Α. Τιράδο Σάντσεθ: “Στη Βενεζουέλα δεν υπάρχει σοσιαλισμός”

H Αράντσα Τιράδο Σάντσεθ ζει και εργάζεται στη Βαρκελώνη. Η μισή της ψυχή όμως, ίσως και κάτι παραπάνω, ταξιδεύει καθημερινά στη Βενεζουέλα. Η Καταλανή καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων που ειδικεύεται στην πολιτική των χωρών της Λατινικής Αμερικής και διδάσκει στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης έχει συνδέσει τη μέχρι στιγμής επαγγελματική πορεία της με την χώρα του Ούγκο Τσάβες και, απολύτως φυσιολογικά, το απόσταγμα της εμπειρίας μετουσιώθηκε σ’ ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο.

Το “Venezuela, mas alla de mentiras y mitos” (Βενεζουέλα, πέρα από τα ψέματα και τους μύθους) είναι ακριβώς που λέει ο τίτλος του. Μία καλή ευκαιρία για να μάθει κανείς τι πραγματικά συμβαίνει στην πολύπαθη χώρα. Δυστυχώς, δεν κυκλοφορεί (ακόμα) στα ελληνικά αλλά για τους ισπανόφωνους αναγνώστες μας μπορεί να εξελιχθεί σε must. Στη συνέντευξη που ακολουθεί η Τιράδο αναλύει στο News24/7 τους λόγους τους οποίους την ώθησαν να συγγράψει ένα τέτοιο βιβλίο, μοιράζεται την οπτική της για την Βενεζουέλα και εξηγεί γιατί το πείραμα Γκουαϊδό οι ΗΠΑ το έχουν πετάξει ήδη στα σκουπίδια της ιστορίας.

Εδώ και πολλά χρόνια έχω συνδεθεί με την πραγματικότητα αυτής της χώρας. Ετσι και αλλιώς ήμουν μέλος της Βολιβιριανής Συνέλευσης της Καταλονίας στη Βαρκελώνη. Στη συνέχεια επισκέφθηκα τη Βενεζουέλα το 2005, στο παγκόσμιο φεστιβάλ νεολάιας. Το 2011 έζησα για ένα χρόνο στο Καράκας και στη συνέχεια ταξίδεψα πολλές φορές. Η διδακτορική μου διατριβή στις Διεθνείς Σχέσεις αφορά την εξωτερική πολιτική του Ούγκο Τσάβες. Μετά το ταξίδι μου στο Καράκας τον Φεβρουάριο του 2019 με μερικά βίντεο στο twitter επιχείρησα να διαλύσω το ψέματα της “ανθρωπιστικής κρίσης” στη Βενεζουέλα. Αυτά τα βίντεο προκάλεσαν ενδιαφέρον αλλα και πολλές αντιπαραθέσεις στα social media. Στον εκδοτικό οίκο Akal διαπίστωσαν ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να μάθουν τι πραγματικά συμβαίνει στη Βενεζουέλα και μου πρότειναν να γράψω ένα βιβλίο για να το επικοινωνήσω γνωρίζοντας την πορεία και τις γνώσεις μου για τη χώρα.

Τι πραγματικά ξέρουν οι άνθρωποι στον υπόλοιπο κόσμο για το τι συμβαίνει στη Βενεζουέλα;

Ο κόσμος σε γενικές γραμμές γνωρίζει αυτά που βλέπει στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, δηλαδή ότι η Βενεζουέλα είναι μία “καταστροφή” ή μία “δικτατορία”, ότι “δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης επειδή κυβερνά μία “αυταρχική κυβέρνηση” που “έχει καταστρέψει την οικονομία της χώρας” η οποία, με τη σειρά της “βρίσκεται σε ανθρωπιστική κρίση”.Στην πραγματικότητα, στη Βενεζουέλα συμβαίνει το εξής παράδοξο. Υπάρχουν συνεχώς ειδήσεις στον τύπο γι’ αυτήν αλλά δεν υπάρχουν πραγματικές πληροφορίες για το τι συμβαίνει και τι δεν συμβαίνει.

Με δεδομένο ότι έχεις ταξιδέψει πολλές φορές εκεί, όπως και εσύ είπες παραπάνω, ποια είναι η πραγματική κατάσταση στη χώρα;

Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Η Βενεζουέλα είναι θύμα υβριδικού πολέμου από τις ΗΠΑ που διεξάγεται εδώ και χρόνια με κύριο σκοπό να καταστρέψει την οικονομία της, τη θεσμικότητά της, να αποθαρρύνει το λαό και να προκαλέσει έκρηξη εναντίον του Τσαβισμού. Αυτό είχε μεγάλο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των Βενεζουελάνων, το κέντρο αυτής της επιχείρησης είναι ο οικονομικός πόλεμος. Η αγοραστική δύναμη των κατοίκων έχει κονιορτοποιηθεί, κυρίως λόγω του υπερπληθωρισμού και της κερδοσκοπίας όπως η εξηγεί η καθηγήτρια Πασκαλίνα Κούρσιο.

Φυσικά σ’ αυτούς τους παράγοντες προστίθεται το γεγονός ότι το κεφάλαιο εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς να μπορεί η κυβέρνηση να του βάλει φρένα. Οι αλυσίδες εισαγωγής, για παράδειγμα, παραμένουν σε ιδιωτικά χέρια και επιδοτούνται εν μέρη από το κράτος για την εισαγωγή προϊόντων με συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου. Το γεγονός αυτό άνοιξε την πόρτα στη διαφθορά και οδήγησε στον πλουτισμό πολλών επιχειρηματιών που λάμβαναν τις επιδοτήσεις από το κράτος αλλά ταυτόχρονα έκαναν πόλεμο προς αυτό.

Εν ολίγοις, πρόκειται για μία ιδιαίτερα περίπλοκη κατάσταση στην οποία τα διαρθρωτικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν μία οικονομία που στηρίζεται στο πετρέλαιο συνδέονται με φαινόμενα όπως η πτώση της τιμής του πετρελαίου σε παγκόσμια κλίμακα. Την ίδια ώρα υπάρχει, όπως είπα, ο οικονομικός πόλεμος αλλά και λάθη της ίδιας της κυβέρνησης σε οικονομικά θέματα. Παρά τα προβλήματα όμως, ο κόσμος συνεχίζει να αντιστέκεται επειδή έχει αίσθηση της ιστορικότητας των στιγμών αλλά και επειδή γνωρίζει από που προέρχονται οι επιθέσεις και γιατί.

Πολύ ισχυρίζονται ότι τόσο επί κυβέρνησης Τσάβες όσο και επί Μαδούρο τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται και ο κόσμος καταδικάζεται σε φτώχεια. Τι πιστεύεις;

Εχω την εντύπωση ότι οι άνθρωποι που επαναλαμβάνουν κλισέ τα οποία δεν έχουν αποδειχθεί στην πραγματικότητα είναι μέρος αυτό που αποκαλώ στο βιβλίο μου “ψέματα και μύθοι” για τη Βενεζουέλα. Η χώρα και υπό την προεδρία του Ούγκο Τσάβες αλλά και υπό την προεδρία του Νικολάς Μαδούρο, είναι μία δημοκρατία που προσπαθεί να υπερβεί το πλαίσιο της καπιταλιστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας για να οικοδομήσει έναν άλλο τύπο δημοκρατίας μ’ ένα κράτος-κοινότητα, κάτι που βέβαια βρίσκεται σε αρχικό στάδιο. Αν και λέγεται ότι πρόκειται για μία σοσιαλιστική χώρα και ότι ο σοσιαλισμός είναι η αιτία της “καταστροφής” της, τα προβλήματά της δεν οφείλονται εκεί. Στη Βενεζουέλα δεν υπάρχει σοσιαλισμός. Υπάρχουν όντως κάποιες συγκεκριμένες εμπειρίες που θέλουν να ακολουθήσουν αυτή τη λογική αλλά δεν είναι δυνατόν να “διασπάσουν” και να υπερβούν τον καπιταλισμό. Αυτό είναι ακριβώς είναι το πρόβλημα της Βενεζουέλας, εκτός από τον οικονομικό πόλεμο στον οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως.

Από την άλλη, το ζήτημα της υποτιθέμενης παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ένα κλασικό ψέμα που δικαιολογεί τον ανθρωπιστικό ιμπεριαλισμό. Βάζει στο μεγεθυντικό φακό και υπερεκτιμά κάθε επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα που μπορεί να συμβεί στη Βενεζουέλα (η οποία, φυσικά, έχει τέτοιου είδους προβλήματα όπως και κάθε άλλη χώρα) ενώ καλύπτει τις πολύ σοβαρότερες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πραγματοποιούνται σε άλλα κράτη που έχουν φιλικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, όπως η Σαουδική Αραβία. Είναι μία πολύ μεγάλη υποκρίσια από τα ΜΜΕ και τις παγκόσμιες ελίτ. Γνωρίζουμε ότι αυτοί που κυβερνούν τον κόσμο δεν ενδιαφέρονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα επειδή το σύστημά τους, ο καπιταλισμός, βαζίζεται στην καθημερινή παραβίαση οποιούδηποτε ελάχιστου ανθρώπινου δικαιώματος.