Η θύελλα που έρχεται και η ανατρεπτική Αριστερά, του Κώστα Μάρκου
του Κώστα Μάρκου
Οι συναθροίσεις της Αγίας Παρασκευής (και της Κυψέλης)*
Εδώ και λίγες ημέρες κυριαρχούν στη δημόσια συζήτηση οι «συναθροίσεις» νέων στην πλατεία Αϊ Γιάννη της Αγίας Παρασκευής. Η κυβέρνηση και οι επιδοτούμενοι από αυτήν καναλάρχες και τρολίστες έχουν επιδοθεί σε μια εκστρατεία σπίλωσης, ρατσισμού και καταστολής των νέων. Σε αυτή την εκστρατεία, στράτευσαν ακόμη και τον επικεφαλής λοιμωξιολόγο, καθηγητή Τσιόδρα, ο οποίος, την Πέμπτη 8 Μαΐου, είπε ότι τα 6 από τα 13 νέα κρούσματα «αφορούν χώρους όπου συναθροίστηκαν άλλα κρούσματα» (ο τονισμός δικός μας).
Πρόκειται για τη γνωστή «επικοινωνιακή στρατηγική» που στόχο έχει τη στροφή της δημόσιας συζήτησης από την κύρια είδηση, που δεν βολεύει την κυβέρνηση, στην υπαρκτή, αλλά δευτερεύουσα, που πιστεύει ότι τη βολεύει. Κύρια είδηση, αυτές τις ημέρες, είναι οι 300.000 περισσότεροι άνεργοι στη χώρα μας και η εκτίναξη της εκ περιτροπής εργασίας, καθώς και οι μεγάλη κινητοποίηση των καλλιτεχνών. Δευτερεύουσα, η συρροή κάποιων νέων σε μια πλατεία της Αγ. Παρασκευής, όπου δεν τηρήθηκε το ενάμιση μέτρο απόστασης.
Η κυβέρνηση κάνει ότι δεν βλέπει τι γίνεται στις πλατείες όλης της χώρας και σχεδόν όλου του κόσμου. Παράλληλα, επιχειρούν να αντιμετωπίσουν ένα κοινωνικό φαινόμενο που βρίσκεται σε εξέλιξη με τα δακρυγόνα και τους τραμπουκισμούς της επανασυσταθείσας από τους Μητσοτάκη και Χρυσοχοϊδη, εγκληματικής Ομάδας Δέλτα.
Η οργή για αυτό που έγινε και ο ανησυχία για αυτό που έρχεται
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη, παρακολούθησαν από τις οθόνες τους σε απευθείας μετάδοση, τη χρεοκοπία ενός συστήματος που γέννησε τις επιδημίες ιών βιάζοντας τη φύση, που διέλυσε τα δημόσια συστήματα υγείας και έρευνας αναγκάζοντας γιατρούς να επιλέγουν ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει, που υποτίμησε τις προειδοποιήσεις επιστημόνων, που δεν αξιοποίησε τη δραματική εμπειρία της Κίνας. Που για αυτόν ακριβώς το λόγο έθεσε σε γενική καραντίνα τον πλανήτη και μάλιστα αργοπορημένα, παραλύοντας μεγάλο μέρος της παραγωγής για ενάμιση μήνα και που τώρα επιδιώκει να την ξανανοίξει όπως να ‘ναι, «τολμηρά», όπως απαίτησε ο ΣΕΒ.
Και δεν φτάνουν όλα αυτά. Εκατομμύρια άνθρωποι στη χώρα μας είδαν την κυβέρνηση του «σωτήρα» Μητσοτάκη να δίνει εκατομμύρια σε κλινικάρχες, καναλάρχες και ημέτερους ενώ δίνει ψίχουλα στους εργαζόμενους και τη δημόσια υγεία, υποτιμά τους επιστήμονες με τα «σκοιλ ελικίκου», αντιμετωπίζει τους καλλιτέχνες ως παρίες. Λοιδορεί από πάνω τους εργαζόμενους, με τον Άδωνι Γεωργιάδη να λέει ότι οι επιδοτούμενοι μπορούν να ζήσουν με 200 ευρώ και ότι δεν χρειάζονται περισσότερα γιατί θα γίνουν 300 κιλά από την καραντίνα. Οι χορτάτοι κοροϊδεύουν τους πεινασμένους.
Στο σύνολό τους, όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα, γέννησαν μια βαθιά, υπόκωφη κοινωνική οργή.
Σε αυτήν προστίθεται η μεγάλη κοινωνική ανησυχία για αυτά που έρχονται και για αυτά που ετοιμάζουν. Με ύφεση στην Ελλάδα κοντά ή και πάνω από το 10%, παρόμοιο κρατικό έλλειμμα και χρέος κοντά ή πάνω από το 200%, το κεφάλαιο και τα πιόνια του στην κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζουν τη χαριστική βολή, το «πέμπτο μνημόνιο».
Για αυτό έρχεται κοινωνική θύελλα.
Η τακτική αντιμετώπισης των νέων στην Αγ. Παρασκευή και την Κυψέλη, καθώς και η επαναφορά των γεγονότων της Μαρφίν, δείχνει ότι η κυβέρνηση, το βαθύ αστυνομικό κράτος και το μιντιακό υπερκράτος έχουν διαπιστώσει και τρέμουν μπροστά στην κοινωνική οργή, την οποία κρύβουν από τις δημοσκοπήσεις. Έχουν επιλέξει τη σπίλωση και μαζική καταστολή των κοινωνικών συγκρούσεων που έρχονται.
Οι νέοι και οι καλλιτέχνες ή το αυθόρμητο και το συνειδητό
Η μαζική κινητοποίηση των καλλιτεχνών ξεκίνησε αυθόρμητα, με τις συγκινητικές δηλώσεις οργής στο you tube. Όμως, δεν έμεινε εκεί. Το αυθόρμητο πήρε τη μορφή των πρώτων συνειδητών αντιδράσεων, μέσα από τα σωματεία τους. Εκεί η οργή έγινε συγκεκριμένα αιτήματα, ενωτική διεκδίκηση, κοινή δράση της Αριστεράς, πολύμορφο και μαζί, οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα. Οι πρώτες, έστω μικρές νίκες του, αποτελούν φωτεινούς φάρους. Σε λίγες ημέρες διανύθηκε ένα διάστημα χρόνων.
Τα γεγονότα της Αγίας Παρασκευής (και της Κυψέλης) είναι η οργή που αναζητά τη συνειδητότητά της. Αποτελούν τις πρώτες, αυθόρμητες αντιδράσεις, μιας νεολαίας που είναι ολοφάνερο ότι βράζει. Κι αυτές δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με καχυποψία, από τη σκοπιά «νοικοκυραίων» που μετρούν με την ίντσα την «κοινωνική αποστασιοποίηση». Ούτε, όμως, με κολακεία ή μικροκομματική εκμετάλλευση, που σε τελευταία ανάλυση, δείχνει ότι δεν σέβεσαι τη νεολαία.
Είναι, προφανώς, δύσκολο να γίνει στη νεολαία το ίδιο με τους καλλιτέχνες. Το μαζικό κίνημα, ειδικά της εργατικής και λαϊκής νεολαίας και των μαθητών, είναι πολύ αδύναμο, εκτός από των φοιτητών, που καλείται τώρα να παίξει το ρόλο του. Όμως, αυτός είναι ο δρόμος: ανάδειξη των αιτημάτων, ενοποίηση όλου του κλάδου γύρω από αυτά, μορφές πάλης που λαμβάνουν υπόψη την πανδημία για να μην προβοκάρονται εύκολα, προσεκτική και όχι εγκεφαλική γενίκευση του οικονομικού σε πολιτικό αγώνα ενάντια στην κυβέρνηση. Εδώ κρίνεται η Αριστερά, τα κομμουνιστικά ρεύματα και δυνάμεις.
Με ποιο πρόγραμμα μπροστά στην καταστροφή;
Ο Αλέξης Τσίπρας έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Τι θα γινόταν αν…» (ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση). Το άρθρο, περιέχει μια σειρά από δίκαια αιτήματα υπέρ των εργαζομένων και καλεί σε μια «προοδευτική διακυβέρνηση», αλλά δεν πείθει. Πέρα από την εμφανή απουσία ακόμη και της ριζοσπαστικής ρητορείας του 2010 – 12, δεν πείθει, διότι ο ίδιος ήταν που ως αντιπολίτευση υποσχέθηκε κατάργηση των μνημονίων «με ένα νόμο» και ως πρωθυπουργός έφερε άλλα δυο μνημόνια και τη ΝΔ ξανά στην κυβέρνηση. Ο ίδιος και οι κυβερνήσεις του ευθύνονται για το αθωράκιστο δημόσιο σύστημα υγείας, παρά κάποιες μικροβελτιώσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έβγαλε κανένα συμπέρασμα. Το τωρινό, πρόγραμμά του επιχειρεί και πάλι να περπατήσει στις ράγες του συμβιβασμού με το μεγάλο κεφάλαιο και την ΕΕ που οδήγησαν στο μνημονιακό εκτροχιασμό. Δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ούτε την καταστροφή που έρχεται για τους εργαζόμενους, ούτε τη μεγάλη ύφεση της οικονομίας. Δεν αποτελεί εναλλακτική απέναντι στη Νέα Δημοκρατία.
Το έργο αυτό περνά στα χέρια της ανατρεπτικής, της ασυμβίβαστης Αριστεράς και των κομμουνιστικών ρευμάτων. Πρόκειται για μια, στην κυριολεξία, ιστορική ευθύνη.
Η ευθύνη αυτή απαιτεί βαθιές ανατροπές στην πολιτική και τη στρατηγική μας. Μετά την ήττα στη δεκαετία που πέρασε, είμαστε πιο σοφοί, εμείς και ο λαός. Δεν επιτρέπονται τα ίδια λάθη. Μπορούμε να αποφύγουμε τόσο το ρεφορμιστικό συμβιβασμό όσο και την επαναστατική λογοκοπία, να βρούμε πέρασμα ανάμεσά τους.
Ενδεικτικά, άμεσα χρειάζεται ένα ενωτικό πολιτικό πρόγραμμα άμυνας και αντίστασης στις απολύσεις και την εκ περιτροπής εργασία, στις μειώσεις μισθών και στις χρεοκοπίες των χιλιάδων μικρομεσαίων, στις εξώσεις, για αξιοπρεπές επίδομα ανεργίας για όλους, για δωρεάν μέσα υγειονομικής προστασίας στις επιχειρήσεις, στην εκπαίδευση, στον τουρισμό. Ταυτόχρονα, ένα εξελισσόμενο, επιθετικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ύφεσης και της ανεργίας με μαζικές δημόσιες επενδύσεις και μεγάλη μείωση του χρόνου εργασίας για όλους, χωρίς μείωση μισθού. Με την κρατικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων που είναι έτοιμες να χρεοκοπήσουν, όπως π.χ. η Aegean και η Fraport, αντί για τη σωτηρία των αφεντικών τους με κρατικό χρήμα.
Λεφτόδεντρο υπάρχει: από την παύση πληρωμών για το δημόσιο χρέος, από τις τράπεζες, από τη υψηλή φορολογία των μεγάλων κερδών και του μεγάλου προσωπικού πλούτου. Όλα αυτά απαιτούν απειθαρχία στην ΕΚΤ και την ΕΕ, σε μια πορεία οργανωμένης αποδέσμευσης.
Παράλληλα, χρειαζόμαστε μια εναλλακτική απέναντι στο νεοφιλελεύθερο «Δεν υπάρχει εναλλακτική» και σε έναν καπιταλισμό που δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του. Χρειαζόμαστε μια νέα κομμουνιστική προοπτική για τον 21ο αιώνα, σε σύνδεση με τις εμπειρίες από τις επαναστατικές απόπειρες του 20ου αιώνα.
Κοινή δράση ή κομματικός ναρκισσισμός;
Οι ιστορικές συνθήκες απαιτούν πολιτικές συμφωνίες για την κοινή δράση της Αριστεράς, για την αναγκαία, μεγάλη συγκέντρωση δυνάμεων στο μαζικό κίνημα, απέναντι στον πάνοπλο αντίπαλο. Εκεί μπορεί να αναπτύσσεται ένας δημιουργικός διάλογος, ακόμη και η αντιπαράθεση, όπου χρειαστεί. Σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες που ζούμε, είναι το λιγότερο θλιβερό να εμφανίζεται ένας κομματικός ναρκισσισμός από ορισμένες αριστερές και αντικαπιταλιστικές δυνάμεις.
Ο Συντονισμός Δράσης και Διαλόγου Κομμουνιστικών Δυνάμεων, από την αρχή της επιδημικής κρίσης, έστειλε επιστολή σε άλλες αριστερές συλλογικότητες και δήλωσε έτοιμος για μια πολιτική συμφωνία κοινής δράσης με δεσμεύσεις. Ορισμένες δεν ανταποκρίθηκαν μέχρι τώρα, άλλες ταλαντεύονται. Ελπίζουμε να αλλάξουν. Όμως, η επιστολή και οι διεργασίες που ακολούθησαν δείχνουν ότι υπάρχει ελπίδα από τις «κορυφές».
Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι οι ιμάντες του μέλλοντος βρίσκονται στα χέρια του λαού της Αριστεράς και του κόσμου της εργασίας.
*Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ήρθε στη δημοσιότητα η επιδρομή των Ομάδων Δέλτα ενάντια σε νέους και κατοίκους της Κυψέλης με αφορμή κάποιο ύποπτο τηλεφώνημα στην Άμεση Δράση για μαχαίρωμα