του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Αν και λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξή του αυτό διαμορφώνει πολλά από όσα «διαβάζουμε, βλέπουμε και ακούμε γύρω από τον στρατό».
Τελειώνοντας τις δύο θητείες του ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ προειδοποίησε τους συμπατριώτες του, στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του προς το αμερικανικό έθνος, για τους κινδύνους που συνεπάγεται για τη χώρα η ύπαρξη, η ισχύς και η επιρροή του «στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος», δηλαδή της διαπλοκής ισχυρών πολεμικών βιομηχανιών, των πολιτικών που παίρνουν τις αποφάσεις και της στρατιωτικής γραφειοκρατίας. Τόνισε ότι μόνο η εγρήγορση των πολιτών, της κοινωνίας, μπορεί να τους αντισταθμίσει.
Ο «Άικ», όπως τον έλεγαν οι Αμερικανοί, ήξερε ασφαλώς για τι μιλούσε. Ένας από τους θρύλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είχε διοικήσει τα συμμαχικά στρατεύματα που αποβιβάστηκαν στη Βόρειο Αφρική και στη Νορμανδία. Μετά το τέλος του πολέμου συγκρούστηκε και νίκησε τον στρατηγό Πάτον (ίνδαλμα του Ντόναλντ Τραμπ) που ήθελε να συμμαχήσει με τους Γερμανούς και να πάει σε πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση.
Για τον πόλεμο ο Αϊζενχάουερ συνήθιζε να λέει: «Μισώ τον πόλεμο όπως μόνο ένας στρατιωτικός που τον έχει ζήσει, που έχει δει τη βία, τη ματαιότητα και την ανοησία του, μπορεί». Πέρυσι, ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, ο δημοσιογράφος που απεκάλυψε, δημοσιεύοντας τα Pentagon Papers, την έκταση της αμερικανικής εμπλοκής στο Βιετνάμ, προκαλώντας πολύ μεγάλο σάλο, έκανε μια ακόμα αποκάλυψη. Οι αρχηγοί των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων είχαν εισηγηθεί στον Άικ τη χρήση πυρηνικών όπλων κατά της Κίνας, την οποία όμως ο Αμερικανός πρόεδρος απέρριψε.
Αν σε αυτό το ζήτημα έσωσε την παγκόσμια ειρήνη, σε άλλα ο Αϊζενχάουερ δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να τιθασεύσει τις αντίρροπες δυνάμεις. Ακολούθησε μια επικίνδυνη πολιτική απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, που μπορούσε να οδηγήσει σε παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο. Και ανέχθηκε το όργιο των διωγμών Αμερικανών πολιτών για τις απόψεις που εξέφρασαν στο παρόν και στο παρελθόν, αλλά και ακόμα αυτές που θα μπορούσαν να εκφράσουν. Γνωστή ως μακαρθισμός, αυτή η πολιτική αποδεκάτισε ή πάντως περιθωριοποίησε τους καλύτερους εκπροσώπους της αμερικανικής διανόησης.
Ο όρος όμως «στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα» που εισήγαγε καθιερώθηκε έκτοτε ως κλασικός και χρησιμοποιείται πλέον στις σημαντικότερες αναλύσεις για την αμερικανική αμυντική, βιομηχανική, εξοπλιστική, εξωτερική και τεχνολογική πολιτική.
Η συνέχεια στο Κοσμοδρόμιο
