του Διονύση Περδίκη
Είμαστε υπέρ της κατάργησης του πολέμου- ο πόλεμος δεν μας χρειάζεται. Αλλά δεν μπορούμε να καταργήσουμε τον πόλεμο παρά με τον πόλεμο. Αν θέλουμε να μην υπάρχουν πια ντουφέκια, ας αδράξουμε λοιπόν τα ντουφέκια.
Μάο Τσετούνγκ, Πόλεμος και Ειρήνη, Το Κόκκινο Βιβλίο
Στο πρόσφατο αφιέρωμα στο ΠΡΙΝ για τον «ένα χρόνο πολέμου στην Ουκρανία», άρθρο με τον τίτλο «Η Ρωσία είχε επιλογή να μην επιτεθεί», του Δημήτρη Τζιαντζή, αποκαλύπτει με τον πιο ευσύνοπτο τρόπο τη φιλοσοφική και λογική βάση της πολιτικής γραμμής που αρνείται να βάλει στο επίκεντρο τη στρατηγική ήττα του ευρωατλαντικού ιμπεριαλισμού: τον ιδεαλισμό.
Καταρχήν, το ΠΡΙΝ μάλλον δυσκολεύεται περισσότερο και από τον γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στο να τοποθετήσει ιστορικά την έναρξη του πολέμου, επιλέγοντας να δώσει τον συγκεκριμένο τίτλο στο αφιέρωμά του.
Στην πρώτη παράγραφο, ο αρθρογράφος επιχειρεί να ερμηνεύσει τον Μάο Τσε Τουνγκ, ισχυριζόμενος ότι ο «Ο ιμπεριαλισμός, άλλωστε, μπορεί να ηττηθεί μόνο από την πάλη των λαών, από την ιδεολογική διαμάχη με όπλο το όραμα για μια άλλη κοινωνία και την αλλαγή σε επίπεδο συνειδήσεων.» Έτσι, ανατρέποντας όλο το υλιστικό περιεχόμενο του μαρξισμού – λενινισμού, και κόντρα στη δραματική εμπειρία της ίδιας της κινεζικής επανάστασης και του πολέμου ενάντια στους Ιάπωνες κατακτητές κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το προβάδισμα δίνεται στην «ιδεολογική διαμάχη …σε επίπεδο συνειδήσεων». Εδραζόμενος …στέρεα πάνω στην ιδεαλιστική αυτή βάση, ο αρθρογράφος προβαίνει σε μια σειρά λαθροχειρίες: (α) απαντά σε μια άποψη – άραγε ποιων; – ότι η Ρωσία αποτελεί «αντίπαλο δέος», κατασκευάζοντας έναν «βολικό», αν και μάλλον ανύπαρκτο, αντίπαλο, και (β) αναφέρεται στον Αλεξάντρ Ντούγκιν, ως δήθεν ιδεολογικό εκπρόσωπο του ρωσικού κράτους, έθνους ή λαού, (γ) ώστε τελικά να μειώσει τη σημασία των όσων συμβαίνουν σήμερα στην Ουκρανία για το μέλλον των εργατικών και λαϊκών αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
Η δεύτερη παράγραφος ξεκινά με αναφορά στον «πόλεμο του Πούτιν», διότι, ως γνωστόν, …στα αντιδημοκρατικά, «αυταρχικά» κράτη της …βάρβαρης «Ανατολής», και σε αντίθεση με τις «δυτικές δημοκρατίες» των ιμπεριαλιστικών χωρών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, οι πόλεμοι είναι υπόθεση των ηγετών… Έτσι ξεκινά μια ολόκληρη επιχειρηματολογία, με βάση την οποία είναι η Ρωσία που ευθύνεται (α) για τον «θρίαμβο» των ιμπεριαλιστών και των Ουκρανών στη «μάχη της προπαγάνδας» (δηλ. ο αρθρογράφος κατηγορεί βασικά τον Πούτιν για τη …δική του αρθρογραφία!), και (β) για τη «ΝΑΤΟποίηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας». Η …«αποικιακή» οπτική του αρθρογράφου επιβεβαιώνεται και από το ότι τα περί θριάμβου της νατοϊκής προπαγάνδας για τον πόλεμο μπορούν να υποστηριχθούν μόνο αν κανείς περιοριστεί στην κοινή γνώμη στις ίδιες τις νατοϊκές χώρες, διότι οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, δηλ. στη συντριπτική του πλειοψηφία, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά… Βέβαια, ακόμη κι εδώ, ο αρθρογράφος μάλλον έχει χάσει επεισόδια, όπως δείχνουν οι αντιπολεμικές πρωτοβουλίες και διαδηλώσεις που κλιμακώνονται πλέον στην καρδιά της Ευρώπης.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η τρίτη παράγραφος, στην οποία μαθαίνουμε ότι ο …ρωσο-ουκρανικός αυτός πόλεμος («Ο πόλεμος μεταξύ των δύο εδαφικά μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης»· το ΝΑΤΟ και η ΕΕ εξακολουθούν να αγνοούνται…) ευθύνεται για την «εκτίναξη των στρατιωτικών προϋπολογισμών σε όλο τον κόσμο», και για τη δυνατότητα που «έδωσε στους δυτικούς μόνιμους καταπατητές της διεθνούς νομιμότητας την ευκαιρία να παρουσιαστούν ως δήθεν υπερασπιστές της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών». Άλλη φορά δε θα τους πολεμάμε τους ιμπεριαλιστές, μην τυχόν και καταφέρουν να πετύχουν προπαγανδιστικές νίκες και …ξεγελάσουν τους πρόθυμους για κάτι τέτοιο λαούς τους (διότι οι υπόλοιποι έχουν υποφέρει πολύ για να ξεγελαστούν τόσο εύκολα…)! Μάλιστα, εμφανίζεται στη συνέχεια η μόνιμη στρατηγική νατοϊκής περικύκλωσης της Ρωσίας ως αποτέλεσμα του «πολέμου του Πούτιν»…: «Οι ΗΠΑ ενίσχυσαν τη στρατιωτική τους παρουσία στην Ευρώπη, κοντά στα εδάφη της Ρωσίας. Με απλά λόγια, η Ρωσία είναι πιο περικυκλωμένη από ποτέ, ανεξάρτητα από το τελικό καθεστώς του Κιέβου.» Οπότε, όχι μόνο στην προπαγάνδα, αλλά καλύτερα και στην …πραγματικότητα, αν θέλουμε να νικήσουμε τον ιμπεριαλισμό, καλύτερα να …μην τον πολεμάμε! Φανταστείτε κάποιον που εν μέσω Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα κατηγορούσε τους αντιφασίστες για την επιθετικότητα των ναζί!
Στην τέταρτη παράγραφο η διαστρέβλωση της πραγματικότητας καταπιάνεται με τη στρατιωτική πλευρά του πολέμου: «Επίσης, ενώ πρώτος επίσημος στόχος της Ρωσίας ήταν η αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας, μέσα σε ένα χρόνο η χώρα απέκτησε μια από τις πιο ισχυρές πολεμικές μηχανές στην Ευρώπη.» Ο αρθρογράφος μάλλον ούτε ρώτησε, ούτε έμαθε για το πως ο ρωσικός στρατός έχει καταστρέψει τόσο τον αρχικό εξοπλισμό του ουκρανικού στρατού, όσο και ένα μεγάλο μέρους του εξοπλισμού του από το ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα να καθίσταται κάθε λίγο και λιγάκι αναγκαίος ο επανεξοπλισμός του. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, ακόμη και στα δυτικά ΜΜΕ, έχουν αρχίσει να εξαντλούνται τα αποθέματα του ΝΑΤΟ, και η τρέχουσα παραγωγική ικανότητα των ιμπεριαλιστικών χωρών αδυνατεί να τα αναπληρώσει. Επιπλέον, ο αρθρογράφος μάλλον αγνοεί τις δηλώσεις Μέρκελ και Ολάντ που επιβεβαίωσαν ότι χρησιμοποίησαν τις συμφωνίες του Μινσκ για να κερδηθεί χρόνος για τον εξοπλισμό του ουκρανικού στρατού. Έτσι, αυτός έφτασε στο απόγειο της ισχύος του ακριβώς στις παραμονές της ρωσικής «Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης», έναν χρόνο πριν, όταν και προετοίμαζε – άλλη μια – επίθεση ενάντια στο Ντονμπάς (είχε αρχίσει ήδη η προετοιμασία του πυροβολικού…).
Στην τελευταία παράγραφο, ο «πόλεμος του Πούτιν» απαλλάσσει τον αρθρογράφο και την οργάνωσή του και από τις ευθύνες τους για την κατάντια του αντιπολεμικού – και γενικότερα του αντιιμπεριαλιστικού θα λέγαμε εμείς – κινήματος: «Την ίδια στιγμή, ο πόλεμος κατάφερε ένα μεγάλο χτύπημα και οδήγησε σε πισωγύρισμα το αντιπολεμικό κίνημα. Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην Ευρώπη είχαν επιθετικό χαρακτήρα και ζητούσαν πιο ενεργή στρατιωτική παρέμβαση του ΝΑΤΟ με επιβολή απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία. Οι φωνές που αγωνίζονται για αποχώρηση όλων των ξένων στρατών, αμοιβαίο πυρηνικό αφοπλισμό και άμεση παύση των εχθροπραξιών έγιναν πιο μειοψηφικές.» Έτσι, για άλλη μια φορά οι ευθύνες όσων αρνούνται να αγωνιστούν ενάντια στον ιμπεριαλισμό αποδίδονται σε αυτούς που το κάνουν!
Τελικά, το άρθρο ελάχιστα ασχολείται με το να επιχειρηματολογήσει για τη δήλωση του τίτλου του, πχ αναλύοντας τις πραγματικές επιλογές της Ρωσίας όταν το ΝΑΤΟ έχει εξοπλίσει τον μεγαλύτερο στρατό δυτικά των συνόρων της, έχει στρατιωτικοποιήσει το σύνολο της ουκρανικής κοινωνίας υπό μια αντιρωσική, φιλοναζιστική ιδεολογία, και ετοιμάζεται να εξαπολύσει την πιο ισχυρή του επίθεση ενάντια σε ελλιπώς εξοπλισμένες πολιτοφυλακές ρωσόφωνων ή και ομοεθνών της από την άλλη μεριά των συνόρων, βομβαρδίζοντάς τους. Είχε, άραγε, η Ρωσία επιλογή να μην «επιτεθεί»;
Από την πλευρά μας δεν τολμάμε να πάρουμε θέση με απόλυτο τρόπο για το ζήτημα αυτό. Δεν έχουμε την «εσωτερική ενημέρωση» ή το εύρος των γνώσεων του αρθρογράφου περί της γεωπολιτικής του πολέμου αυτού, ή για τη μυστική διπλωματία μεταξύ των κρατικών ηγεσιών των εμπλεκόμενων μερών που προηγήθηκαν του πολέμου. Γνωρίζουμε, όμως, ότι όταν οι ιμπεριαλιστικές χώρες εκστρατεύουν για να φορτώσουν την – καπιταλιστική – τους κρίση στις πλάτες των υπόλοιπων λαών και εθνών του κόσμου, και, μάλιστα, με αιχμή τους ανανήψαντες φασίστες και νεοναζιστές, χρειάζεται να τις πολεμάμε με κάθε διαθέσιμο τρόπο, και σίγουρα όχι να αναπαράγουμε τα επιχειρήματά τους και την προπαγάνδα τους.
Τον πόλεμο αυτόν δεν τον επιλέξαμε οι λαοί, ούτε οι κομμουνιστές. Δεν μπορούμε παρά να λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη, όμως, τις απόψεις και τον δύο ρωσικών κομμουνιστικών κομμάτων, του ΚΚΡΟ και του ΚΕΚΡ, κομμάτων που και μεγαλύτερη ιστορία, εμπειρία, και μαζικότητα έχουν από τις ελληνικές οργανώσεις της «αντικαπιταλιστικής Αριστεράς», και, εν τέλει, τα μέλη τους κάνουν πράξη την πολιτική τους γραμμή με το όπλο στο χέρι, και όχι ασκήσεις ιδεαλιστικής μεταφυσικής… Και τα δύο αυτά κόμματα έκαναν κριτική στη ρωσική ηγεσία γιατί επί 8 χρόνια, από το 2014, όταν δηλ. ξεκίνησε στην πραγματικότητα αυτός ο πόλεμος, επέλεγε να διαπραγματεύεται με τους ιμπεριαλιστές, και να αφήνει τον λαό του Ντονμπάς να πολεμά τους φασίστες του Κιέβου, αν όχι μόνος του, τότε σίγουρα με ανεπαρκή υποστήριξη… Αντίστοιχες θέσεις, από την πλευρά τους, υιοθετούν και οι Ουκρανοί κομμουνιστές, των οποίων οι οργανώσεις είναι πλέον παράνομες στη Ουκρανία υπό το σημερινό φασιστικό καθεστώς… Ανάλογη στάση, κρατούν κομμουνιστικά, εργατικά, και αριστερά κόμματα από όλον τον κόσμο, και μάλιστα ιδιαίτερα από εκείνες τις χώρες που βρίσκονται στο στόχαστρο του ιμπεριαλισμού, πχ, το μεγαλύτερο και ισχυρότερο όλων, το ΚΚ Κίνας, όπως και η επαναστατική κυβέρνηση της Κούβας, η κάθε πλευρά πάντα με τους ιδιαίτερους περιορισμούς που επιβάλλουν οι ευθύνες και οι πραγματικές δυσκολίες με τις οποίες αναμετράται. Μπροστά σε αυτή τη θάλασσα των εκατομμυρίων κομμουνιστών που αγωνίζονται με τον τρόπο τους ενάντια στον ιμπεριαλισμό, υπάρχει και το …γαλατικό χωριό των Ευρωπαίων «αντικαπιταλιστών» για να δίνει τον τίμιο και περήφανο …«ιδεολογικό» του αγώνα ενάντια στους …αντιπάλους των ιμπεριαλιστικών τους κυβερνήσεων!