Ο Κομφούκιος και η ειρήνη στο Αιγαίο

του Δημήτρη Καλτσώνη

καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου

Πάντειο Πανεπιστήμιο

εφημ. Τα Νέα, 7/4/2021

O Κόνγκτζι (Κομφούκιος στην ελληνική απόδοση) έλεγε ότι “πολλοί ζητούν την ευτυχία ψηλότερα από τον άνθρωπο, άλλοι χαμηλότερα, μα η ευτυχία είναι στο μπόι του ανθρώπου”. Στην ταραγμένη ιστορική περίοδο που ζούμε, χρήσιμο είναι να έχουμε κατά νου τη συμβουλή του Κινέζου σοφού. Να έχουμε επίγνωση της κατάστασης και των δυνατοτήτων μας.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, που καθόλου δεν ξεπεράστηκε, εντείνεται στις συνθήκες της πανδημίας. Οι μεγάλες δυνάμεις ξετυλίγουν ακόμη πιο έντονα τις αντιπαραθέσεις τους για την αναδιανομή των σφαιρών επιρροής. Με τον τρόπο του, ο Νικ Κάρτερ, επικεφαλής των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων, προειδοποίησε πριν κάποιους μήνες για τον κίνδυνο παγκόσμιας σύρραξης. Τη στιγμή που η αμερικανική οικονομία είναι κουρασμένη και δυσκολεύεται να αναρρώσει, η ευρωπαϊκή κυριολεκτικά ασθμαίνει, ενώ η Κίνα βαδίζει ολοταχώς προς την κατάκτηση της πρώτης θέσης στην παγκόσμια οικονομία.

Η συμμαχία της Κίνας με τη Ρωσία ενισχύεται. Ο αρκτικός ωκεανός -υπό τη στρατιωτική προστασία της Ρωσίας- προετοιμάζεται για διάδρομος μεταφοράς των κινεζικών εμπορευμάτων ώστε να αποφεύγονται οι διαδρομές εκείνες που περιτριγυρίζονται από αμερικανικές βάσεις, όπως ο Ινδικός ωκεανός ή τα στενά της Μάλακα.

Για να μην χάσουν την πρωτοκαθεδρία, οι ΗΠΑ εντείνουν τη φιλοπολεμική τους ρητορεία ενώ η σύμμαχος Βρετανία αναπτύσσει παραπέρα το πυρηνικό της οπλοστάσιο παραβιάζοντας τις διεθνείς συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενταχθεί η προσπάθεια επαναθέρμανσης της σύγκρουσης στην Ουκρανία αλλά και η συζήτηση για αναθεώρηση της Συνθήκης του Μοντρέ για τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων. Εντάσσονται στην προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας. Και σε αυτή την προσπάθεια η Τουρκία του Ερντογάν θα είναι ένας πολύ καλός σύμμαχος των ΗΠΑ.

Ας τα λάβουμε υπόψη μας όλα αυτά, μαζί με την παραπάνω προτροπή του Κομφούκιου. Ο ελληνικός λαός έχει ανάγκη από ειρήνη και σταθερότητα. Δεν έχει λόγους να εμπλέκεται στις διαμάχες των ισχυρών της γης. Η εμπλοκή μας δεν πρόκειται να φέρει ασφάλεια, ούτε διαφύλαξη των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας. Αλλά, εκτιμώ ότι ούτε οικονομικά οφέλη θα φέρει τελικά σε όποιους ονειρεύονται συμμετοχή στα παιγνίδια των αγωγών και του φυσικού αερίου ως παρακατιανοί εταίροι των δυτικών πολυεθνικών.

Πολύ ορθά ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών επισήμανε προχτές στο Βελιγράδι ότι η ανατολική Μεσόγειος δεν πρέπει να είναι θάλασσα όπου ασκείται η πολιτική των κανονιοφόρων. Το ερώτημα είναι: αναφερόταν σε όλες τις κανονιοφόρους ή εξαιρεί τις ΝΑΤΟϊκές; Και γιατί η Ελλάδα πρέπει να εμπλέκεται στους επιθετικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ μέχρι και στον Ινδικό ωκεανό (όπως άλλοτε στην Κορέα); Ξεχνάμε ότι ζούμε πια στην εποχή όπου κινεζικά πολεμικά πλοία πλέουν στη Μεσόγειο; Ποιο το συμφέρον του ελληνικού λαού από την εμπλοκή σε αυτή την ολοένα και πιο δραματική αντιπαράθεση; Η ευτυχία βρίσκεται στο μπόι του ανθρώπου.