Του Πάσχου Λαζαρίδη
Αχρείαστος θάνατος ήταν ο θάνατος του εργοδηγού Πέτρου Γιάμαλη στο χωρίς φρένα βαγόνι. Αχρείαστος θάνατος ήταν ο θάνατος της νοσηλεύτριας Μαρίας Μπάθα έξω από το Μεσολόγγι όταν γυρνούσε από νυχτερινή βάρδια από το νοσοκομείο του Ρίο. Αχρείαστος θάνατος ήταν ο θάνατος του εργάτη Δημήτρη Δαγκλή όταν δούλευε στις προβλήτες της COSCO.
Όχι, δεν είμαστε σαν κι εσάς. Δεν θεωρούμε ότι κάποιοι θάνατοι είναι αχρείαστοι και κάποιοι χρειαζούμενοι. Κάθε άνθρωπος που χάνει τη ζωή του πριν την ώρα του, είτε από καρκίνο, είτε από κορωνοϊό, είτε από τροχαίο, είτε από εργατικό δυστύχημα, προκαλεί πόνο, θλίψη και ενίοτε οργή.
Όχι όμως σε όλους.
Ποιοι μίλησαν για τον θάνατο του Πέτρου Γιάμαλη της ΣΤΑΣΥ ή του Δημήτρη Δαγκλή της COSCO; Μόνο οι ιστοσελίδες και οι εφημερίδες της Αριστεράς. Είδαμε κανένα δελτίο ειδήσεων να αναφέρεται αναλυτικά στους ανθρώπους αυτούς που κόπηκε το νήμα της ζωής τους ενώ δούλευαν; Είδαμε κανένα μεγαλόσχημο δημοσιογράφο να ερευνά και να ψάχνει τις αιτίες των εργατικών αυτών δυστυχημάτων; Είδαμε κανένα κανάλι να αναζητά τις ευθύνες της COSCO ή της ΣΤΑΣΥ;
Ποιοι μίλησαν για τον θάνατο της Μαρίας Μπάθα; Μόνο οι τοπικές ιστοσελίδες της Αιτωλοακαρνανίας. Είδαμε καμιά Κοσιώνη, κανέναν Πορτοσάλτε, Χατζηνικολάου ή Ευαγγελάτο να ψάχνει γιατί άραγε η Μαρία Μπάθα κοιμήθηκε στο τιμόνι και έχασε τη ζωή της; Είδαμε κανέναν Πρετεντέρη, Μανδραβέλη ή Παπαχελά να γράφει πύρινο άρθρο για τις εξοντωτικές συνθήκες εργασίας στα νοσοκομεία;
Η ευαισθησία στο θάνατο, στον πρόωρο και άδικο θάνατο, για όλους τους παραπάνω είναι επιλεκτική. Άλλωστε τι ήταν οι παραπάνω; Εργοδηγός, χειριστής μηχανήματος, νοσηλεύτρια. Άνθρωποι που δουλεύουν τίμια και ευσυνείδητα, σε δύσκολες ή και εξοντωτικές συνθήκες εργασίας, ή και με δεύτερη δουλειά γιατί το μεροκάματο δεν βγαίνει, με μέσα και σε συνθήκες σαμποταρισμένα από την εργοδοσία για να βγάλει το αφεντικό ξύγκι από τη μύγα και να βάλει το κέρδος στην τσέπη του.
Ήταν άνθρωποι που “εξαρτώνται από το μισθό τους”, για να θυμηθούμε την έκφραση του Μητσοτάκη. Ναι, ήταν άνθρωποι σαν κι αυτούς που η ύπαρξή τους προκαλεί έκπληξη στον πρωθυπουργό. Ήταν άνθρωποι που δεν ζουν από εισοδήματα ή από επενδύσεις, δεν έχουν να φάνε κληρονομιές, δεν θησαυρίζουν από το επώνυμό τους, ούτε αργοσχολούν ως στελεχάρες λόγω των διασυνδέσεών τους. Ζουν μόνο από το μισθό τους για τον οποίο πουλάνε την εργατική τους δύναμη. Κι αυτό, είναι επικίνδυνο.
Ήταν άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Δεν θα σπούδασαν στα καλύτερα Πανεπιστήμια της Αμερικής ή της Αγγλίας, δεν θα παρίσταναν τους σκληρά εργαζόμενους μέχρι να κληρονομήσουν την επιχείρηση ή το γραφείο του μπαμπά, δεν θα άρμεγαν ΕΣΠΑ και επιδοτήσεις. Ήταν άνθρωποι ενός κατώτερου Θεού. Του Θεού των κανονικών ανθρώπων.
Αυτών που αναγκάζονται να δουλεύουν σε κόντρα βάρδιες, δηλαδή δύο οκτάωρα σε ένα εικοσιτετράωρο. Ουδείς από τους γόνους που κυβερνούν δεν έχει αναγκαστεί να δουλέψει δύο οκτάωρα στο εικοσιτετράωρο. Ο πρωθυπουργός άμα δουλέψει τρεις μέρες σερί από 6 ώρες τη μέρα, μετά πρέπει να φύγει για 4ήμερο για να ξεκουραστεί. Οι δε υπουργοί του, το μόνο ξενύχτι που γνωρίζουν, είναι αυτό στα μαγαζιά της Μυκόνου και της παραλιακής.
Τι ενώνει αυτές τις τόσο διαφορετικές και τόσο αχρείαστες ανθρώπινες απώλειες;
Ο Δημήτρης Δαγκλής και ο Πέτρος Γιάμαλης σκοτώθηκαν ενώ εργάζονταν σε εργολαβικές αναθέσεις. Γιατί οι εταιρείες στο κυνήγι της μείωσης του κόστους αναθέτουν σε εξωτερικούς εργολάβους τμήμα της δουλειάς. Και ο εξωτερικός εργολάβος ελέγχεται δυσκολότερα, δεν του αποδίδονται ευθύνες, δεν απασχολεί εργάτες με συλλογικές συμβάσεις, δεν αισθάνεται υποχρεωμένος να συντηρήσει τον εξοπλισμό του. Στον ΗΣΑΠ τις εργασίες είχε αναλάβει γερμανική εταιρεία – δική της ήταν και η λοκομοτίβα χωρίς φρένα που σκότωσε τον Πέτρο Γιάμαλη. Στο λιμάνι, μετά την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ, οι εργάτες ανά βάρδια στις γερανογέφυρες είναι 4, αντί για τουλάχιστον 6 που ήταν με το παλιό -προ COSCO- καθεστώς. Η γενικευμένη κατάσταση της ημιαπασχόλησης κάνει σχεδόν όλους τους εργάτες να ψάχνουν δεύτερη ή και τρίτη δουλειά και αρκετοί από αυτούς κάνουν δύο βάρδιες στο εικοσιτετράωρο.
Η Μαρία Μπάθα ήταν από το Μεσολόγγι αλλά δούλευε νυχτερινή βάρδια στην Παθολογική κλινική του Νοσοκομείου του Ρίου. Οι συνθήκες για τους νοσηλευτές ήταν εξοντωτικές πριν την πανδημία, αλλά έγιναν απάνθρωπες με τον κορωνοϊό. Δεκάδες χρωστούμενα ρεπό ανά νοσηλεύτρια, τουλάχιστον στα μεγάλα νοσοκομεία, κόντρα βάρδιες γιατί δεν υπάρχει προσωπικό (γιατί στην Ελλάδα έχουμε τη μικρότερη αναλογία νοσηλευτών – ασθενών σε όλη την Ευρώπη), αφόρητη πίεση για να βγει η δουλειά. Η Μαρία Μπάθα μετά από ένα τέτοιο ξενύχτι αποκοιμήθηκε στο τιμόνι. Η πολιτεία όμως δεν θεωρεί ότι “έπεσε στο καθήκον”.
Η Μαρία Μπάθα ήταν επικουρική, δηλαδή συμβασιούχος νοσηλεύτρια. Ήταν μία από αυτές που δούλευαν με σύμβαση ορισμένου χρόνου, για να βγει η βρώμικη δουλειά της πανδημίας, για να πεταχτεί μετά ξανά στην ανεργία. Άλλωστε όπως πιστεύει η κυβέρνηση, η ενίσχυση του ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό είναι πολυτέλεια. Η Μαρία πηγαινοερχόταν για κάθε της βάρδια από το Μεσολόγγι στο Ρίο. Το μισό της μισθό τον έδινε στα μεταφορικά της έξοδα. Και ρίσκαρε τη ζωή της στο επαρχιακό οδικό δίκτυο της Αιτωλοακαρνανίας μετά από κάθε εξαντλητική βάρδια. Μία από αυτές ήταν η τελευταία.
Και ποιο είναι το χειρότερο;
Για τη Μαρία Μπάθα η ΠΟΕΔΗΝ, η ομοσπονδία της, έβγαλε όλο κι όλο ένα Δελτίο Τύπου.
Η δε απεργία των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς την επόμενη μέρα του θανάτου του Πέτρου Γιάμαλη, έβγαλε στον αφρό όλη τη σκατοψυχιά κάθε φιλελεύθερου και ακροκεντρώου βρυκόλακα. Ουρλιάζαν από τις ιστοσελίδες και τα κανάλια τους για την απεργία.
Δεν πειράζει μωρέ που πέθανε ένας εργοδηγός. Γιατί να χαλάσουμε τη βολή μας; Γιατί να ταλαιπωρηθεί το επιβατικό κοινό; Το οποίο παρεμπιπτόντως δεινοπαθεί στην Αθήνα, κάθε μέρα, ανεξαρτήτως απεργίας.
Αξίζει να γίνει απεργία για έναν νεκρό εργάτη;
Και ακόμα περισσότερο: Γιατί να διερευνηθούν οι ευθύνες της COSCO και του υπεργολάβου; Γιατί να διερευνηθούν οι ευθύνες της ΣΤΑΣΥ και της διοίκησής της; Γιατί να διερευνηθούν οι ευθύνες της γερμανικής εργολαβικής εταιρείας και του χωρίς φρένα βαγονιού της; Γιατί να αναζητηθεί λύση στην υπερεξόντωση του υγειονομικού προσωπικού; Γιατί να γίνουν μόνιμοι οι επικουρικοί γιατροί και νοσηλευτές;
Σιγά μωρέ.
Δεν πέθανε πρόωρα κανένας σημαντικός για να κλαίει από συγκίνηση το πανελλήνιο. Εργαζόμενοι σκοτώθηκαν. Από λάθη και παραλείψεις της εργοδοσίας. Από λειψό προσωπικό και εξοντωτικές συνθήκες.
Αυτοί οι θάνατοι, για την κυβέρνηση και την άρχουσα τάξη, μπορεί να είναι άτυχοι, αλλά δεν είναι και τόσο αχρείαστοι. Οι συνθήκες υπό τις οποίες σκοτώνονται αυτοί οι άνθρωποι παράγουν κέρδη, μείωση του εργοδοτικού κόστους, περιορισμό των δαπανών. Οι πλούσιοι θα μπορούν επιτέλους να γίνουν ακόμα πλουσιότεροι.
Το θέμα είναι, τι είναι αυτοί οι θάνατοι για εμάς. Είναι απλώς άδικοι, αχρείαστοι, εξοργιστικοί, ή είναι και οδυνηρή υπενθύμιση ότι πρέπει επιτέλους ο κόσμος μας να ξεχωρίσει από τον κόσμο τους;
