Του Γιάννη Χατζηαντωνίου
Η ρωσική επίθεση εναντίον της Ουκρανίας έχει δημιουργήσει μια νέα κατάσταση όχι μόνο στις διεθνείς σχέσεις και τις οικονομικές συναλλαγές, με ουσιαστικά πολεμική κατάσταση ανάμεσα στη «συλλογική Δύση» και τη Ρωσία, αλλά επιδρά και στη θεσμική λειτουργία και το νομικό πεδίο, με τρόπους πρωτόγνωρης αντιμετώπισης σε καιρό ειρήνης.
Ενώ τυπικά οι ΗΠΑ και οι χώρες της Ε.Ε. δεν είναι εμπόλεμα μέρη, εν τούτοις συμμετέχουν στη σύρραξη με πολλούς τρόπους. Στο πεδίο της επικοινωνίας είναι προφανής η μαζική συστράτευση με το ουκρανικό καθεστώς και η πλήρης στήριξή του, ακόμα κι όταν αυτό συμπεριφέρεται με τρόπο που σε άλλη περίπτωση οι «φιλελεύθερες δημοκρατίες» θα καταδίκαζαν.
Έτσι περνάνε στο απυρόβλητο πρακτικές όπως η απαγόρευση των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Ουκρανία, περιλαμβανόμενου μάλιστα και κόμματος που επικεντρώνεται στην πάλη κατά της διαφθοράς, το οποίο έχει δικαιωθεί από τα δικαστήρια της Ουκρανίας ως προς την κατηγορία του φιλορωσισμού. Δεν αναφερόμαστε καν στην απαγόρευση του συνόλου της αριστεράς και κεντροαριστεράς με πρόσχημα τον πόλεμο, για να μην μιλήσουμε για την απροκάλυπτη νομιμοποίηση των ναζί στην χώρα αυτή και την ουσιαστική παράδοση σε αυτούς των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Είναι δεδομένο ότι το Κ.Κ. Ουκρανίας είναι εκτός νόμου ουσιαστικά συνεχώς από το 2014, χωρίς μάλιστα συγκεκριμένη χρέωση παράνομων πράξεων σε αυτό, αλλά με ιστορικά και «ιδεολογικά» επιχειρήματα.
Σε λίγες μέρες ο πρόεδρος της Ουκρανίας θα μιλήσει στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Θα τον παρακολουθήσουν βουλευτές κομμάτων που συνδέονται με κόμματα που πριν λίγες μέρες έθεσε εκτός νόμου !
Ωστόσο τα πράγματα είναι σοβαρότερα όχι μόνο στο διεθνοπολιτικό πεδίο, όπου η μαζική αποστολή όπλων και εθελοντών-μισθοφόρων θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη, καθώς είναι σχεδόν ορατή η παρουσία των μυστικών υπηρεσιών της Δύσης και των στρατιωτικών μηχανισμών του ΝΑΤΟ.
Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι ότι η μαζική αντιρωσική υστερία που καλλιεργούν τα μέσα ενημέρωσης και οι εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης αντανακλάται και στο θεσμικό επίπεδο.
Το ότι η καταγγελία πχ της ρωσικής πρεσβείας για τα βιολογικά εργαστήρια που βρέθηκαν στην Ουκρανία με χρηματοδότες τον διαβόητο κ. Σόρος και τον υιό Μπάιντεν, χαρακτηρίστηκε «fake» από… τα Ελληνικά Hoaxes είναι αναμενόμενο, αν και βέβαια απλώς καθιστά αναξιόπιστους τους αμφισβητίες της πραγματικότητας. Εξάλλου οι ίδιοι δεν χαρακτήρισαν εξίσου ψευδές δημοσίευμα μεγάλης αγγλικής εφημερίδας με όμοιο περιεχόμενο.
Το πρόβλημα γίνεται σοβαρότερο από την καταπάτηση θεμελιωδών δικαιωμάτων στο όνομα της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία.
Απέκλεισαν μέσα ενημέρωσης που συνδέονται με τη ρωσική κυβέρνηση διότι, λέει, θα έκαναν προπαγάνδα. Την ίδια στιγμή μη εμπόλεμα (υποτίθεται) κράτη αναπαράγουν τις πιο απίθανες και πολλές φορές κατασκευασμένες «ειδήσεις» της προπαγάνδας της άλλης πλευράς. Αρνούνται να παρουσιάσουν ακόμα και ξεκάθαρα εγκλήματα, όπως κακοποίηση , ακόμα και εν ψυχρώ δολοφονίες αιχμαλώτων πολέμου και γενικά σωρεία παραβάσεων των άρθρων 12 έως 16 της Σύμβασης της Γενεύης.
Ωστόσο, πολύ σημαντικές παραβάσεις του νομικού πολιτισμού, υποτίθεται κεκτημένου στις χώρες της Δύσης λαμβάνουν χώρα αδιαμαρτύρητα.
Ενδεικτικά: Η απαγόρευση μετάδοσης των κρατικών μέσων της Ρωσίας (RT και Sputnik) είναι καταφανώς παράνομη. Εμφανίστηκε ως κύρωση εναντίον της ρωσικής κυβέρνησης. Δεν γνωρίζω αν και πώς εκείνη αντέδρασε. Πρέπει όμως να επισημανθεί ότι η ενέργεια αυτή παραβιάζει ένα θεμελιώδες δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών τόσο ως πολιτών της Ελλάδας, όσο και ως πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Το δικαίωμα στην πληροφόρηση. Αυτό κατοχυρώνεται κατ’ αρχήν με το άρθρο 5Α παρ. 1 του Συντάγματος της Ελληνικής Δημοκρατίας που αναφέρει τα εξής: Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων.
Ο Έλληνας πολίτης έχει δικαίωμα να πληροφορηθεί την επίσημη άποψη και θέση της Ρωσικής Ομοσπονδίας (εφόσον η Ελλάδα δεν είναι εμπόλεμο μέρος) και (πρέπει να) έχει ο ίδιος την δυνατότητα και ευθύνη να την κρίνει, να την δεχθεί ή να την απορρίψει, ακούγοντας φυσικά και τις αντίθετες απόψεις και πληροφορίες. Η απαγόρευση επομένως πλήττει το δικαίωμά του.
Υπάρχει βεβαίως η επίκληση του γεγονότος ότι το συγκεκριμένο μέτρο επιβλήθηκε σε εφαρμογή των άρθρων 29 και 215 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε. και συνιστούν ευρωπαϊκές κυρώσεις.
Όμως και πάλι εδώ έχουμε παράβαση των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών. Ειδικότερα, αν τα μέτρα (κυρώσεις) παραβιάζουν τα δικαιώματα των πολιτών της Ε.Ε. δεν είναι σύννομα.
Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης:
- Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία γνώμης και την ελευθερία λήψης ή μετάδοσης πληροφοριών ή ιδεών, χωρίς την ανάμειξη δημοσίων αρχών και αδιακρίτως συνόρων.
- Η ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η πολυφωνία τους είναι σεβαστές.
Υπάρχει ένα πλαίσιο για το ποιες κυρώσεις επιβάλλονται, πως και εντός ποιων ορίων. Το πλαίσιο αυτό περιγράφεται σε ορισμένα έγγραφα της Ε.Ε., όπως τα έγγραφα του Συμβουλίου με αριθ. 15579/03, 15598/17 .
Η τελευταία επικαιροποίηση έγινε με την απόφαση του Συμβουλίου το 2018. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται όχι μόνο η τήρηση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και η δημιουργία ειδικών καταλόγων θιγόμενων από τις κυρώσεις προσώπων – φυσικών και νομικών.
Ιδιαίτερο ζήτημα επομένως προκύπτει όταν έχουμε στην πράξη οριζόντια μέτρα που πλήττουν αδιακρίτως (στην συγκεκριμένη περίοδο) Ρώσους πολίτες που στερούνται αυθαιρέτως (από υπερβάλλοντα ζήλο άραγε;) τη χρήση καταθέσεών τους στο τραπεζικό σύστημα, ακόμη και για ποσά λίγων χιλιάδων ευρώ. Οι συγκεκριμένες ενέργειες που ήδη καταγγέλλονται είναι καταφανώς εκτός του πλαισίου που η ίδια η Ε.Ε. έχει θέσει (βλέπετε εδώ). Υποτίθεται ότι οι περιορισμοί έχουν επιβληθεί σε βάρος 877 φυσικών προσώπων και 62 νομικών οντοτήτων και όχι εναντίον κάθε Ρώσου πολίτη.
Οι κυρώσεις όχι μόνο έχουν ξεφύγει από κάθε μέτρο αλλά και με τις αποφάσεις της 2/3/2022 και 9/3/2022 έχουν επιβληθεί κυρώσεις και εναντίον της Λευκορωσίας με έωλα επιχειρήματα.
Υποτίθεται ότι η «συλλογική Δύση» και ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση σεμνύνονται για τη δημοκρατικότητά τους, αναπόσπαστο κομμάτι της οποίας είναι ο νομικός πολιτισμός. Είναι εξαιρετικοί στο να κουνάνε το δημοκρατικό δάχτυλο στους άλλους ισχυρούς της παγκόσμιας σκηνής. Όμως η διολίσθησή τους σε ψυχροπολεμικές πρακτικές μακαρθισμού θυμίζει όλο και περισσότερο εκείνη την παλιά ελληνική παροιμία που οικτίρει τον «δάσκαλο που δίδασκε και νόμο δεν εκράτησε».
