Που θα βρεθούν τα χρήματα για την αντιμετώπιση της πανδημίας; (Περί λεφτόδεντρων ο λόγος)

 

του Βασίλη Λιόση

 

Σήμερα, εν μέσω πανδημίας, διεξάγεται μία διελκυστίνδα ανάμεσα σε πολιτικές δυνάμεις η οποία αφορά το πόσα χρήματα θα δοθούν και από πού θα βρεθούν τόσο για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας όσο και για την ενίσχυση της οικονομίας. Η κυβέρνηση απαντά με ένα εξυπνακίστικο εφεύρημα με βάση το οποίο μας πληροφορεί πως «δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα». Ωστόσο, οι επινοημένες λέξεις δεν απαντούν επί της ουσίας και το επίδικο ζήτημα παραμένει: από πού θα βρεθούν τα χρήματα για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και τη θωράκιση της δημόσιας υγείας; Ας δούμε μερικές απαντήσεις.

 

ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ

Όλοι γνωρίζουν πως οι κοινωνικές ανισότητες είναι γεγονός. Αυτό που δεν είναι πάντα γνωστό είναι η τεράστια ψαλίδα που έχει διαμορφωθεί ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς και το γεγονός ότι η κρίση μεγάλωσε την ψαλίδα. Ας δούμε μερικά στοιχεία.  

     Στις ΗΠΑ το πλουσιότερο 0,1% του πληθυσμού ελέγχει το μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας από το 1929 μέχρι και σήμερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Oxfam οι 26 πλουσιότεροι  άνθρωποι στον κόσμο έχουν στα χέρια τους περιουσία που ισούται με τα εισοδήματα που φτωχότερου μισού πληθυσμού της ανθρωπότητας! Μάλιστα, υπολογίστηκε πως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής και επικεφαλής της Amazon, είδε την περιουσία του να αυξάνεται στα 112 δισεκατομμύριο δολάρια. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του πλούτου του Μπέζος ας αναλογιστούμε πως ο προϋπολογισμός της Αιθιοπίας για τη δημόσια υγεία αντιστοιχεί στο 1% της περιουσίας του!

      Υπάρχει, όμως, και κάτι άλλο. Τα στοιχεία αυτά αφορούν τις μυθώδεις περιουσίες των πλουσίων χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις όποιες αποκρύψεις εισοδημάτων . Η Oxfam εκτιμά πως οι πλουσιότεροι άνθρωποι αποκρύπτουν από τις φορολογικές αρχές 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, πράγμα που σημαίνει πως οι διαφορές ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς είναι ακόμη πιο χαώδεις από αυτές που φαίνονται.

     Πρέπει ακόμη να σημειώσουμε πως η κρίση για άλλη μια φορά λειτούργησε ως πυροδοτικός παράγοντας της όξυνσης των ανισοτήτων. Ο παρακάτω πίνακας είναι ενδεικτικός.

     Η σχετική κατάταξη γίνεται με βάση την τιμή που προκύπτει από το κλάσμα του συνολικού εισοδήματος που εισπράττεται από το 20% του πληθυσμού με το υψηλότερο εισόδημα προς το εισόδημα που εισπράττεται από το 20% του πληθυσμού με το χαμηλότερο εισόδημα. Προφανώς, όσο πιο μεγάλο είναι το κλάσμα, τόσο πιο οξυμένη είναι η ανισότητα ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς. Για να γίνει πιο κατανοητό παραθέτουμε τον σχετικό τύπο:

                          Δείκτης =

                Εισόδημα του  20% του πληθυσμού με το υψηλότερο εισόδημα

                /

               Εισόδημα του 20% του πληθυσμού με το χαμηλότερο εισόδημα

      Όσον αφορά την Ελλάδα με βάση τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η πέρα κάθε υποψίας Eurostat, η χώρα μας βρίσκεται ψηλά στη λίστα των χωρών με μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες (στοιχεία του 2017). Συγκεκριμένα, βρίσκεται στην έκτη θέση μεταξύ των 28 χωρών-μελών της ΕΕ! Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα στην Ελλάδα, το 2017 ο λόγος αυτός ήταν 6,1. Με άλλα λόγια το εισόδημα του 20% του πληθυσμού με το υψηλότερο εισόδημα ήταν 6,1 φορές μεγαλύτερο από το εισόδημα σε σχέση με το εισόδημα του 20% του πληθυσμού με το χαμηλότερο εισόδημα.

      Επίσης, με βάση μελέτες του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών) που προφανώς κανείς δες μπορεί να κατηγορήσει για «κομμουνιστικές ιδεοληψίες», το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού στην Ελλάδα κατέχει το 42% του καθαρού πλούτου.

     Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: οι πλουσιότεροι έχουν αποθηκευμένο τεράστιο όγκο πλούτου για να ζήσουν πολλές πολλές γενιές απογόνων τους και μάλιστα πλουσιοπάροχα. Υπάρχει ο μύθος με βάση τον οποίο οι περιουσίες αυτών των ανθρώπων είναι προϊόν της ευφυΐας τους και της σκληρής τους δουλειάς. Ανοησίες! Ο πλούτος τους παρήχθη και παράγεται από τη σκληρότατη εργασία χιλιάδων και εκατομμυρίων ανθρώπων που σαν τα μυρμήγκια μοχθούν κάθε μέρα με απίστευτη εντατικοποίηση, απουσία εργατικών δικαιωμάτων και με χαμηλές αμοιβές. Ο πλούτος των τραπεζών συσσωρεύεται γιατί ο απλός καταθέτης τις δανείζει με τις καταθέσεις του, γιατί αποσπούν περιουσιακά στοιχεία από τους πολίτες όταν αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και γιατί το κράτος στα δύσκολα τις ανακεφαλαιοποιεί με χρήματα των εργαζομένων. Επομένως, και το δεύτερο συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: λεφτά υπάρχουν αλλά δεν υπάρχει η πολιτική βούληση να ειπωθεί η αλήθεια, πολύ περισσότερο να αποκατασταθεί το δίκαιο.

     Υπάρχουν, λοιπόν, χρήματα για την υγεία (και για την παιδεία και για την κοινωνική ασφάλιση και για να εργάζεται ο εργαζόμενος λιγότερο και για να γίνουν οι πόλεις ανθρώπινες κ.λπ.). Φορολογήστε τους πλούσιους! Επιτάξτε περιουσίες! Σχεδιάστε ορθολογικά την κατανομή των δαπανών με βάση τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου.  

 

ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ

Η φορολόγηση των εφοπλιστών αποτελεί πιθανώς την πιο προκλητική περίπτωση. Ας θυμηθούμε πως η προηγούμενη κυβέρνηση υπέγραψε συνυποσχετικό με τους εφοπλιστές για εθελοντική συνεισφορά στην οικονομία της τάξης των 75 εκατομμυρίων. Μιλάμε, λοιπόν, για ένα από τα πιο ισχυρά τμήματα του ελληνικού κεφαλαίου, αν όχι το ισχυρότερο με διεθνή δραστηριότητα και με ένα πακέτο απίστευτων διευκολύνσεων: με επιδοτήσεις, με αφορολόγητο πετρέλαιο, με ανασφάλιστους ναυτικούς, με το δικαίωμα να πλέουν δεξαμενόπλοια άνω των 40 ετών, κάτι που περικλείει κινδύνους για τους ναυτικούς και το περιβάλλον. Φορολογήστε, λοιπόν, τους εφοπλιστές με τα αμύθητα πλούτη! (Ας μην ξεχάσουμε επιπλέον πως η πλειονότητα των πλοίων των Ελλήνων εφοπλιστών πλέουν με ξένη σημαία, πως στα καράβια τους εργάζονται κατά κύριοι λόγο ξένοι εργάτες έρμαια της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και πως η ναυπήγηση των πλοίων τους γίνονται στο εξωτερικό).  

 

ΟΙ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Η μικρή Ελλάδα, η Ελλάδα που υπέστη μία άνευ προηγουμένου αφαίμαξη από το 2010 κι έπειτα, η Ελλάδα της πολιτικής, οικονομικής και στρατιωτικής εξάρτησης από τους «εταίρους της» είναι ο καλύτερος μαθητής του ΝΑΤΟ. Τα μέλη του ΝΑΤΟ είναι υποχρεωμένα να ξοδεύουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους για πολεμικές δαπάνες. Η Ελλάδα από την ημέρα ένταξής της στο ΝΑΤΟ υπερβαίνει αυτό το 2% επιδεικνύοντας ιδιαίτερο ζήλο στην υλοποίηση των νατοϊκών επιταγών. Προ κρίσης, μάλιστα, το ποσοστό αυτό έφτασε στο 3,5%. Η Ελλάδα αναδείχτηκε στον δεύτερο καλύτερο μαθητή του ΝΑΤΟ αφού κατέλαβε τη δεύτερη θέση σε δαπάνες με την πρώτη θέση να την καταλαμβάνουν οι ΗΠΑ. Γνωρίζουμε τον αντίλογο: Η Ελλάδα έχει αυξημένες αμυντικές δαπάνες αφού συνορεύει με την Τουρκία. Σωστά, αλλά αυτό που δεν μας λένε είναι πως οι νατοϊκοί εξοπλισμοί είναι υπερτιμημένοι και υπάρχουν και άλλα οπλικά συστήματα (Ρωσία) που μπορούν να δώσουν λύσεις. Σημειώνουμε πως το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι κάτι λιγότερο από 200 δις ευρώ, πράγμα που σημαίνει πως το 2,5% του ΑΕΠ ισοδυναμεί με περίπου 5 δις ευρώ. Να, λοιπόν, άλλη μία πηγή από την οποία μπορούν να βρεθούν χρήματα για την υγεία.

 

ΤΟ ΜΑΝΤΡΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Η προπαγάνδα για τα καλούδια της ΕΕ υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια τερατώδης. Όταν την περίοδο της κρίσης (που δεν έχει παρέλθει) άνοιξε η συζήτηση για έξοδο από το ευρώ ή την ΕΕ ήρθε στην επιφάνεια, οι προβληματισμοί και οι πολιτικές προτάσεις που βρίσκονταν σε κατεύθυνση αμφισβήτησης, απαντήθηκαν με κινδυνολογία του τύπου «δεν θα έχουμε χαρτιά υγείας». Πέντε πράγματα έχουμε να σημειώσουμε: Πρώτο, κρίσιμα οικονομικά μεγέθη στην Ελλάδα επιδεινώθηκαν από την ημέρα ένταξής της π.χ. εμπορικό ισοζύγιο. Δεύτερο, ο χαρακτήρας της ελληνικής οικονομίας παρέμεινε εξαρτημένος δίχως βαριά βιομηχανία και σοβαρές υποδομές. Τρίτο, από τα πακέτα που διοχετεύθηκαν ευνοήθηκαν παλιά και νέα τμήματα του κεφαλαίου και ελάχιστα ο απλός εργαζόμενος (αν ευνοήθηκε). Τα χρυσά κουτάλια που μας υπόσχονταν υπήρξαν αλλά για λίγους. Τέταρτο, μετά την κρίση η Ελλάδα αφαιμάχθηκε ανηλεώς πληρώνοντας σε μεγάλο βαθμό την οικονομική κρίση της ευρωζώνης. Πέμπτο, στη σημερινή υγειονομική κρίση καμία ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν υπάρχει (ποτέ δεν υπήρχε). Αντιθέτως η Κούβα, η Κίνα, η Ρωσία βοηθάνε πολλές πληγείσες χώρες εξευτελίζοντας την «πολιτισμένη» Ευρώπη, την Ευρώπη του διαφωτισμού όπως αυτάρεσκα διατείνονται οι θιασώτες της ΕΕ. Ο ελληνικός λαός έχει βγει ζημιωμένος από την πολυετή παραμονή της χώρας στην ΕΕ που ευθύνεται για τη διάλυση των συστημάτων υγείας προς όφελος μιας υγείας ιδιωτικοποιημένης. 

 

ΚΟΨΤΕ ΤΙΣ ΡΕΜΟΥΛΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Ρεμούλες στην υγεία υπάρχουν αλλά όχι αυτές που υπονοούν ή λένε ευθέως οι νεοφιλελεύθεροι. Θα αναφέρουμε μόνο δυο παραδείγματα. Αυτές τις ημέρες η Κίνα έστειλε τεστ στην Ελλάδα. Το κόστος τους είναι μόλις 2 ευρώ. Ναι! Καλά ακούσατε. Μόνο 2,5 ευρώ. Πρόκειται για αυτά τα τεστ που πραγματοποιούν οι ιδιωτικές κλινικές με κόστος που φτάνει τα 300 ευρώ! Η υγεία δεν είναι τομέας που πρέπει να συνδέεται με το κέρδος. Αφήστε λοιπόν το κόστος στα 2,5 ευρώ ή δώστε δωρεάν τα τεστ. Δεν είναι απλή η λύση; Δεύτερο, μην επιδοτείται τους κλινικάρχες με 1600 ευρώ την μέρα για τις ΜΕΘ, αλλά επιτάξτε τις ιδιωτικές κλινικές σε αυτή τη δύσκολη στιγμή. Αφού χαρακτηρίζεται την παρούσα φάση ως πόλεμο, η επίταξη επιβάλλεται.

 

ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΔΟΞΩΣ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ

Το 2010 ξεκίνησε ο αρμαγεδώνας με τη διείσδυση του ΔΝΤ, την κατάφωρη παρέμβαση της ΕΕ και τα συνεχή μνημόνια που ισοπέδωσαν τα λαϊκά εισοδήματα και δικαιώματα. Αρκετές ήταν οι δυνάμεις που μίλησαν για διαγραφή του χρέους, αίτημα που πλέον δεν το ακούμε. Υπενθυμίζουμε, λοιπόν, στον παρακάτω πίνακα που μας υποδεικνύουν άλλη μία σημαντικότατη πηγή εξασφάλισης χρημάτων για τη δημόσια υγεία.

ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ 2010	ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ 2019
Ως ποσοστό του ΑΕΠ: 146%	Ως ποσοστό του ΑΕΠ: 182%
Ως απόλυτο νούμερο: 330 δισ ευρώ	Ως απόλυτο νούμερο: 337 δισ ευρώ
Τόκοι ανά δευτερόλεπτο: 571 ευρώ
Τόκοι ανά χρόνο: 18 εκατομμύρια ευρώ
Χρέος ανά πολίτη: 30.000 ευρώ

      Με άλλα λόγια ο ελληνικός λαός μπήκε στις μυλόπετρες για να χρωστάει περισσότερα σήμερα από αυτά που χρωστούσε στην έναρξη της επίθεσης που υπέστη. Ας γίνει, λοιπόν, παύση πληρωμών κάτι που σημαίνει μία τεράστια εξοικονόμηση χρημάτων που θα μπορούσαν να λύσουν ένα μεγάλο πλήθος των προβλημάτων των εργαζομένων.

 

*  *  *  *

 

Επομένως, για να απαντήσουμε στον εξυπνακισμό της κυβέρνησης «λεφτόδεντρα υπάρχουν και είναι ιδιαιτέρως παραγωγικά». Αρκεί να θέλει κάποιος να πάει να συλλέξει τους καρπούς τους και οι κρατούντες δεν θέλουν. Και δεν θέλουν γιατί υπερασπίζονται τους ιδιοκτήτες των λεφτόδεντρων. Ίσως, τα παραπάνω φανούν ακόμη και σε ανθρώπους καλοπροαίρετους ως ουτοπικά. Νιώθουμε, λοιπόν, την ανάγκη να σημειώσουμε δύο πράγματα: α) ο κόσμος ποτέ δεν άλλαξε «λελογισμένα», αλλά με όραμα και πίστη σε αυτό. Η αδικία και τα κοινωνικά οράματα κινητοποίησαν τους λαούς και η κινητοποίηση αυτή άλλαζε τον κόσμο προς το καλύτερο, β) αν δεχτούμε τη μοίρα μας σημαίνει πως αποδεχόμαστε αγόγγυστα τον θάνατο χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και κατά συνέπεια και στον τόπο μας. Επιδημιολόγοι δεν είμαστε, αλλά αν το πράγμα ξεφύγει εντελώς και το ιταλικό φαινόμενο αναπαραχθεί και σε άλλες χώρες, πόσο θα αποτελεί λύση η καρτερικότητα στον θάνατο;