Η «ρωσοφιλία» ως όπλο εναντίον της Δημοκρατίας: Η απαγόρευση 11 κομμάτων της αντιπολίτευσης από τον Ζελένσκι

της Λαμπρινής Θωμά

Παρενθετικά, ας αναφερθεί πως η είδηση πέρασε στα «ψιλά» – γίνεται πόλεμος, θα πει κανείς. Δεν μπορείς όμως παρά να σκεφτείς, όπως σκέφτηκαν πολλοί που ακόμη σκέπτονται, πως αν μια αντίστοιχη είδηση ερχόταν από τη Ρωσία, θα είχε βρεθεί στα πρωτοσέλιδα όλου του πλανήτη ως μία ακόμη απόδειξη της βαρβαρότητας του καθεστώτος Πούτιν. Ήταν ελάχιστοι εκείνοι που έστω ανέδειξαν την είδηση στην περίπτωση Ζελένσκι. Η κατηγορία της «ρωσοφιλίας», και ο ρατσιστικός οχετός που ήδη έχει ξεχυθεί στα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, γίνεται πια και πολιτικό εργαλείο εναντίον της Δημοκρατίας, στην Ουκρανία. Μιας «ρωσοφιλίας» την οποία αποφασίζει η αρχή, δικάζοντας και καταδικάζοντας ότι έχει απομείνει από τη δημοκρατία στην χώρα…

If Putin banned 11 opposition parties under the pretext of war, just as Zelensky has done today, Western media would be likening it to a Stalinesque purge.

— Richard Medhurst (@richimedhurst) March 20, 2022

Οι ανακοινώσεις και οι συνέπειες 

Στο θέμα των μέσων ενημέρωσης, το διάταγμα Ζελένσκι αφορούσε στην «αναστολή λειτουργίας των ιδιωτικών καναλιών» και «στην ενοποίηση όλων των εθνικών τηλεοπτικών καναλιών των οποίων το πρόγραμμα είναι κυρίως ενημερωτικό ή/και περιέχει εκπομπές πληροφορίας και ανάλυσης σε μία μόνον πλατφόρμα στρατηγικής επικοινωνίας» η οποία ονομάστηκε «Ενωμένα Νέα», με στόχο, κατά Ζελένσκι «να ειπωθεί η αλήθεια για τον πόλεμο»… Κι εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι στην Ουκρανία ήδη, και πριν τον πόλεμο, όπως έχουμε γράψει σε ρεπορτάζ μας από το Κίεβο τον περασμένο Αύγουστο, ήταν πάρα πολλά τα μέσα που είχαν απαγορευτεί, με πρώτα, βεβαίως, τα ρωσικά.

Στο θέμα των «ρωσόφιλων» κομμάτων, ή, όπως το έθεσε ο ίδιος, των «κομμάτων που έχουν δεσμούς με τη Ρωσία», που κανείς δε χρειάζεται να αποδείξει προφανώς, η απόφαση αφορά σε 11 κόμματα της αντιπολίτευσης. Εν ονόματι «της ενότητας της χώρας» είπε ο ουκρανός πρόεδρος, «το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Αμύνης αποφάσισε, με δεδομένο τον πόλεμο που έχει εξαπολύσει η Ρωσία και τους πολιτικούς δεσμούς που έχει με αυτή τη χώρα μια σειρά πολιτικών δομών, να αναστείλει οποιαδήποτε δραστηριότητα ενός αριθμού πολιτικών κομμάτων για την περίοδο του στρατιωτικού νόμου».

Οι δεσμοί με τη Ρωσία έχουν κριθεί και αποφασιστεί από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Αμύνης, λοιπόν, Και είναι «δεσμοί» που όχι μόνο δεν αποδεικνύονται, αλλά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις υπάρχουν αποδείξεις για το ακριβώς αντίθετο. Και, βεβαίως, από τα συγκεκριμένα κόμματα, όσα μπορούμε να βρούμε τις σχετικές τους ανακοινώσεις, έχουν κάθετα καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στη χώρα. 

Το σημαντικότερο των κομμάτων που απαγορεύτηκαν, ποσοστιαία και σε πολιτική σημασία, είναι η Αντιπολιτευτική Πλατφόρμα – Για τη Ζωή, η οποία κατέχει / κατείχε 39 έδρες στο κοινοβούλιο (εν συνόλω 450). Στα υπόλοιπα, που τα περισσότερα δεν έχουν ιδιαίτερη δύναμη, το χαρακτηριστικό είναι είτε ο ευρωσκεπτικισμός είτε η αντίθεση στην ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, και μάλιστα από αριστερή σκοπιά, όπως δείχνουν και τα ονόματά τους: 

Αριστερή Αντιπολίτευση, 

Ένωση Αριστερών Δυνάμεων, 

Προοδευτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας,

Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας,

Σοσιαλιστές… 

Και φυσικά, το Κόμμα του Σάρι, για το οποίο αξίζει κάποια ανάλυση (πιο κάτω).

NOT A WORD FROM EU, BRITAIN OR NATO – the US and Ukraine voted against banning neo-Nazism now Ukrainian President Zelensky, has suspended eleven opposition parties. In the meantime the supposed democratic West continues to supply arms without condemnation or talk of peace. pic.twitter.com/NBQINsBMTr

— Communist Party ☭ (@CPBritain) March 20, 2022

 Εδώ να θυμίσουμε πως η δίωξη της αριστεράς, που καταγράφεται στα ονόματα των κομμάτων, δεν ξεκινάει σήμερα, ή την Κυριακή που μας πέρασε. Πρώτα ήρθαν για τους κομμουνιστές: το 2015 ετέθησαν εκτός νόμου όλα τα κομμουνιστικά κόμματα και ποινικοποιήθηκε η χρήση κομμουνιστικών συμβόλων. Γενικώς, και με απλά λόγια, όποιος τολμούσε να αρθρώσει λέξη κατά του ΝΑΤΟ ή της Ευρώπης, φιμώνονταν. Η δικαιολογία για την απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος, το 2015, ήταν πως «υποστηρίζει την αυτονόμηση και τις εθνοτικές συγκρούσεις» – κοινώς, μίλησε θετικά για τα αιτήματα και δικαιώματα του ρωσόφωνου πληθυσμού.

Ο νόμος με τον οποίο διώχθηκαν τα κομμουνιστικά κόμματα φέρει το όνομα «Νόμος Αποκομμουνιστικοποίησης», πέρασε το Μάιο του 2015, και, μεταξύ άλλων, προέβλεπε την εξαφάνιση κάθε κομμουνιστικής ή σοβιετικής μνήμης σε ολόκληρη τη χώρα – τα αγάλματα αυτών που νίκησαν τους ναζί έπεφταν, να αφήσουν χώρο για τα ορφανά του Στεπάν Μπαντέρα, τα οποία δρουν ανενόχλητα και τάγματα των οποίων ενσωματώθηκαν στον ουκρανικό στρατό…

Κερασάκι στην τούρτα των διώξεων της αριστεράς: την 6η Μαρτίου 2022, συνελήφθησαν οι κομμουνιστές αδελφοί Αλεξαντρ και Μιχαήλ Κονόνοβιτς, ηγέτες της Ένωσης Μαρξιστών Λενινιστών Νεολαίων της Ουκρανίας, που από τότε (ελπίζουμε να) βρίσκονται στη φυλακή. 

Η Πλατφόρμα και η απαγόρευσή της

Μεταξύ όλων των κομμάτων, εκείνο με τη μεγαλύτερη δύναμη, η Πλατφόρμα, με 44 έδρες στο κοινοβούλιο, λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων της στις ρωσόφωνες περιοχές της χώρας. Ηγέτης της είναι ο Βίκτωρ Μεντβεντσουκ, που από την ημέρα της εισβολής έχει και πάλι συλληφθεί, του έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για προδοσία και βρέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό ακόμη μια φορά. Έχει ενδιαφέρον ότι η κατηγορία της «προδοσίας» αφορά στην εμπορία κάρβουνου από τις αυτοανακηρυχθείσες λαϊκές δημοκρατίες, για τις οποίες έχει κατηγορηθεί και ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο. Και, ας σημειωθεί, το κόμμα έχει καταδικάσει κάθετα τη ρωσική εισβολή. 

Ο ίδιος ο Μεντβεντσουκ έχει απορρίψει όλες τις κατηγορίες, και κάποια δημοσιεύματα λένε πως έχει δραπετεύσει. Τα τρία κανάλια που στήριζαν το κόμμα του (ZIK, NewsOne, 112 Ukraine) έχουν κλείσει από μηνών και πολύ πριν την έναρξη του πολέμου. Οι προσωπικές του σχέσεις με τον Πούτιν, που είχαν φανεί πολύ χρήσιμες το 2014-2015 για την απελευθέρωση ουκρανών κρατουμένων, είναι ένα βασικό «κατηγορώ» εναντίον του προσωπικά. Ωστόσο, αυτό δεν αδυνατίζει την σημασία του κόμματός του, ως εκφραστή της ρωσόφωνης μειονότητας, ούτε μειώνει τα ποσοστά του. Μαζί του, ένα μεγάλο κομμάτι του ουκρανικού λαού καταδικάζεται σε σιωπή, πολιτική και ενημερωτική, γιατί έχει την ατυχία να μιλά ρωσικά ή να ανήκει στην εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι, με το κλείσιμο, προ μηνών, των τριών καναλιών, την είδηση χαιρέτησε πρώτος πρώτος ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονυ Μπλίνκεν, γιατί με το κλείσιμό τους μπορούσε πια «η Ουκρανία να δρα ανεξάρτητα ως κράτος» – ποιός και πως βλέπει τη δύναμη της προπαγάνδας είναι φανερό. 

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης της Κυριακής που μας πέρασε, που έβαζε το κόμμα εκτός νόμου, η Αντιπολιτευτική Πλατφόρμα – Για τη Ζωή ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει στο συνταγματικό δικαστήριο, αφού πρόκειται προφανώς για παράνομη απόφαση. Στην σχετική ανακοίνωση σημείωνε επίσης πως «αντί για τον πολιτικό διάλογο και την προσπάθεια ενότητας της χώρας, η κυβέρνηση αποφάσισε τις διώξεις, τον εκφοβισμό, την καταστολή και ατα ντίποινα κατά των αντιπάλων της» και καλούσε το πολιτικό της προσωπικό να συνεχίσει να δουλεύει, αγνοώντας την απόφαση.

Όταν Τύπος και Πολιτική φιμώνονται δύο- σε – ένα

Σε όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, στην Ουκρανία, για την ερμηνεία της απόφασης, το πρώτο που αναφέρεται είναι πως στηρίζεται σε «διαβαθμισμένη έκθεση των μυστικών υπηρεσιών», που ως διαβαθμισμένη δεν κοινοποιείται, δεν ελέγχεται και δεν μπορεί να τη δει ούτε of the record, ανθρώπου μάτι. Με αυτή λοιπόν τη «διαβαθμισμένη έκθεση των μυστικών υπηρεσιών» όλες οι κεντρώες και κεντροαριστερές φωνές φιμώνονται, όσο μικρή κι αν είναι η δύναμή τους. Πρώτα ήρθαν για τους κομμουνιστές (2015), τώρα για τους σοσιαλιστές και σοσιαλίζοντες. Η ελευθερία κι η πολιτική δράση στην Ουκρανία, προφανώς, ανήκει αποκλειστικά στη δεξιά, ακροδεξιά και ακόμη δεξιότερα.

Το Κόμμα του Σάρι

Η περίπτωση του Κόμματος του Σάρι είναι η πιο κραυγαλέα και η πιο τρανταχτή απόδειξη των αληθινών προθέσεων αυτών των απαγορεύσεων. 

Το συγκεκριμένο, ένα από τα πολύ μικρά κόμματα που απαγορεύτηκαν, αποτελεί μέρος του αγώνα για ελευθεροτυπία στην Ουκρανία είναι το κόμμα του Σάρι, που ιδρύθηκε το 2019. Συνδέεται με το sharij.net του οποίου και φέρει το όνομα, όνομα του ιδρυτή του, Ανατόλι Σάρι, που ο ίδιος δεν μπόρεσε να κατέβει σε εκλογές ως «κάτοικος εξωτερικού» – δηλαδή ως διωκόμενος δημοσιογράφος που έχει βρει άσυλο εκτός της χώρας. 

Ο ουκρανός δημοσιογράφος, στον οποίο έχει δώσει άσυλο η ΕΕ από το 2012, όταν διώκονταν για την δημοσιογραφική του δουλειά ενάντια στη διαφθορά και τους ουκρανούς ολιγάρχες, έχει ξεκάθαρα και από το 2014 καταδικάσει ως “απαράδεκτη” την ενσωμάτωση της Κριμαίας και αναφέρεται στο Ντονέσκ και το Λουγκάνσκ ως περιοχές που ανήκουν στην Ουκρανία και που η Ουκρανία «ουσιαστικά τις χάρισε στη Ρωσία». 

Υπήρξε από τους σημαντικότερους επικριτές του Γιανουκοβιτς, ας συμπληρωθεί. Παρ’ όλα αυτά, επειδή δεν υποτάσσεται στο νέο κυρίαρχο εθνικό αφήγημα, κάνοντας σωστά τη δουλειά του, χαρακτηρίζεται,  μέσω «διαβαθμισμένων εκθέσεων των μυστικών υπηρεσιών» ως «φιλορώσος» και «αντι-ουκρανός». Αν και προσφεύγει κάθε φορά στα δικαστήρια και κερδίζει, συνεχίζει να ζει σε καθεστώς τρομοκράτησης, η ζωή του απειλείται, και έχει ήδη δεχθεί μια επίθεση με αληθινές σφαίρες όταν αποκάλυψε τις σχέσεις κυβέρνησης και οργανωμένου εγκλήματος στην Ουκρανία. Κατόπιν είχε λάβει πενταετές άσυλο από τη Λιθουανία, που φιλορωσική δεν τη λες – ωστόσο έκρινε, αρχικά, πως όντως ο Σαρι διώκεται γιατί κάνει σωστά τη δουλειά του σα δημοσιογράφος. Αρχικά: όταν εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης του Ανατόλι Σάρι για εσχάτη προδοσία και πρόκληση σε φυλετικό μίσος από τις μυστικές υπηρεσίες της Ουκρανίας, τον κήρυξαν persona non grata, και ο Σάρι βρήκε καταφύγιο στην Ισπανία.

Παραδόξως, ή όχι και τόσο παραδόξως: λίγο πριν ασκηθεί η δίωξη είχε αποκαλύψει αντισημίτη νεοναζί διπλωμάτη, τον ρατσιστή πρόξενο της Ουκρανίας στο Αμβούργο, Βασίλ Μαρούσινετς, όπως και έτερους συμπαθούντες τους νεοναζί Ουκρανούς διπλωμάτες… Παρεμπιπτόντως, ο Σαρι προσφέρει 5.000 ευρώ αμοιβή σε οποιονδήποτε μπορέσει να επιδείξει έστω ένα φιλορωσικό ή αντι-ουκρανικό δημοσίευμα του δικτύου του. Kι όταν ο Ποροσένκο τον αποκάλεσε «μπάσταρδο του Κρεμλίνου» ο Σάρι προσέφυγε στα δικαστήρια, κατηγορώντας τον πρώην πρόεδρο της χώρας για συκοφαντία. Κέρδισε. Το ουκρανικό δικαστήριο αποφάσισε πως  «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι ο Σαρι δουλεύει για τη Ρωσία, για κάποιο ρώσο δημοσιογραφικό οργανισμό ή οποιονδήποτε κάτοικο της Ρωσικής Ομοσπονδίας»….