό» αντιτίθεται ο κ. Καλτσώνης, που υποστηρίζει ότι το διεθνές δίκαιο, όπως οικοδομήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν επιτρέπει την ανάμειξη στα εσωτερικά άλλων κρατών καταρχήν. «Ακόμα και σε περίπτωση που μιλάμε για μια πραγματικά δικτατορική κυβέρνηση δεν επιτρέπεται» υπογραμμίζει. «Πολλώ δε μάλλον που στην περίπτωση της Βενεζουέλας έχουμε το ακριβώς αντίθετο. Δηλαδή, μια καθόλα νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, την κυβέρνηση Μαδούρο, που στις τελευταίες προεδρικές εκλέχτηκε με 67% των ψήφων. Πήρε 5.800.000 ψήφους, ενώ ο δεύτερος υποψήφιος, ο Φαλκόν, πήρε το 21%, 1,8 εκ. και κανένας ξένος παρατηρητής και κανένα ΜΜΕ την περίοδο των εκλογών και μετά δεν διατύπωσε την παραμικρή ένσταση για το αδιάβλητο εκλογών».

Εμπορικά συμφέροντα δυσαρεστημένα από Τσάβες και Μαδούρο

Στις προεδρικές εκλογές του 2018, μας θυμίζει ο κ. Καλτσώνης, «ένα μέρος της Αντιπολίτευσης δεν κατέβηκε καν. Ενώ η πιο ακραία εκδοχή της Δεξιάς προτίμησε να τις σαμποτάρει προετοιμάζοντας το έδαφος για πραξικοπηματικές ενέργειες που ακολούθησαν. Ακόμα και στο πραξικόπημα του 2002 κατά του Ούγκο Τσάβες, όπου μόλις τρεις μέρες κρατήσαν οι πραξικοπηματίες, ΗΠΑ και ΕΕ έσπευσαν να τους αναγνωρίσουν. Γιατί από πίσω βρίσκονταν εμπορικά συμφέροντα, τα οποία είναι βαθιά δυσαρεστημένα από την πολιτική του Τσάβες και σήμερα του Μαδούρο. Το ότι εθνικοποιήθηκε ο πετρελαϊκός τομέας είναι κάτι που έχει πλήξει τα συμφέροντα πολυεθνικών στη Γαλλία, στις ΗΠΑ κ.ά.»

Σήμερα πάντως, που ο Γκουαϊδό προμοτάρεται από την ελληνική κυβέρνηση και τον Δήμο Αθηναίων, ακόμη και ο Ντόναλντ Τραμπ τον έχει εγκαταλείψει, υποστηρίζει ο Συντονιστής Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ και πολιτικός επιστήμονας, Νεκτάριος Μπογδάνης.

«Κάποια στιγμή κατάλαβε ότι είναι ψόφιο άλογο και τον άφησε. Εμείς δεν ξεκολλάμε. Νομίζω, έτσι αλλιώς, ότι οι Αμερικάνοι λόγω των εκλογών τους δεν ασχολούνται με τα διεθνή θέματα τόσο. Αλλά και πριν την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας οι ΗΠΑ δεν προωθούσαν τον Γκουαϊδό. Αυτό έχει να κάνει -εξηγεί ο συνομιλητής μας- με τη διάσταση απόψεων στο εσωτερικό της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα, όπου το αρραγές μέτωπο ενάντια στον Μαδούρο “έσπασε” και ένα κομμάτι συνέχισε να στηρίζει τον Γκουαϊδό, αλλά ένα πλειοψηφικό κομμάτι απομακρύνθηκε, προκρίνοντας άλλες λύσεις και πολιτικούς, που δεν έχουν τα βαρίδια ενός αποτυχημένου πραξικοπηματία».

«Ο Γκουαϊδό έχει χάσει το παιχνίδι»

Οι εξελίξεις στις αμερικανικές εκλογές θα επηρεάσουν τη Βενεζουέλα;

«Αν βγει ο Μπάιντεν θα κάνει κίνηση προσέγγισης προς την Κούβα και το Ιράν, που είναι η “κληρονομιά” Ομπάμα. Η Βενεζουέλα είναι άλλη υπόθεση! Αυτό που σίγουρα δεν βλέπω είναι μιας μορφής επανακαθορισμού της εμπιστοσύνης είτε από τον Τραμπ είτε από τον Μπάιντεν, στο πρόσωπο του Γκουαϊδό. Νομίζω το παιχνίδι πλέον το έχει χάσει, παρότι έχει πλάτες. Διέρρευσαν και οι φωτογραφίες του με τους εμπόρους ναρκωτικών και έχει χάσει την αξιοπιστία του και στη Βενεζουέλα. Αλλά οι ΗΠΑ, μετά τις αμερικανικές εκλογές, θα πρέπει οπωσδήποτε να ξεκαθαρίσουν τι θέλουν να κάνουν με τη Βενεζουέλα. Το ζήτημα είναι εμπορικό, πετρελαϊκό, γεωπολιτικό» καταλήγει ο κ. Μπογδάνης.