Πως φτάσαμε ως εδώ; (ή πώς προέκυψαν ακροδεξιές συμπεριφορές και απόψεις;)
του Βασίλη Λιόση
Ο «κεραυνός εν αιθρία» είναι ένα σχήμα λόγου. Κανένας «κεραυνός» δεν εμφανίζεται δίχως προϋποθέσεις και τις απαιτούμενες προεργασίες. Κάνω αυτό το σχόλιο με αφορμή όσα είδαμε αυτές τις ημέρες στον Έβρο και τη Μυτιλήνη. Το θέμα δεν είναι μόνο η καταδίκη της δράσης των ταγμάτων εφόδου. Το θέμα είναι να ερμηνεύσουμε τέτοιες πρακτικές και να εξηγήσουμε γιατί ο μισανθρωπισμός φώλιασε σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Για να το κάνουμε, όμως, αυτό θα πρέπει να πάμε λίγο προς τα πίσω.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο ακροδεξιός εσμός έχει κάνει μία επίθεση με ένταση, μεθοδικότητα και πολυμορφία, επιδιώκοντας να ενσπείρει τον ρατσισμό στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας. Ας δούμε μερικά περιστατικά:
- Το 2000 δημιουργείται το κόμμα του ΛΑΟΣ με επικεφαλής τον Καρατζαφέρη. Από την πρώτη στιγμή στο όνομα ενός (κίβδηλου) πατριωτισμού το κόμμα αυτό προπαγανδίζει ρατσιστικές, αντικομμουνιστικές, φιλοχουντικές θέσεις. Φτάνει στο απόγειο της εκλογικής του δύναμης το 2009 όπου λαμβάνει το 5,6%. Την ίδια χρονιά η παρουσία του νομιμοποιείται ηθικά και πολιτικά με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση συνεργασίας.
- Στο μεταξύ μία πλειάδα ακροδεξιών και φασιστών και φασιζόντων τηλεπερσόνων (Πλεύρης, Καρατζαφέρης, Μπάρμπης, Βελόπουλος, Γεωργιάδης κ.ά.) εκτοξεύουν από το «γυαλί» τόνους ανοησίας, αλλά κυρίως επικίνδυνων και σκοταδιστικών ιδεών. Οι ιδέες, μάλιστα, πωλούνταν και σε μορφή βιβλίων.
- Ταυτόχρονα σε ορισμένους χώρους οι νεοναζί είχαν βρει πεδίο δράσης: γήπεδα και γυμναστήρια, αποτέλεσαν προνομιακούς χώρους. Η δράση της «Γαλάζιας Στρατιάς» και η διείσδυση των νεοναζί σε οπαδικούς πυρήνες ήταν ένα από τα εφαλτήρια για την άνοδό τους.
Αφού το ΛΑΟΣ έπαιξε τον ρόλο του λαγού, έδωσε τη σκυτάλη στη Χρυσή Αυγή. Όταν η Χρυσή Αυγή βγήκε στο πολιτικό προσκήνιο η στήριξή της από ΜΜΕ υπήρξε προκλητική. Υπενθυμίζω ενδεικτικά:
- Συνέντευξη τεσσάρων χρυσαυγιτών σε εκπομπή του Τράγκα, όπου πέρασαν από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ·
- τις δηλώσεις του Μπάμπη Παπαδημητρίου, δημοσιογράφου του ΣΚΑΪ και βουλευτή της ΝΔ, σύμφωνα με τις οποίες μία σοβαρότερη Χρυσή Αυγή θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος μιας συντηρητικής πολιτικής συμμαχίας·
- την πρώτη αντίδραση των δημοσιογράφων του ΣΚΑΪ μετά τη δολοφονία του Φύσσα που παρουσίασαν το συμβάν ως προϊόν ποδοσφαιρικών διαφορών·
- την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» του Θέμου Αναστασιάδη που σε πρωτοσέλιδο διαφήμιζε τη δήθεν κοινωνική δράση της ΧΑ που δήθεν προστάτευε ηλικιωμένους ανθρώπους·
- το άρθρο του Στέφανου Κασιμάτη στην «Καθημερινή», στο οποίο έγραψε κατά λέξη: «Όσοι πιστεύουμε στην δημοκρατία οφείλουμε ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στην Χρυσή Αυγή –και σοβαρολογώ απολύτως. Της το οφείλουμε για την ευκαιρία που μας προσφέρει –και μάλιστα την ώρα που την έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη– ώστε να διορθώσουμε λάθη δεκαετιών και να κάνουμε μια νέα αρχή στην πολιτική ζωή. Είναι η ευκαιρία που δίνεται στη νομιμότητα να αναμετρηθεί, επιτέλους, με την οιονεί νομιμοποιημένη βία της Αριστεράς: αυτό το καρκίνωμα της Μεταπολίτευσης…»·
- την τοποθέτηση που έκανε ο Ανδρέας Λοβέρδος στη διάρκεια συνέντευξής του στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ. Συγκεκριμένα ερωτηθείς για την δημοσκοπική άνοδο της Χρυσής Αυγής, είπε: «Είναι αυθεντικό το ποσοστό. Πάνω σε μεγάλα προβλήματα, όπως το μεταναστευτικό, το παραεμπόριο και η έλλειψη ασφάλειας και αστυνόμευσης κάνει ακτιβισμό η ελληνική Χεζμπολάχ και παράγει εμπιστοσύνη και απολαμβάνει ποσοστά. Γιατί μας προβληματίζει το γεγονός ότι ανεβαίνει κάποιος που κάνει, με τρόπο ακτιβίστικο, πολιτική πάνω σε αυθεντικά προβλήματα;». «Πρόκειται», συμπλήρωσε ο Λοβέρδος, για το «πρώτο κίνημα που γεννιέται αυθεντικά μετά την Μεταπολίτευση»·
- τη δήλωση του Μπογδάνου, πρώην δημοσιογράφου του ΣΚΑΪ και νυν βουλευτή της ΝΔ. Μετά από ένα συμβάν ανάμεσα στη Μάγδα Φύσσα και τον Ρουπακιά στο δικαστήριο όπου εκδικάζεται η υπόθεση της ΧΑ, είπε πως η Μάγδα Φύσσα θα έπρεπε να είναι δεμένη και όχι λυτή και πως ο Ρουπακιάς θα πρέπει να είναι ράκος αφότου δέχτηκε ένα πλαστικό μπουκάλι πάνω του·
- το σχόλιο του Άρη Πορτοσάλτε, μεγαλοδημοσιογράφου και πάλι του ΣΚΑΪ, σε συνέντευξη που πήρε από τον Ηλία Κασιδιάρη. Στο σχόλιο αυτό προέτρεψε τον ναζιστή βουλευτή της ΧΑ να βρει τρόπο, ώστε να μην πιάνουν στο στόμα τους τη ΧΑ·
- την ατιμωρησία της ΧΑ όταν κυνηγούσε, προπηλάκιζε και δολοφονούσε μετανάστες.
Και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως το μακεδονικό υπήρξε μία ακόμη αφορμή για την παρέμβαση της ελληνικής ακροδεξιάς. Πρόκειται για σημείο τομής, αφού μία πλειάδα πολιτικών δυνάμεων με τη συνδρομή της εκκλησίας και απόστρατων και όχι μόνο αξιωματικών, «έπαιξαν» στον δημόσιο λόγο όλη την ατζέντα της Χρυσής Αυγής. Τη δεκαετία του 1990 η Χρυσή Αυγή στα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία είχε βγει με επιθετικό ρατσιστικό λόγο που μίλαγε για «γυφτοσκοπιανούς». Το ίδιο έπραξε όλο το ακροδεξιό φάσμα και στα τωρινά συλλαλητήρια.
Έτσι, άλλοτε με μικρές και άλλοτε με μεγάλες δόσεις, ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού μπολιάστηκε με τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, τον αντικομμουνισμό, τον μισανθρωπισμό. Δεν πρέπει, λοιπόν, να απορούμε για το πώς προέκυψε όλη αυτή η θλιβερή κατάσταση που αντικρίζουμε σήμερα. Ωστόσο, ας μη μείνουμε στο καταθλιπτικό του πράγματος, γιατί αν μείνουμε σε αυτό, τότε εξυπηρετούμε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο όλο το πολιτικό σύμφυρμα που έχει συμφέρον από την επικράτηση των απάνθρωπων συμπεριφορών. Που επιθυμεί και εργάζεται για την επιστροφή σε έναν σκοταδιστικό μεσαίωνα. Δεν θα τους κάνουμε τη χάρη.