Ο καθρέφτης του εαυτού μας
του Δημήτρη Καλτσώνη
αν. καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου
Πάντειο Πανεπιστήμιο
Αυτή η κρίση μπορεί και να μας βοηθήσει. Ναι, ξέρω. Κάποιοι, όπως πάντα, θα προσπαθήσουν να κερδοσκοπήσουν. Άλλοι να κρύψουν τις ευθύνες τους ή να εμφανιστούν ως τωρινοί ή μελλοντικοί σωτήρες. Μερικοί θα αδιαφορήσουν για τους διπλανούς τους. Κάποιοι άλλοι θα προσπάθησουν να επιβάλλουν τον αυταρχισμό τους, να τον μετατρέψουν σε κανονικότητα. Οι ίδιοι ήδη σχεδιάζουν την ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση, τη διεύρυνση του χάους των ανισοτήτων.
Όμως υπάρχουμε εμείς, εγώ, εσύ, εκείνος, εκείνη, που τώρα ίσως καταλαβαίνουμε ότι αγαπήσαμε τους άλλους, τον ήχο της φωνής τους, το βλέμμα τους, το άγγιγμά τους ή απλώς τα ερωτήματά τους, την κοινή μας προσπάθεια, τη συνεύρεση στον ίδιο χώρο. Ανακαλύπτουμε και πάλι τόσα για τους κοντινούς όσο και για τους μακρινούς μας. Και ξανασκεφτόμαστε ότι πιο πολύ από να επιβάλλεσαι έχει αξία να ακούς και μετά, αν χρειαστεί, να πείθεις.
Χαιρόμαστε το τώρα της επικοινωνίας μας, μαζί με τη γλυκιά προσμονή του καλύτερου αύριο. Αντέχουμε και θα αντέξουμε γιατί είμαστε οι άλλοι. Γιατί είμαστε εκείνη η υπέροχη αστική σκόνη -κατά Χοσέ Μαρτί- που λέγεται άνθρωπος. Επειδή είμαστε ο καθρέφτης του εαυτού μας. Δεν θα γίνουμε η σκιά του.