Ψυκτικός σε δημόσιο ΙΕΚ ή ανθρωπιστικές σπουδές στο Γέιλ;
Οι πανηγυρισμοί Μητσοτάκη για τον αποκλεισμό δεκάδων χιλιάδων νέων από τα Πανεπιστήμια κορυφώθηκαν τη χθεσινή μέρα, όταν ανακοίνωσε ότι “διπλάσιος αριθμός νέων επέλεξαν να εγγραφούν στα δημόσια ΙΕΚ”.
Η δήλωση αυτή είναι ίδιας ποιότητας με τυχόν παραδοχή ότι “διπλάσιος αριθμός εργαζομένων επέλεξε να ζει λιτά με 600 ευρώ το μήνα”. Ο κ. Μητσοτάκης θα μπορούσε επίσης να δηλώσει πανευτυχής ότι “διπλάσιος αριθμός νέων επιλέγουν να ζουν με τους γονείς τους μέχρι τα σαράντα τους”, ή ότι “διπλάσιος αριθμός πτυχιούχων επιλέγουν να μην εργαστούν”.
Για τον εκπρόσωπο μιας τάξης που δεν κουράστηκε, δεν δούλεψε και δεν αγχώθηκε ποτέ για τον άρτον τον επιούσιον, ο αποκλεισμός δεκάδων χιλιάδων αποφοίτων από τα Πανεπιστήμια είναι κάτι σαν φυσική και αναπόφευκτη εξέλιξη. Είναι φυσικό οι γόνοι της κυρίαρχης τάξης να τελειώνουν πανάκριβα ιδιωτικά και να γράφονται σε κορυφαία Πανεπιστήμια.
Είναι αναμενόμενο πριν καν προλάβουν να τελειώσουν τις σπουδές τους να προσλαμβάνονται σε μεγάλες επιχειρήσεις με εξαψήφιους μισθούς. Και αφού παραστήσουν ότι δούλεψαν σκληρά στο εξωτερικό και έγιναν “αυτοδημιουργητοι και επιτυχημένοι”, να επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη που θα κληρονομήσουν την επιχείρηση, την έδρα, την καριέρα ή το κόμμα του μπαμπά.
Αυτή είναι η φυσιογνωμία της αστικής τάξης της Ελλάδας.
Έτσι γίνεται η αναπαραγωγή των γόνων της.
Το καλοκαίρι που η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέκλειε δεκάδες χιλιάδες νέους από τα ΑΕΙ, εξαναγκάζοντάς τους να γραφτούν σε κολέγια και ιδιωτικά ή δημόσια ΙΕΚ, ο πρωθυπουργός συνόδευε την κόρη του σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου.
Η κόρη του Μητσοτάκη “επέλεξε” να αποφοιτήσει από ένα μεγάλο ιδιωτικό σχολείο, “επέλεξε” να έχει μια στρατιά συμβούλων που την καθοδήγησαν στις σπουδές της, “επέλεξε” να δημιουργήσει και μια ΜΚΟ που της εξασφάλισε εξαιρετικό βιογραφικό και άνετη πρόσβαση στις ανθρωπιστικές σπουδές κορυφαίου Ivy League Πανεπιστημίου. Αύριο θα “επιλέξει” την πολυεθνική στην οποία θα προσληφθεί με εξωπραγματικό μισθό και το προφίλ της επιτυχημένης θα συνεχίσει να χτίζεται ως αποτέλεσμα “σκληρής δουλειάς”, “επίπονης μελέτης” και “προσωπικών ικανοτήτων”.
Ο γιος του Μήτσου (ας βαφτίσουμε έτσι έναν ανώνυμο κοινό θνητό από το Περιστέρι), “επέλεξε” να φοιτήσει στο δημόσιο Λύκειο της γειτονιάς, “επέλεξε” να δώσει Πανελλήνιες χωρίς βοήθεια από μια στρατιά καλοπληρωμένων ιδιαιτεράδων. Ούτε καν διανοήθηκε ότι υπάρχει η επιλογή μετά το Λύκειο να πάει κατευθείαν στο εξωτερικό σε Πανεπιστήμιο του οποίου τα δίδακτρα αξίζουν δύο και τρεις φορές περισσότερο από την αξία του σπιτιού της οικογένειάς του. Τέλος, σε περίπτωση που δεν πέρασε τη βάση εισαγωγής “επέλεξε” να πάει στο δημόσιο ΙΕΚ να γίνει ψυκτικός.
Γιατί όπως είπε και ο Μητσοτάκης στη Βουλή, το παιδί από το Περιστέρι είναι λογικό να γίνει ψυκτικός από το δημόσιο ΙΕΚ.
Το παιδί από το Παλαιό Ψυχικό είναι λογικό να σπουδάσει οικονομικές, πολιτικές ή ανθρωπιστικές επιστήμες σε πανάκριβο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού.
Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με το επάγγελμα του ψυκτικού. Είναι ένα χρήσιμο και αξιοπρεπέστατο επάγγελμα. Αλλά όχι μόνο. Είναι απολύτως απίθανο ο ψυκτικός να ζημιώσει το δημόσιο συμφέρον, να μασουλά με σαράντα μασέλες δημόσιο χρήμα, να λεηλατεί ΕΣΠΑ με ταχύτητα μεγαλύτερη από τη σκιά του, να ζει ως κηφήνας σε βάρος των υπολοίπων.
Πράγμα που δεν μπορούμε να πούμε για τον γόνο της αστικής τάξης γιατί αυτή ακριβώς είναι η ζωή για την οποία ετοιμάζεται.
Έχουμε όμως πρόβλημα να βαφτίζουμε “επιλογή” τον εξαναγκασμό με το πιστόλι στον κρόταφο.
Δεν πρόκειται για επιλογή. Πρόκειται για προκαθορισμένη πορεία αποφασισμένη από την κοινωνική και οικονομική δυνατότητα του καθένα.
Αν πριν από μερικές δεκαετίες το παιδί του Μήτσου από το Περιστέρι είχε κάποιες πιθανότητες να ανέλθει κοινωνικά και οικονομικά μέσα από την εκπαίδευση, σήμερα αυτές οι δυνατότητες κοινωνικής κινητικότητας μειώνονται.
Για να γίνει κανείς πλούσιος και ισχυρός πρέπει να έχει πλούσιο και ισχυρό μπαμπά. Διαφορετικά, όσα πτυχία και να συσσωρεύσει δεν θα αλλάξει την κοινωνική του κατάσταση. Οι αναπληρωτές που χλευάζονται από την Κεραμέως μπορεί να έχουν μαζέψει μεταπτυχιακά, σεμινάρια και διδακτορικά, αλλά εξακολουθούν να είναι με τη βαλίτσα στο χέρι από νησί σε νησί και από νομό σε νομό. Οι επικουρικοί γιατροί μπορεί να έχουν φάει τα χρόνια τους σε σπουδές και ειδικότητες αλλά εξοακολουθούν να βλέπουν τις πόρτες του ΕΣΥ κλειστές και μόνη διέξοδο το εξωτερικό. Οι νέοι δικηγόροι μπορεί να ξημεροβραδιάζονται πάνω από δικόγραφα και νομολογίες αλλά πληρώνονται με λιγότερα από τον βασικό μισθό.
Κάποιοι έχουν την ελευθερία να επιλέξουν τις ενθρωπιστικές σπουδές στη Γέιλ. Και κάποιοι άλλοι δεν έχουν παρά να “επιλέξουν” το δημόσιο ΙΕΚ της τραγικής υποβάθμισης, των ανύπαρκτων επαγγελματικών δικαιωμάτων, των χιλιάδων ελλείψεων σε υποδομές και προσωπικό.
Καμιά ελευθερία επιλογής δεν υπάρχει στο παραπάνω.
Η μόνη επιλογή που απομένει είναι να μη συμβάλει ο Μήτσος (και ο κάθε Μήτσος) στην αναπαραγωγή ενός συστήματος κοινωνικών σχέσεων όπου η άρχουσα τάξη εξακολουθεί να άρχει, χορτάτη, επιτυχημένη, αυτοθαυμαζόμενη και άνετη, την ώρα που η εργαζόμενη κοινωνία εξακολουθεί να παρακολουθεί ανήμπορη, εξουθενωμένη και βουλιαγμένη στο άγχος της επιβίωσης το κηφηναριό του Κολωνακίου να της κουνά το δάκτυλο.