Να μιλήσουμε και πάλι για την εξαρτημένη Ελλάδα

 

του Βασίλη Λιόση

Το ζήτημα της οικονομικής και πολιτικής εξάρτησης της Ελλάδας αλλά και γενικότερα το με ποια κριτήρια χαρακτηρίζουμε μία χώρα ως ιμπεριαλιστική, εξαρτημένη, αποικιοκρατούμενη κ.λπ. ήταν πάντα θέμα βαρύνουσας σημασίας για την αριστερά. Τα τελευταία χρόνια η συζήτηση αυτή αδυνάτισε με κύρια ευθύνη της ηγεσίας του ΚΚΕ που απεμπόλησε την επί δεκαετίες θέση του κόμματος για τον εξαρτημένο χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού και υιοθέτησε απόψεις περί ιμπεριαλιστικής Ελλάδας που όχι μόνο ήταν ιστορικά περιθωριοποιημένες (βλέπε ελληνικός τροτσκισμός) αλλά δεν είχαν και καμία σχέση με την πραγματικότητα. Μάλιστα, προσφάτως μέσα από επίσημο κομματικό ντοκουμέντο γράφτηκε κάτι πρωτοφανές: πως η χρήση αμερικανικών βάσεων σε ελληνικό έδαφος υπογραμμίζει την επιθετικότητα της ελληνικής αστικής τάξης (δηλαδή, εμμέσως ομολογείται ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της ελληνικής αστικής τάξης επειδή στο ελληνικό έδαφος έχουν εγκαταστήσει βάσεις οι ΗΠΑ!).[1]

ΝΤΕ ΦΑΚΤΟ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΝΙΣΟΤΙΜΙΑΣ

Η πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ελλάδα επαναφέρει αντικειμενικά τον σχετικό προβληματισμό ή για να είμαστε πιο ακριβείς επιβεβαιώνει με τον πιο αποφασιστικό τρόπο τον χαρακτηρισμό της Ελλάδας ως εξαρτημένης χώρας.

Κατ΄ αρχάς σε γενικό θεωρητικό επίπεδο μία συμφωνία που υπογράφεται ανάμεσα σε μία χώρα 11 εκατομμυρίων με αδύναμο δευτερογενή τομέα, με σοβαρά οικονομικά προβλήματα και με πολιτικές που επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ και την ΕΕ και σε μία χώρα 330 εκατομμυρίων που είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στον πλανήτη με εκατοντάδες στρατιωτικές βάσεις και αναρίθμητες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε κάθε γωνιά της υφηλίου και που κατέχει τα κλειδιά για τις νέες τεχνολογίες, εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι ισότιμη. Το πώς παρουσιάζεται μία τέτοια συμφωνία είναι άλλο κεφάλαιο.

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΒΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗ

Πρώτο, η συμφωνία είναι μία επί της ουσίας επ’ αόριστο συμφωνία.

Δεύτερο, επεκτείνει την επιχειρησιακή δράση των Αμερικανών και από άλλες περιοχές εκτός των γνωστών. Έτσι, ορμητήρια θα γίνουν η Ν. Ιωνία Βόλου, το Λιτόχωρο, η Αλεξανδρούπολη ενώ στη Σούδα η βάση διευρύνεται.

Τρίτο, στο Τροποποιητικό Πρωτόκολλο τα δύο μέρη σημειώνουν «τη σταθερή απόφασή τους να περιφρουρούν και να προστατεύουν αμοιβαίως την ασφάλεια, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των αντίστοιχων χωρών τους κατά ενεργειών οι οποίες απειλούν την ειρήνη, περιλαμβανομένης της ένοπλης επίθεσης ή της απειλής επίθεσης, και επιβεβαιώνοντας την απόφασή τους να αντιταχθούν ενεργά και ανεπιφύλακτα σε κάθε τέτοια απόπειρα ή ενέργεια και τη δέσμευσή τους να καταβάλλουν τις κατάλληλες μείζονες προσπάθειες για να αποτρέψουν τέτοια πορεία δράσης». Να υποθέσουμε ότι οι ΗΠΑ θα λειτουργήσουν όπως λειτούργησαν και στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο;

Τέταρτο, με βάση τις παρεμβάσεις του Μπλίνκεν οι ΗΠΑ θα απαιτήσουν και πάλι τη συμβολή ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στην όποια ιμπεριαλιστική επέμβαση αποφασίσουν οι ΗΠΑ. Οι αναφορές του για τη συμβολή του ελληνικού στρατού στο Αφγανιστάν μόνο τυχαίες δεν ήταν.

ΦΥΣΙΚΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΠΙΖΝΕΣ

Η ιμπεριαλιστική πολιτική δεν είναι απόρροια της κακότητας ανθρώπων, διαβολικών Αμερικανών προέδρων ή της προτεσταντικής ηθικής όπως κατά καιρούς γράφεται. Έχει να κάνει με οικονομικούς νόμους του καπιταλισμού, με την ατελείωτη δίψα για κερδοφορία, με την επικράτηση του ενός καπιταλιστή έναντι του άλλου. Επομένως, οι πόλεμοι, η χρήση βάσεων, οι στρατιωτικές επεμβάσεις, η στρατιωτική κατοχή χωρών καθορίζεται από τις οικονομικές επιδιώξεις. Επιδιώξεις που έχουν να κάνουν με την πώληση πολεμικού υλικού αλλά και την προώθηση και άλλων μονοπωλιακών συμφερόντων.

Κάποιες φορές η ατελεύτητη προσπάθεια για αποκόμιση κερδών διατυπώνεται σε διπλωματική γλώσσα. Ο Μπλίνκεν, για παράδειγμα, δήλωσε πως «Είναι μακροχρόνια πεποίθησή μας ότι η ανάπτυξη των πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να προάγει τη συνεργασία και να παρέχει τα θεμέλια για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο», ενώ ο Δένδιας του έκλεισε το μάτι κάνοντας αναφορά στις συμφωνίες καθορισμού θαλάσσιων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο που παρεμπιπτόντως αναγνωρίζουν μειωμένη επήρεια στην Κρήτη.

Η υπογραφή της νέας συμφωνίας συνοδεύτηκε και από τον 3^ο γύρο του «Στρατηγικού Διαλόγου» με τις ΗΠΑ. Κατόπιν της λήξης αυτού του τρίτου γύρου δημοσιοποιήθηκε και η σχετική Διακήρυξη στην οποία, ανάμεσα στα άλλα επικροτήθηκε η δημιουργία του άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και συνοδεύτηκε με τη δήλωση της επιθυμίας ο άξονας να γίνει τετραμερής με τη συμμετοχή των ΗΠΑ βεβαίως. Επίσης, η αμερικανική πλευρά χαιρέτισε την εκδήλωση ενδιαφέροντος από την Ελλάδα για την αναβάθμιση των F-16  και άλλων αεροσκαφών. Παράλληλα, «Και οι δύο πλευρές επαίνεσαν την ολοένα και πιο αλληλένδετη ενεργειακή σχέση μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, τόσο από πλευράς διμερούς εμπορίου και επενδύσεων όσο και ως θετικό μοχλό προόδου προς την ενεργειακή ασφάλεια και τους στόχους διαφοροποίησης». Η παραπάνω δήλωση δεν είχε άλλο στόχο παρά το ρωσικό φυσικό αέριο.

ΤΟ ΝΕΟ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

Ο ιμπεριαλισμός παραμένει ιμπεριαλισμός αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπόκειται σε μορφολογικές διαφοροποιήσεις. Η αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν που σηματοδότησε μία ήττα τους και την ταυτόχρονη αναπροσαρμογή των στόχων τους, η συμφωνία AUKUS μέσω της οποίας συγκροτήθηκε ένα νέο ιμπεριαλιστικό επιθετικό μέτωπο, ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας που οδηγεί σε επικίνδυνους δρόμους την ανθρωπότητα, η ανάδειξη της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης και η σχετική της αυτονόμηση από τις ΗΠΑ, η συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις, η συμφωνία για την αγορά των γαλλικών φρεγατών από το ελληνικό κράτος, διαμορφώνουν ένα τοπίο άκρως ανησυχητικό για τους λαούς γενικά και τον ελληνικό λαό ειδικά.

Η ελληνική αστική τάξη παραμένει εθελόδουλη και υποτακτική. Ο ελληνικός λαός μόνο δεινά έχει να «κερδίσει» από τη νέα διαμορφούμενη πραγματικότητα. Εμπλοκή σε νατοϊκούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς αλλά και πίεση των εισοδημάτων του από τις νέες αγορές, αυτά θα είναι τα μελλοντικά «κέρδη». Ακριβώς για όλους αυτούς τους λόγους τα αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα και αιτήματα, η αντιιμπεριαλιστική πάλη, η συσπείρωση γύρω από αντιιμπεριαλιστικούς στόχους παραμένει απολύτως επίκαιρη και αναγκαία.

Αν μετά από όλα αυτά κάποιοι αμφιβάλουν για το τι σημαίνει εξαρτημένη και τι ιμπεριαλιστική χώρα, ας διαβάσουν την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ η οποία με ωμότητα και κυνισμό μας πληροφορούσε το 2019 ότι:

 Λόγω των διενέξεων με την Τουρκία προτιμάμε σε αυτή τη φάση ως στενό σύμμαχο την Ελλάδα. Η Ελλάδα θα κάνει όλες τις βρομοδουλειές για λογαριασμό μας στην ευρύτερη περιοχή.

 Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να είναι ένα δικό μας προτεκτοράτο σε όλα τα επίπεδα: οικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό.

 Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εξυπηρετεί άριστα τις επιδιώξεις μας.

 Οι ΗΠΑ ευγνωμονούν την Ελλάδα για τα ποσά που ξοδεύει σε στρατιωτικές δαπάνες. Πρόκειται για έναν άριστο μαθητή, τουλάχιστον στον συγκεκριμένο τομέα.

 Όσον αφορά το Μακεδονικό, η παρούσα εξέλιξη εξυπηρετεί τη λύση που εμείς  (οι ΗΠΑ) θέλουμε: να υπάρξει, δηλαδή, αντίρροπη κίνηση στην προσπάθεια διείσδυσης στα Δυτικά Βαλκάνια από την πλευρά της Κίνας και της Ρωσίας.

 Η αμερικανική πρεσβεία στην Ελλάδα θα παρεμβαίνει σε κάθε ευκαιρία, με κάθε τρόπο, σε κάθε έκφανση της κοινωνικής και πολιτικής ζωής στην Ελλάδα.[2]

 

 Υ.Γ.: Δεν θα πρέπει μαζί με όλα τα παραπάνω να ξεχνάμε και την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τσίπρας πολύ έγκαιρα και πριν να γίνει πρωθυπουργός φρόντισε να επισκεφτεί τις ΗΠΑ και το ίδρυμα Brookings που αποτελεί μία από τις πιο γνωστές δεξαμενές σκέψης της αμερικανικής ελίτ. Στην επίσκεψή του αυτή φρόντισε να εξωραΐσει την αμερικανική πολιτική (λαϊκά αυτό λέγεται γλείψιμο). Φρόντισε ακόμη πολύ έγκαιρα να διορθώσει τα περί διαβολικού Τραμπ και αυτογελοιοποιήθηκε κατά την επίσκεψη του Ομπάμα στην Ελλάδα στην οποία μίλαγε ελληνικά με αμερικανική προφορά (τα σχετικά βίντεο είναι διαθέσιμα στο youtube). Επίσης, να μην ξεχνάμε το θλιβερό θέαμα κατά το οποίο ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς χόρευε με τους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ υπό τους ήχους του «We are the world» και ως ο πιο πρόθυμος καλούσε όλους τους υπουργούς εξωτερικών να συμμετέχουν στο χορό.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε από τις πιο φιλονατοϊκές κυβερνήσεις στη μεταπολίτευση, αν όχι η πιο φιλονατοϊκή. Ο Τσίπρας κατά τη δεύτερη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, δεν άφησε κανένα περιθώριο αυταπατών: Υποσχέθηκε κάποια δισεκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση των F-16, την ώρα που ο ελληνικός λαός πενόταν. Δήλωσε κατηγορηματικά ότι η βάση της Σούδας θα εξακολουθήσει να είναι ορμητήριο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού υπογραμμίζοντας μάλιστα την ανάγκη αναβάθμισής της! Εξήρε τον ρόλο του ΝΑΤΟ, υπερβαίνοντας κάθε δήλωση υποταγής στις ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν υπήρξαν απλώς διακηρύξεις, αλλά χειροπιαστά αποτελέσματα: το Νεώριο της Σύρου χαρίστηκε στους Αμερικανούς και μάλιστα με απώτερο σκοπό τη σύνδεσή του με τις νατοϊκές ανάγκες. Επίσης Αλεξανδρούπολη, Θεσσαλονίκη, Κάρπαθος μπήκαν στη διαδικασία εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων. Όλη η Ελλάδα από άκρο σε άκρο έγινε αμερικανονατοϊκό ορμητήριο. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι η υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών ήταν αμερικανική απαίτηση. Οι Αμερικανοί δεν μπορεί παρά να ήταν ευχαριστημένοι με τη στάση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που άλλωστε δηλώθηκε δια στόματος Πάιατ. Ο τελευταίος υπογράμμισε ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας ποτέ δεν υπήρξαν καλύτερες.

[1] Βλέπε αναλυτικότερα https://www.kordatos.org/epibebaiosi-imperialistikis-elladas-eisigisi-ke-21o-synedrio-kke/

[2] Βλέπε αναλυτικότερα https://www.imerodromos.gr/ekthesi-steit-dipartment-gia-tin-ellada-sok-aristeris-kataischynis-kai-amerikanofrosynis/